Een Servische arts plant een geslachtsverandering om te protesteren tegen de pensioenwet

Een vrouwelijke arts in Servië wil een geslachtsverandering ondergaan uit protest tegen een nieuwe wet die haar dwingt eerder met pensioen te gaan dan haar mannelijke collega's.

De wettelijke pensioenleeftijd in Servië is 60 voor vrouwen en 65 voor mannen. In het verleden konden zowel mannen als vrouwen als ze dat wilden tot na de pensioengerechtigde leeftijd blijven werken. In juli werd echter een wet aangenomen die alle vrouwelijke werknemers in de publieke sector verplicht om op hun 60e met pensioen te gaan. Mannelijke ambtenaren mogen blijven werken tot hun 65e.

Mirjana Stanojcic (64) kondigde haar geslachtsverandering vorige week aan nadat haar werkgever - het ziekenhuis in het stadje Gornji Milanovac - haar vroeg nog deze maand te stoppen met werken, als de nieuwe wet in werking treedt. "Ik heb een mannelijke collega die even oud is als ik, en ik ben gevraagd met pensioen te gaan terwijl hij zal blijven werken," zei Stanijcic tegen AFP. "Ik besloot een man te worden zodat ik kan blijven werken." Chirurg Dusan Stanojevic, een bekende specialist op het gebied van geslachtsverandering in Servië, heeft aangeboden de operatie kosteloos uit te voeren. Sinds 2012 worden geslachtsveranderende operaties in Servië vergoed door de overheid. De nationale ziektekostenverzekeraar vergoedt echter niet de kosten van de hormoontherapie en andere noodzakelijke medische procedures. In 2012 bepaalde het constitutioneel hof in Servië dat wie een operatie ondergaat ook in de officiële registers zijn geslacht kan laten veranderen.

Naar aanleiding van alle aandacht die Stanojcic' beslissing kreeg in Servië, heeft het hof de handhaving van de nieuwe pensioenwet opgeschort in afwachting van een definitieve uitspraak. "Ik weet niet wat de uiteindelijke beslissing van de rechtbank zal zijn, dus ik blijf gewoon doorgaan," zei de arts tegen AFP. Het ondergaan van geslachtsverandering is een langdurig proces in Servië, en als Stanojcic zal doorgaan met de operatie zal ze pas op haar 65e klaar zijn. In een reportage over de operatie in 2012 vertelde de nieuwssite Balkan Insight dat de kandidaten voor de operatie een jaar lang psychiatrische evaluatie moeten ondergaan en zes maanden voor de operatie moeten beginnen met hormoontherapie. In 2012 omschreef de New York Times Servië als een populair land om geslachtsveranderende operaties te laten uitvoeren. Veel buitenlanders worden aangetrokken door de relatief lage kosten.

Ondanks de nieuwe reputatie van Servië als een centrum voor geslachtsveranderende operaties, is de transgendergemeenschap in het land klein. Volgens Servische organisatie Gayten-LGBT – die opkomt voor de rechten van LGBT's – hebben transgenders continu te maken met "tal van problemen en uitdagingen." In een verklaring aan VICE News bekritiseerde Gayten-LGBT het plan van Stanojcic. De groep is bang dat het een 'zeer veeleisend, langdurig en complex proces' zal zijn. "Voor transseksuelen is het aanpassen van een lichaam naar iemands genderidentiteit een basisbehoefte," aldus de verklaring.

Gayten-LGBT wees er ook op dat veel mensen in Servië zich de procedure nog steeds niet te kunnen veroorloven, en nodigde Stanojeciv uit zijn aanbod voor een gratis operatie te laten gelden voor "alle transseksuelen in Servië."
Ongeveer tien procent van de 7.2 miljoen Serviërs is momenteel werkzaam in de publieke sector. Vorig jaar werd een lening van 1.2 miljard euro aan het land goedgekeurd door de Internationaal Monetair Fonds. In ruil voor de lening heeft het land toegezegd een aantal hervormingen door te voeren en het aantal ambtenaren voor 2017 met vijftien procent terug te dringen. In een andere wet die vorig jaar werd aangenomen is bepaald dat de pensioengerechtigde leeftijd van vrouwen in Servië wordt verhoogd tot 65 jaar in 2032. Dat is voor Mirjana Stanojcic zestien jaar te laat.