De kernramp van Tsjernobyl is een van de grootste nucleaire catastrofes aller tijden. Op 26 april 1986 vond er in de Kerncentrale Tsjernobyl in het huidige Oekraïne een reactorexplosie plaats die enorme hoeveelheden straling de lucht inblies. Als gevolg werd het gebied rondom Tsjernobyl geëvacueerd: iedereen die in een straal van dertig kilometer van de kerncentrale woonde werd gedwongen het gebied te verlaten. Dit verlaten gebied wordt ook wel de vervreemdingszone genoemd.
Ondanks het feit dat de vervreemdingszone nog steeds wordt bewaakt door Oekraïense militairen, en nog steeds heel radioactief is, zijn er duizenden mensen illegaal teruggekeerd naar hun woningen. Ze trekken zich niets aan van de ernstige gezondheidsrisico's die ze daar lopen. Minder dan tweehonderd van deze mensen leven nog.
Fotograaf Jake Baggaley ging naar Obihodi, het enige dorp in de vervreemdingszone waar nog kinderen wonen, om het leven van de overgebleven inwoners vast te leggen.
Advertentie
VICE: Hoi Jake. Hoe ben je uiteindelijk bij Tsjernobyl uitgekomen?
Jake Baggaley: Een jaar voordat ik erheen ging had mijn broer me over Tsjernobyl verteld en wat daar was gebeurd. Ik las er veel over, vond dat het er te gek uitzag en wilde er graag naartoe. Toen ik een fotografieproject zocht om me dat jaar mee bezig te houden dacht ik, “Fuck it, ik kan net zo goed naar Tsjernobyl gaan.” Ik nam contact op met tien of twintig goede doelen, en een daarvan—Chernobyl Children's Life Line—ging er op in. Toen ben ik erheen gegaan. Cool. Was het oorspronkelijk je bedoeling om er foto's te maken, of om de mensen daar te helpen?
Ik ging erheen om foto's te maken. Tsjernobyl is al zo uitgebreid gedocumenteerd; ik wilde een andere invalshoek vinden. Mijn project focust zich op Obihodi, het enige dorp in de vervreemdingszone waar nog families en kinderen wonen. Wat wilde je overbrengen met je foto's?
Ik wilde mensen er bewust van maken dat zij er zelf voor kozen om op deze manier te leven. Het eindresultaat van het project was een boek met zestig foto's. De foto's laten het contrast zien tussen de mensen die uit het gebied waren geëvacueerd—die nu in grote steden wonen en de straling overal de schuld van geven—en de mensen die in het radioactieve gebied wonen en zich totaal niet bewust zijn van de invloed die de straling op hun leven heeft.
Jake Baggaley: Een jaar voordat ik erheen ging had mijn broer me over Tsjernobyl verteld en wat daar was gebeurd. Ik las er veel over, vond dat het er te gek uitzag en wilde er graag naartoe. Toen ik een fotografieproject zocht om me dat jaar mee bezig te houden dacht ik, “Fuck it, ik kan net zo goed naar Tsjernobyl gaan.” Ik nam contact op met tien of twintig goede doelen, en een daarvan—Chernobyl Children's Life Line—ging er op in. Toen ben ik erheen gegaan. Cool. Was het oorspronkelijk je bedoeling om er foto's te maken, of om de mensen daar te helpen?
Ik ging erheen om foto's te maken. Tsjernobyl is al zo uitgebreid gedocumenteerd; ik wilde een andere invalshoek vinden. Mijn project focust zich op Obihodi, het enige dorp in de vervreemdingszone waar nog families en kinderen wonen. Wat wilde je overbrengen met je foto's?
Ik wilde mensen er bewust van maken dat zij er zelf voor kozen om op deze manier te leven. Het eindresultaat van het project was een boek met zestig foto's. De foto's laten het contrast zien tussen de mensen die uit het gebied waren geëvacueerd—die nu in grote steden wonen en de straling overal de schuld van geven—en de mensen die in het radioactieve gebied wonen en zich totaal niet bewust zijn van de invloed die de straling op hun leven heeft.
Hoe is de levensstandaard in de zone?
Heel slecht. Er zijn geen scholen en er is geen gezondheidszorg omdat het illegaal is om hier te wonen. Alle kinderen waren echt heel ziek; ze hadden kanker en een zwak immuunsysteem. Maar hun ouders waren zich totaal niet bewust van het feit dat deze problemen werden veroorzaakt door de straling. Mijn god, dat is echt heel erg.
Ja, dat vond ik dus ook. Ik vind het niet erg als oude mensen terug willen naar hun oude woningen en daar sterven door de straling; dat is hun eigen beslissing. Maar de kinderen hebben geen keus, die gaan gewoon dood en hebben een kutleven. Wat hebben ze daar voor voorzieningen?
Helemaal niks, ze zijn zelfvoorzienend. Ze verbouwen hun eigen eten en hun water komt uit putten. Dat is heel slecht voor ze, aangezien de straling van de brand als een aswolk de lucht in werd geblazen, en daarna weer op de grond terechtkwam, waardoor de verbouwde groenten straling bevat.
Heel slecht. Er zijn geen scholen en er is geen gezondheidszorg omdat het illegaal is om hier te wonen. Alle kinderen waren echt heel ziek; ze hadden kanker en een zwak immuunsysteem. Maar hun ouders waren zich totaal niet bewust van het feit dat deze problemen werden veroorzaakt door de straling. Mijn god, dat is echt heel erg.
