Duran Lantink verkent met zijn ontwerpen de overeenkomsten tussen Kim Jong-un en Justin Bieber

Gisteravond vond op de Amsterdam Fashion Week Lichting 2013 plaats, waar een vakjury de beste afgestudeerde mode-academiestudent van Nederland verkoos. Duran Lantink was niet degene die met de eer streek, dat was Henriëtte Tilanus, maar hij was wel degene die ik de dag ervoor sprak over zijn opmerkelijke afstudeercollectie, gebaseerd op de menselijke drang om dingen te verafgoden.

VICE: Je hebt hakenkruizen in je kleding verwerkt. Kun je me, om de lezer er even lekker in te laten komen, uitleggen wat je van de swastika vindt?

Duran Lantink:Ik heb zo lang als ik me kan herinneren al een obsessie voor het hakenkruis. Ik heb niets met het nazisme: ik heb het puur over de beeldtaal. Het is gewoon zo’n krachtig en simpel symbool. De combinatie van het rood, zwart en wit. Echt één van de beste logo’s ooit.

Vind je de hindoeïstische swastika even sterk?
Nee, die is veel zwakker. De puntjes maken ’m minder sterk. De Duitse versie is ook sterker omdat ze een dikkere lijn gebruiken.

Waarom vind je deze symbolen zo interessant?

Ik heb de beeldtaal van dictaturen altijd mooi gevonden. Alles is zo groot, heftig en massief. Het is visueel gewoon heel interessant. Denk maar aan Noord-Korea. Dat is een soort visuele hemel. Het is zo’n beetje het enige land in de wereld waarvan je gewoon echt niet weet wat er gebeurt. Daarom kun je je fantasie helemaal op zo’n land loslaten.

Vond je dictaturen en dictators als kind ook al interessant?

Nee, dat niet per se. Ik wilde wel altijd de baas zijn als kind. Ik had mijn eigen pestgroepjes. Dan was ik de leider en pikten we er één iemand uit.

Heb je daar nu spijt van?

Nee, want ik pikte wel de juiste mensen uit. Ik richtte me op de kinderen die zelf pestkoppen waren.

In het inspiratieboek van je afstudeercollectie staat Kim Jong-un naakt afgebeeld. Op de volgende pagina zie je Adolf Hitler met zijn lul in z’n mond, en op de pagina daarna staat een naakte nep-Justin Bieber. Kun je uitleggen hoe je in twee stappen van Kim Jong-un bij Justin Bieber terechtkomt?

In principe is Justin Bieber een soort dictator in de muziek. Hij heeft gigantisch veel volgers en dicteert hen eigenlijk op een vergelijkbare manier als Hitler en Kim Jong-un dat deden en doen.

Is dat ook waar je afstudeercollectie over gaat?

De collectie gaat over de hogere macht die mensen creëren omdat ze iets willen hebben om in te geloven. Iets dat onbereikbaar is. Mensen hebben een instinctieve behoefte om naar iets op te kijken. Een van de vragen die ik heb proberen te beantwoorden is: hoe hoog kun je klimmen, hoe hoog kun je je jezelf boven de rest verheven, zonder dat je gaat wankelen? Daarom wilde ik de 3D-geprinte schoenen maken, met hakken van 65 centimeter.

De hak van deze schoenen bestaat uit een verzameling symbolen uit allerlei verschillende religies. De persoon die ze draagt staat dus letterlijk boven alle goden en mythes. Het is het ultieme narcisme, het is zoals Napoleon en Hitler zichzelf zagen. Verheven boven de goden. Tegelijkertijd symboliseert de hoogte van de hakken de wankeling die ontstaat naarmate je machtiger wordt. Des te hoger je boven iedereen uitsteekt, des te instabieler je bent. Je gaat letterlijk tegen de zwaartekracht in.

Dat is een mooie, duidelijke symboliek. Hoe heb je die visie in de rest van je collectie verwerkt?

Ik heb geprobeerd allerlei cultuurcodes door elkaar te mixen. Natuurlijke producten met onnatuurlijke producten. Kasjmier met plastic, bijvoorbeeld. Maar ook letterlijkere beeldtaal, zoals een shirt met op de voorkant de tekst ‘BLACK POWER’, en op de achterkant Edward Norton met een swastika in z’n hand.

Ieder stuk uit de collectie moest een op zichzelf staand item zijn. Hiervoor ben ik geïnspireerd door de serie Exactitudes van Ari Versluis, waarin subculturen zijn afgebeeld om te laten zien hoe uniform ze zijn.

Exactitudes

Ik wilde juist breken met dat idee en aparte persoonlijkheden creëren, die met z’n allen een soort samenleving vormen—de verafgodende mensen die de leider die boven hun staat dragen.

Dus je collectie symboliseert het volk?

Ja. De werkpaarden noem ik ze. Het is mijn visie op hoe ik denk dat de samenleving in elkaar steekt.

Ervaar je dat verafgoden als iets negatiefs?

Ik wil het eigenlijk afbeelden als iets neutraals, waarbij mijn mening er niet toe doet. Ik blijf liever anoniem.

Het is wel een beetje lastig om neutraal over te komen als je hakenkruizen in je kleding verwerkt, toch?

Dat zou naar mijn idee moeten kunnen.

Denk je niet dat sommige mensen beledigd zijn bij het zien van je collectie?

Tot nu toe heb ik geen extreem beledigde reacties gehad. Maar als ik heel eerlijk ben vind ik een beledigde reactie eerder iets positiefs dan iets negatiefs. Als je iemand beledigt, dan heb je diegene geraakt.

Maar is het dan nog wel mode wat je maakt? Is het niet meer autonome kunst?

Om die vraag te beantwoorden moet je je bedenken wat mode nu daadwerkelijk is. Ik begrijp het huidige modesysteem eigenlijk niet. De modewereld bestaat uit herhalingen van oude ideeën in een iets moderner jasje. Als je niet meegaat in dat systeem, ben je niet interessant. Ik voel dat het tijd is voor een nieuwe stroming. Het is net als een regering: af en toe is het tijd voor nieuwe machthebbers om een verandering te bewerkstelligen.

Tijd voor een coup, dus?

Ja.

Is er bij die coup een voortrekkersrol voor jezelf weggelegd?

Nee, dat niet per se, al ben ik wel een groot voorstander van verandering. Maar je moet natuurlijk niet te naïef zijn en alleen maar rebels doen. Je moet ook een beetje meegaan met het systeem. Dat doe ik ook.

Zoals meewerken aan een RTL Boulevard-item om je schoenen te promoten?

Ja, inderdaad. Ik twijfelde heel erg of ik dat moest doen. Maar uiteindelijk vond ik het superleuk. Er staan iets van vijftig reacties onder die video op de RTL Boulevard-site van mensen die de schoenen echt superlelijk vinden.

Ik werd best blij van die negatieve reacties. Het bewees dat de mensen die het niet moeten begrijpen het ook daadwerkelijk niet begrijpen.

Is dat niet een beetje pretentieus?

Ik moet nu een keuze gaan maken en de knop omzetten. Uiteindelijk ben ik tijdens mijn studie best wel een verwend mannetje geweest, en nu is het tijd dat ik eens geld ga verdienen.

Wordt dat een kutperiode of juist niet?

Het wordt een nekker, of juist heel interessant. Als ik naar m’n afstudeercollectie kijk zijn sommige items ook echt wel verkoopbaar. Het is niet puur conceptueel. De potentie om te kunnen verkopen is er wel. Ik moet het alleen nog zelf gaan willen.