Een ontmoeting met de man die van plan is zijn studiefinanciering in de fik te steken

Veel mensen gebruiken hun studiefinanciering om zich door hun schoolcarrière heen te ploeteren. Zonder deze geldbron zouden ze niet in staat zijn om diepvriespizza's, noedels, bier of huur te betalen. Waar je het ook aan uitgeeft, een basisbeurs is een belangrijk onderdeel van je studentenleven – en ook iets waar je de jaren erna steeds aan herinnerd wordt als de IB-Groep weer een deel van je loon afsnoept.

Brooke Purvis, een student aan het Central Saints Martins in Londen, wil ons stil laten staan bij de vraag hoe belangrijk geld eigenlijk echt is.

Om dit te bereiken gaat hij al zijn studiefinanciering verbranden. Alles. Met zijn project Everything Burns wil hij aandacht vestigen op de eigenschappen van geld en vraagt hij zich af wat we er nou echt aan hebben. Ik sprak hem over het project, vooral omdat ik vreselijk benieuwd was of hij serieus zijn geld in lichtelaaien gaat zetten.

VICE: Hoi Brooke. Hoe kwam je op het idee voor dit project?
Brooke Purvis: Everything Burns was een idee waar ik al een paar jaar mee rond liep. Het idee dat je jezelf enorm in de schulden moet steken om te kunnen studeren vind ik onbegrijpelijk. En toen ik me eens wat meer had verdiept in hoe de instituties in onze maatschappij werken, besloot ik om dit project te gaan doen.

Wat is nou precies de achterliggende gedachte van het in de hens steken van geld?
Laten we eerst eens kijken naar wat geld eigenlijk is. Geld staat voor bijna iedereen voor vrijheid en comfort. Het is iets wat de meeste mensen najagen in hun leven. Je levert je tijd en vrijheid in voor stukjes papier die eigenlijk geen financiële waarde hebben. Geld heeft in principe geen enkele waarde – behalve de waarde die je het zelf toedicht.

Het enige wat een bankbiljet is, is een papiertje met een getalletje erop, dat aanduidt hoeveel je ervoor kunt krijgen. Het is eigenlijk gewoon een IOU – op niks substantieels gebaseerd. Overheden kunnen dat dus in principe helemaal manipuleren, net als de banken.

Ik realiseerde dat geld puur fictief is, en dat mensen blijkbaar een materieel object nodig hebben om het bestaan ergens van te kunnen begrijpen. Door dit besef veranderde mijn realiteit. Daarom zal het verbranden van het geld een ontsnapping zijn aan de gebondenheid die de maatschappij, maar ook wijzelf, aan onszelf opleggen.

Kan je dat geld niet beter aan een goed doel geven, of er iets anders positiefs mee doen?
Ik kan het geld aan een goed doel geven, maar goede doelen zijn de oplossingen van het kapitalisme voor de problemen die het zelf heeft gecreëerd. Dit is mijn geld en ik besluit zelf wat ik er mee wil doen. Daarnaast denk ik dat ik er op deze manier iets positiefs mee doe. Het werk dat ik maak staat symbool voor iets waarvan ik denk dat het heel belangrijk is.

Hoe gaat Everything Burns er eigenlijk concreet uit zien?
Het wordt conceptueel; het gaat meer over de waarde ervan dan over hoe het er visueel uit gaat komen te zien. In principe ga ik, samen met een ander persoon als getuige, gewoon mijn studiefinanciering in lichte laaien zetten. Het zal vastgelegd worden op foto's en film. Het as zal verzameld worden voor verdere documentatie en eventueel geëxposeerd worden. Het zal dus geen performancestuk worden, met publiek erbij en dat soort dingen.

Hoeveel van je studiefinanciering zal letterlijk in rook opgaan?
Alles. Denk je dat je bevrijd wordt van je studiefinanciering door het te verbranden?
Aan de ene kant niet. Noem één iemand die niet gekweld wordt door geld, schuld en de zoektocht naar geluk – iemand die zich echt vrij voelt. Aan de andere kant, je moet onthouden dat het allemaal fictie is en dat het pas echt wordt als je het zelf als echt beschouwt.

Juist ja. Hoe rijk ben je eigenlijk?
Ik werk praktisch fulltime naast mijn fulltime studie om de extreem hoge huur te kunnen betalen. Op deze manier kan ik studeren aan de universiteit, zodat ik een betere kans heb op een goede baan. Ik woon in een buitenwijk, in een huis dat geteisterd wordt door een muizenplaag, samen met elf anderen waarmee ik de badkamer deel. Ik heb nooit een leven gekend zonder angst of ik de huur wel kon betalen, genoeg geld had om boodschappen te doen, of dat een of ander opdringerig persoon iets van mij wilde hebben.

Hoe ga je overleven zonder je studiefinanciering?
Ik denk dat het extreem zwaar gaat worden zonder mijn stufi. Maar laten we niet vergeten: het allemaal een state of mind – aangezien geld fictief is. Hoe dan ook, als er echt een noodgeval is dan heb ik nog wel een potje ergens.

Hoe reageren mensen om je heen op het project?
Ik heb het er niet echt met andere mensen over gehad. Ik kan me wel voorstellen dat ze denken dat dit een stunt is van iemand met een linkse voorkeur om aandacht te trekken. Maar vergeleken met de stunts die rechtse mensen op dit moment uithalen, is dit niks. Hoe moet je tegenwoordig mensen geïnteresseerd krijgen in een onderwerp dat belangrijk is? Er is tegenwoordig zoveel ruis dat de enige manier om de aandacht van mensen te trekken een choquerende, belachelijke stunt is. Dat is op zich al iets wat ik wil vertellen: waarom zijn mensen zo verveeld in het leven dat dit de enige manier is om iemands aandacht te trekken? Wat zijn onze moderne waarden? Choquerende waarden? Zijn onze waarden tot zoiets banaals gereduceerd?

Bedankt Brooke.