Ja, dat vond ik dus ook. Ik vind het niet erg als oude mensen terug willen naar hun oude woningen en daar sterven door de straling; dat is hun eigen beslissing. Maar de kinderen hebben geen keus, die gaan gewoon dood en hebben een kutleven. Wat hebben ze daar voor voorzieningen?
Helemaal niks, ze zijn zelfvoorzienend. Ze verbouwen hun eigen eten en hun water komt uit putten. Dat is heel slecht voor ze, aangezien de straling van de brand als een aswolk de lucht in werd geblazen, en daarna weer op de grond terechtkwam, waardoor de verbouwde groenten straling bevat.
Advertentie
Dus ze krijgen stralingsvergiftiging van de groenten?
Ja, en van de dieren die het gras eten. Ze maken het alleen maar erger voor zichzelf. Als de kinderen niet naar school gaan, wat doen ze dan de hele dag?
Ik heb geen idee wat ze met hun tijd deden. De meeste kinderen waren ziek. Ik ging naar een dorp waar ik een familie ontmoette met drie kinderen. Twee van hen waren aan hun bed gekluisterd, en voor zover ik mijn vertaler begreep, brachten ze letterlijk al hun tijd door in bed, omdat ze zich zo slecht voelden. Een van de kinderen had kanker, en het andere kind had een ontzettend zwak immuunsysteem. Zij was ook mentaal en fysiek gehandicapt. Ze had ook maar een vinger. Het is heel triest als je nadenkt over wat de kinderen gaan doen als ze ouder zijn. Proberen de ouders hun kinderen uit het gebied te krijgen om ze naar een ziekenhuis te brengen?
Nee. Er is een priester die vlakbij de zone woont en langs de bewakers glipt. Ze halen hem over om diensten te doen voor hun kinderen. Het enige waar het de ouders om te doen is, is godsdienst.
Ja, en van de dieren die het gras eten. Ze maken het alleen maar erger voor zichzelf. Als de kinderen niet naar school gaan, wat doen ze dan de hele dag?
Ik heb geen idee wat ze met hun tijd deden. De meeste kinderen waren ziek. Ik ging naar een dorp waar ik een familie ontmoette met drie kinderen. Twee van hen waren aan hun bed gekluisterd, en voor zover ik mijn vertaler begreep, brachten ze letterlijk al hun tijd door in bed, omdat ze zich zo slecht voelden. Een van de kinderen had kanker, en het andere kind had een ontzettend zwak immuunsysteem. Zij was ook mentaal en fysiek gehandicapt. Ze had ook maar een vinger. Het is heel triest als je nadenkt over wat de kinderen gaan doen als ze ouder zijn. Proberen de ouders hun kinderen uit het gebied te krijgen om ze naar een ziekenhuis te brengen?
Nee. Er is een priester die vlakbij de zone woont en langs de bewakers glipt. Ze halen hem over om diensten te doen voor hun kinderen. Het enige waar het de ouders om te doen is, is godsdienst.
Is het verboden om de vervreemdingszone te betreden?
Het is verboden om er te wonen. Om er binnen te komen heb je een militaire escort en een chauffeur nodig. Maar in principe is alles wat verboden is makkelijk te omzeilen in de oude Sovjet-Unie. Als je maar genoeg geld hebt. Maakte het de bewakers iets uit dat er illegaal mensen woonden?
Nee, ze hebben een verbond gesloten. Sommige ouderen zeiden dat de bewakers ze dingen brachten van buiten de zone. Omdat ze corrupt zijn of omdat ze gewoon aardig willen doen?
Ik denk dat ze gewoon aardig willen doen. In het dorp waar ik zelf naartoe ging zeiden ze echter niks over de bewakers. Was iedereen ziek in het dorp? Of waren sommige mensen wel gezond?
Nee, heel veel ouderen zagen er goed uit. Voor zover oude mensen er gezond uit kunnen zien. Ik heb tachtigjarigen gezien die er prima uitzagen, maar de meeste kinderen waren ziek. De ouders wilden me graag vertellen dat er iets mis was met hun kinderen maar ze wilden niet toegeven dat het iets te maken had met de plek waar ze woonden.
Het is verboden om er te wonen. Om er binnen te komen heb je een militaire escort en een chauffeur nodig. Maar in principe is alles wat verboden is makkelijk te omzeilen in de oude Sovjet-Unie. Als je maar genoeg geld hebt. Maakte het de bewakers iets uit dat er illegaal mensen woonden?
Nee, ze hebben een verbond gesloten. Sommige ouderen zeiden dat de bewakers ze dingen brachten van buiten de zone. Omdat ze corrupt zijn of omdat ze gewoon aardig willen doen?
Ik denk dat ze gewoon aardig willen doen. In het dorp waar ik zelf naartoe ging zeiden ze echter niks over de bewakers. Was iedereen ziek in het dorp? Of waren sommige mensen wel gezond?
Nee, heel veel ouderen zagen er goed uit. Voor zover oude mensen er gezond uit kunnen zien. Ik heb tachtigjarigen gezien die er prima uitzagen, maar de meeste kinderen waren ziek. De ouders wilden me graag vertellen dat er iets mis was met hun kinderen maar ze wilden niet toegeven dat het iets te maken had met de plek waar ze woonden.
Advertentie
