Drank en kunst zijn onlosmakelijk verbonden met elke stad. Hoe deze stadse excessen kunnen eindigen in kotsende gekken, bewusteloze kasplantjes en glorieuze overwinnaars laten documentairemakers Rolf S. Wolkenstein en Wolfgang Hogekamp zien in Berlin Drinking Battle, een verslag van een georganiseerd drinkfestijn in het Berlijn van ‘89. We vonden het hoog tijd om eens dieper op dit Berlijnse fenomeen in te gaan en knoopten in zeer nuchtere toestand een gesprek aan met Rolf S. Wolkenstein over schnapps en de Berlijnse filmscene in de jaren ´80.Vice: Hoe was de Berlijnse filmscene in de jaren ‘80?
Rolf S. Wolkenstein: Toen ik met mijn studie begon belandde ik midden in een regime van hippies en het revolutionaire denken uit eind jaren zestig. Collectiviteit was een must, samen films maken, één uitstraling en altijd enige vorm van relevantie. Er was geen enkele sprake van individualiteit, voor ons een reden om tegen het systeem aan te schoppen en onze eigen weg te gaan. We moesten ook wel, er was nooit enige vorm van begeleiding. We werden gedwongen om zelf ervaring op te doen met het filmen.OK, maar waarom nam je je camera mee naar een bar?
Eigenlijk was dit hele project georganiseerd door de barkeeper van de bar Mittenwalder, onze vaste café voor als de hele stad al op één oor lag. Het idee is waarschijnlijk ontstaan toen we zelf ook in enige staat van dronkenschap verkeerden, maar uiteindelijk is het een georganiseerd project geworden. Desondanks nog steeds behoorlijk radicaal voor die tijd. Het was zelfs zo dat iemand de avond van te voren nog een applicatie heeft ontwikkeld die je kon afspelen op de Atari en Amiga. Mensen thuis konden hiermee beelden van de drink battle digitaal bekijken.Hoe was de shoot die avond?
Wolfgang, die de film produceerde, vertelde mij pas een uur van te voren over de shoot. Hij was overigens ook diegene die de wedstrijd heeft gewonnen. Wie wilde meedoen moest twintig Duitse Marken inleggen. Veertien mensen deden er mee waarvan de helft op zijn minst dertig tequila shots heeft gehaald. Wolfgang heeft er veertig weggetikt en de jongen die tweede werd negenendertig. Er was ook nog een gast, die jongen die in de film over iemand heen wilde kotsen, die de achtendertig haalde. Jammer genoeg heb ik maar ruim een uur aan materiaal kunnen filmen.Wat vind je nu van de film, zo’n twintig jaar later?
Het had gisteren geschoten kunnen worden. Het Berlijn van toen is het post-punk van nu. De kleding die we droegen, de manier waarop we spraken en de manier waarop we leefden. Het was een en al waanzin, met onszelf als oorzaak. Ik denk dat deze lifestyle van drinken en feesten nu op zijn hoogtepunt is, in de meest negatieve zin dan.Die nacht hebben jullie er behoorlijk wat alcohol doorheen gejaagd, toch? Was dat ook de bedoeling, een film maken die laat zien hoe leuk het is om je te bezatten?
Ha. Weet je, ik drink geen alcohol, dat kan ik dus niet zeggen. Maar het is zo dat Berlijn in die tijd een imitatie van een kleine wereldstad was binnen de Duitse Democratische Republiek. En eigenlijk wist Berlijn alleen te overleven door inmenging van buitenaf. Dit zag je terug in het drinkgedrag van de mensen. Maar toch, ik denk dat het alcoholgebruik van toen niet te vergelijken is met de variant die we vandaag de dag zien. Het drankgebruik onder jongeren is tegenwoordig veel grimmiger.FELIX NICKLAS
Advertentie
Rolf S. Wolkenstein: Toen ik met mijn studie begon belandde ik midden in een regime van hippies en het revolutionaire denken uit eind jaren zestig. Collectiviteit was een must, samen films maken, één uitstraling en altijd enige vorm van relevantie. Er was geen enkele sprake van individualiteit, voor ons een reden om tegen het systeem aan te schoppen en onze eigen weg te gaan. We moesten ook wel, er was nooit enige vorm van begeleiding. We werden gedwongen om zelf ervaring op te doen met het filmen.OK, maar waarom nam je je camera mee naar een bar?
Eigenlijk was dit hele project georganiseerd door de barkeeper van de bar Mittenwalder, onze vaste café voor als de hele stad al op één oor lag. Het idee is waarschijnlijk ontstaan toen we zelf ook in enige staat van dronkenschap verkeerden, maar uiteindelijk is het een georganiseerd project geworden. Desondanks nog steeds behoorlijk radicaal voor die tijd. Het was zelfs zo dat iemand de avond van te voren nog een applicatie heeft ontwikkeld die je kon afspelen op de Atari en Amiga. Mensen thuis konden hiermee beelden van de drink battle digitaal bekijken.Hoe was de shoot die avond?
Wolfgang, die de film produceerde, vertelde mij pas een uur van te voren over de shoot. Hij was overigens ook diegene die de wedstrijd heeft gewonnen. Wie wilde meedoen moest twintig Duitse Marken inleggen. Veertien mensen deden er mee waarvan de helft op zijn minst dertig tequila shots heeft gehaald. Wolfgang heeft er veertig weggetikt en de jongen die tweede werd negenendertig. Er was ook nog een gast, die jongen die in de film over iemand heen wilde kotsen, die de achtendertig haalde. Jammer genoeg heb ik maar ruim een uur aan materiaal kunnen filmen.Wat vind je nu van de film, zo’n twintig jaar later?
Het had gisteren geschoten kunnen worden. Het Berlijn van toen is het post-punk van nu. De kleding die we droegen, de manier waarop we spraken en de manier waarop we leefden. Het was een en al waanzin, met onszelf als oorzaak. Ik denk dat deze lifestyle van drinken en feesten nu op zijn hoogtepunt is, in de meest negatieve zin dan.Die nacht hebben jullie er behoorlijk wat alcohol doorheen gejaagd, toch? Was dat ook de bedoeling, een film maken die laat zien hoe leuk het is om je te bezatten?
Ha. Weet je, ik drink geen alcohol, dat kan ik dus niet zeggen. Maar het is zo dat Berlijn in die tijd een imitatie van een kleine wereldstad was binnen de Duitse Democratische Republiek. En eigenlijk wist Berlijn alleen te overleven door inmenging van buitenaf. Dit zag je terug in het drinkgedrag van de mensen. Maar toch, ik denk dat het alcoholgebruik van toen niet te vergelijken is met de variant die we vandaag de dag zien. Het drankgebruik onder jongeren is tegenwoordig veel grimmiger.FELIX NICKLAS