Heksen zouden vroeger piemels stelen en die als huisdier houden

Sinds mensenheugenis maken mannen zich al zorgen over alles wat er zou kunnen gebeuren met hun pik. Maar lang voor castratieangst een ding werd, was er iets veel gruwelijkers om bang voor te zijn: de mythe van fallusstelende heksen die de slingerende, geamputeerde geslachtsdelen als huisdier hielden.

De meest bekende omschrijving hiervan is te vinden in de Malleus Maleficarum – vertaald als de Heksenhamer –, een handleiding uit de vijftiende eeuw om heksen mee te vangen, geschreven door Heinrich Kramer. Geschiedkundigen zien het als een ridicule en misogyne tekst, maar de gids is wel verantwoordelijk voor de dood van een heleboel vrouwen die verdacht werden van hekserij, en die op gruwelijke wijze om het leven werden gebracht.

De Heksenhamer staat overduidelijk bol van angst voor vrouwelijk seksueel verlangen. Antropoloog Moira Smith schrijft in haar paper Penisdiefstal in de Heksenhamer: "Veel van het geweld dat de heksen werd toegeschreven, had te maken met seksualiteit: ze zouden slapen met de duivel, verantwoordelijk zijn voor spontane abortussen, sterilisatie en doodgeborenen, en een dreiging vormen voor de seksuele relatie tussen echtgenoten."

In de middeleeuwen betichtte men heksen ervan verschillende magische krachten te hebben waarmee ze piemels konden beschadigen – de toverkracht waarmee ze het hele geslachtsorgaan konden laten verdwijnen, werd het meest gevreesd. Volgens Smith worden er drie casussen beschreven in de Heksenhamer waarbij heksen op miraculeuze wijze mannen van hun pik zouden hebben beroofd. De eerste twee gaan over mannen die opeens hun genitaliën 'kwijt zijn' door een optische illusie, maar de derde gaat over de beruchte kwestie van heksen die penissen als huisdier zouden houden, en ze zelfs zouden voeren met haver en andere voedzame granen:

Wat te denken van heksen die wel twintig of dertig ledematen in een vogelkooi of ander soort hok houden, alwaar ze bewegen als levende wezens en haver en ander voedsel verorberen? Dit is door meerdere mensen gezien en uitgebreid besproken. Men kan spreken van duivelse praktijken en illusionaire toverkracht.

Kramer gaat door met een beschrijving van een man die probeert zijn missende lid weer terug te krijgen. Volgens hem zou deze arme gecastreerde man 'door een zekere heks' benaderd zijn die hem opdracht gaf om 'in een bepaalde boom te klimmen, alwaar hij een nest zou vinden met daarin verscheidene geslachtsdelen, waarvan hij er eentje kon uitkiezen die hem beviel'. (Maar toen hij een extra grote voor zichzelf had uitgezocht, werd hij op zijn vingers getikt – 'die behoorde tot de pastoor'.)

Ook piemelbomen, -struiken en -planten waren niet ongewoon in de middeleeuwen. In 2010 verscheen er een artikel in Journal of Sexual Medicine, waarin historicus Johan J. Mattelaer schrijft: "Tussen eind dertiende en begin zestiende eeuw was de fallusboom echt een fenomeen." Volgens zijn research bloeiden de piemelbomen door heel Europa: een Frans manuscript uit de veertiende eeuw bevat twee plaatjes van nonnen die pikken uit bomen oogsten, en ze vervolgens in hun jurk bewaren; een houtwerkje uit begin vijftiende eeuw, dat momenteel te zien is in een museum in Duitsland, laat een vrouw zien die pikken plukt, terwijl haar geliefde een vulvaboom bewondert; en een oude broche die gevonden werd in Nederland "laat een koppel zien dat de liefde bedrijft onder een fallusboom, terwijl ze waarschijnlijk begluurd worden door een voyeur."

In het jaar 2000 ontdekten archeologen een spectaculair exemplaar van de penisboom: een enorme wandschildering uit de dertiende eeuw in Toscane. Te zien is een boom die bedolven wordt onder mannelijke geslachtorganen, "allemaal van enorme proporties en duidelijk in opgewonden staat." Bij de stam van de boom staan acht vrouwen – twee daarvan staan te ruziën over een pikje, een ander is bezig er eentje van een tak af te slaan met een stok. Daarnaast staat weer een andere vrouw die ook druk bezig is – "en als je goed kijkt," schrijft Mattelaer, "zie je 'het fruit van de boom' uit haar kont steken." George Ferzoco, directeur van het Center of Tuscan Studies, denkt dat de muurschildering "het oudste kunstwerk is waarop vrouwen als heksen worden afgebeeld."

Kramer schrijft in de Heksenhamer: "Alle hekserij komt van zinnelijke lust, die bij vrouwen onverzadigbaar is." Maar uiteindelijk roept de penisboom – en de associatie ervan met eindeloos opgewonden heksenvrouwen – één belangrijke vraag op: als piemels aan bomen zouden groeien, zouden we mannen dan nog nodig hebben?

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.