Een korte geschiedenis van echte seks in films

Wie een beetje bekend is met het werk van Gaspar Noé, zal het niet zijn ontgaan dat zijn nieuwe film een opeenstapeling is van scènes vol echte seks. Niet geacteerd en gesimuleerd, maar echte seks tussen acteurs. Recensenten schreven daarom Love af als pornografie verbloemd als arthouse.

Love is wellicht de meest recente titel die poogt expliciete seks op niet-pornografische wijze in beeld te brengen, maar het is zeker niet de eerste. Een haast ongebruikelijk groot aantal gerespecteerde films van de afgelopen jaren - Nymphomaniac, Starlet en Stranger by the Lake bijvoorbeeld, maakten gebruik van dezelfde techniek.

Om je voor te bereiden op Noé's provocaties in 3D, volgt hier een overzicht van de meest grensoverschrijdende seksscènes in de filmgeschiedenis.

Een voorbeeld uit de oude doos is A Song of Love, een korte Franse film (originele titel: Un chant d'amour) uit 1950. Deze film van Jean Genet, bekend vanwege de voyeuristische plot, gaat over een gevangenisbewaker die opgewonden wordt van een masturberende gevangene en hem na een kleine confrontatie zijn pistool laat afzuigen. De film werd naast de expliciete aftrekscènes verboden vanwege de openlijk homoseksuele ondertoon. Mede door deze controverse heeft Genet nooit meer een film geregisseerd.

Verschillende Europese films volgden in de decennia erna, zoals Gift (Denemarken, 1966), Hotel by the Hour (West Duitsland, 1970) en They Call Us Misfits (Zweden, 1968). Die laatste werd bijna gecensureerd totdat de minister van Onderwijs zich ermee bemoeide. Scandinavië had even een kleine monopolie op de markt, met veel films die konden rekenen op een normale behandeling. Zo kregen ze recensies in nationale kranten en er werden slechts een paar films of verboden. Regisseur Jens Jørgen Thorsen kreeg na zijn film Quiet Days in Clichy bijna officiële ondersteuning voor zijn nieuwe project van het Deense filminstituut, maar Paus Paul VI gooide roet in het eten door de film om de godslasterlijke inhoud te verwerpen.

De Verenigde Staten had meer moeite met echte seks in films. Daar is vooral John Waters verantwoordelijk voor de eerste pijpscène op het grote scherm. Zijn Pink Flamingos maakte niet alleen een cultster van dragqueen Divine, maar werd ook verboden in het doorgaans wat meer ruimdenkende Australië, Noorwegen en Canada.

Misschien wel het meest gerespecteerde voorbeeld van echte seks in film is In the Realm of the Senses, een Japanse film die alleen gemaakt kon worden omdat het officieel een Franse productie was. Regisseur Nagisa Oshima zorgde zowel voor ontzag als controverse gedurende zijn carrière, vooral met deze film. Door de expliciete inhoud hing de film censuur boven het hoofd in onder andere Engeland, Canada en Portugal.

[daily_motion src='//www.dailymotion.com/embed/video/x2k7bhw' width='100%' height='360px']

Een film die door critici als veel minder wordt beschouwd is Caligula. Deze film heeft waarschijnlijk het grootste budget uit dit lijstje (17.5 miljoen dollar in 1979), maar bestaat uit niet veel meer dan één lange orgie en talloze andere scènes vol harde seks. Een jaar later kwam Cruising van William Friedkin uit. Hierin speelt Al Pacino een undercover politieagent die een aantal moorden onderzoekt in de gay scene van New York. De meeste seks in deze film is alleen te zien in de achtergrond, maar het is moeilijk te missen. Friedkin had een uitstekende reputatie opgebouwd met films als The French Connection (waarvoor hij een Oscar won) en The Exorcist. Daar kwamen een paar deukjes in na Sorcerer, een ondergewaardeerde film uit 1977 over een groep criminelen die nitroglycerine smokkelt in Zuid-Amerika. Cruising deed zijn carrière ook bepaald geen goed.

Maar geen van bovenstaande regisseurs maakten zo'n twijfelachtige keuze als Vincent Gallo. Zijn controversiële film The Brown Bunny komt tot een letterlijke climax als zijn karakter wordt gepijpt door Chloë Sevigny (die ook echt zijn vriendin was). De film werd aan de schandpaal genageld tijdens de première in Cannes in 2003 en werd door criticus Roger Ebert omschreven als de slechtste film die ooit in Cannes vertoond werd. Gallo noemde Ebert daarop dik. Ebert reageerde op zijn beurt dat het kijken van zijn eigen colonoscopie leuker was dan The Brown Bunny.

[daily_motion src='//www.dailymotion.com/embed/video/x2wonb5' width='100%' height='360px']

Niet iedereen was zo onaardig (en zelfs Ebert was later milder over een kortere versie), maar de film bleef gedefinieerd door die ene scène. Dit is waarschijnlijk ook het grootste argument tegen expliciete seks in films. Het kan afleidend werkend en de film in een hokje plaatsen. De uitdaging is om te zorgen dat de seks niet het enige is dat mensen onthouden van de film.

Of seks iets toevoegt aan film ligt uiteindelijk aan de film zelf. Starlet komt er het beste vanaf: Sean Bakers verhaal over een pornoactrice wordt beter doordat je de gelijknamige ster in actie ziet (net als Lars von Trier in Nymphomaniac maakte Baker gebruik van een body-double). Als het werkt, past het niet alleen binnen de plot, maar is het vooral essentieel voor de toon van de film. Het moet niet gaan om shockeren of exploiteren. De seks moet de film dienen, niet de regisseur.

Lees ook:

We vroegen een paar vrouwen hoe ze masturberen

De ultieme gids om seks te hebben met millenials