Het is niet meer cool om beroemd te zijn

King Joffrey, via HBO.

Hij heeft het nooit onder stoelen of banken gestoken: Jack Gleeson, de 22-jarige acteur die de vileine, sadistische King Joffrey uit Game of Thrones speelt, heeft niets met beroemd zijn. Al jaren geleden kondigde hij aan na de populaire serie iets totaal anders te gaan doen, en inderdaad heeft hij zich inmiddels onttrokken aan interviews op de rode loper. Een leven in de schijnwerpers heeft hij nooit gewild en acteren ziet hij meer als een jeugdliefde waar hij alles al heeft uitgehaald.

En hij is niet de enige. Ook andere beroemdheden hebben zich gedistantieerd van hun faam. Of het nou was om een of ander mediaschandaal of vanwege hun eigen afkeer – niet iedereen die met z'n kop op televisie komt zit automatisch te wachten op een toekomst als Bekend Persoon. Hier een overzicht met een aantal voorbeelden van populaire mannen en vrouwen die het zat waren om altijd maar achtervolgd te worden door fototoestellen en schreeuwende tienermeisjes, te beginnen met Gleeson zelf.

Jack heeft ervoor gekozen om op een intellectuele manier afstand te nemen van zijn eigen bekendheid. Begin dit jaar liet hij er als filosofiestudent een theoretisch licht over schijnen toen hij als gastspreker werd uitgenodigd op de universiteit van Oxford.

Jack 'King Joffrey' Gleeson op Oxford. Het middenstuk van zijn oratie is een wetenschappelijke bloemlezing over de adoratie van sterren.

“Beroemd worden was bevreemdend”, zegt Gleeson. “Ik had geen idee van alle aandacht, uitnodigingen, coke en hoeren die ik op elke straathoek tegen het lijf liep. […] Ik realiseerde me dat ik, zonder het te weten, een onzichtbaar contract had getekend dat mij verplichtte deel te nemen aan een rare, nieuwe laag van de samenleving.” Gleeson was negentien toen hij aan Game of Thrones begon.

Wildvreemden spraken hem op straat aan met 'Jack' en journalisten wilden weten wat voor sokken hij droeg. Hij had het gevoel dat de mensen om hem heen harder gingen lachen om zijn grappen. En daar schuilt volgens de acteur een gevaar in. Hij gebruikt theorie van Baudrillard en Max Weber om zijn conclusie te ondersteunen dat -ten eerste- de bekende persoon zelf in een crisis terecht komt omdat zijn of haar ego gedefinieerd wordt door anderen, en dat -ten tweede- mensen die constant checken wat beroemdheden doen hun eigen persoonlijkheid inleveren. "We moeten vechten tegen ons menselijke instinct om onze rolmodellen te verafgoden, maar ook tegen ons instinct om onze individualiteit erdoor te laten domineren.”

Acteur Shia LaBeouf maakte van zijn afscheid liever een kunstproject. Voor de première van Lars von Triers Nymphonmaniac op het Berlin Film Festival, verscheen hij met een bruine papieren zak over zijn hoofd met de tekst 'I AM NOT FAMOUS ANYMORE'. Na het beantwoorden van één vraag, liep LaBeouf onverwacht weg uit de persconferentie van de film.

Dit incident was het zoveelste op rij. LaBeouf had al aardig wat losgemaakt in de media, onder meer door vechtpartijtjes in de kroeg, het plagiëren van cartoonist Daniel Clowes en de daarop volgende bizarre excuses, die ook weer geplagieerd waren van eerdere excuses van rapper Gucci Mane. Dit alles leidde tot LaBeoufs 'retiring from all public life'.

Een paar weken later bleek zijn zogenaamde pensioen van het sterrendom een act te zijn. In een post op Twitter legt LaBeouf zijn boodschap uit: 'Look at someone's tumblr page - How many original images do you see? What student in the modern world is not cutting and pasting their homework? We can pretend it doesn't happen, or we can talk about it. We are becoming a cut and paste culture.'

Hier vind je een stuk van VICE over Shia's perikelen. 

Dan hebben we ook nog de celeb die regelmatig vaarwel zegt tegen een luxe leven vol champagne, maar dit aandachtloze bestaan niet volhoudt. Alec Baldwin heeft er een sport van gemaakt om zich terug te trekken uit het publieke leven, om uiteindelijk toch weer te bezwijken voor een vaste plek op de gastenlijst. Twee maanden geleden nam Baldwin in New York Magazine – met een epische afscheidsbrief getiteld 'I Give Up' -  voorgoed afscheid van zijn leven als bekend persoon.

Dit vaarwel volgde op zijn zoveelste mediarel. Baldwin schold een opdringerige paparazzi uit voor een 'cocksucking fag' en werd weggezet als homohater. Het kostte hem uiteindelijk zijn baan als talkshow host bij MSNBC.

Volgens Baldwin zijn de tijden veranderd: “Anything good you do is tossed in a pit, and you are measured by who you are on your worst day.” Voorbij zijn de dagen waarop een eigenaar van een restaurant je vraagt om een foto voor op de muur. Iedereen heeft nu een camera op zak en elke fout die je maakt echoot voor eeuwig in een digitaal ravijn.

Deze nieuwe mediacratie heeft een walging opgeroepen in Baldwin die hij zelf niet voor mogelijk hield, maar hij begrijpt wel waarom het zo werkt: “They want clicks, I get it. They’ve gotta have clicks for their advertisers, so they’re going to need as much Kim Kardashian and wardrobe malfunctions as possible.” En dus rest er voor hem maar één oplossing, en dat is stoppen met beroemd zijn. Na dertig jaar is de beste man er wel klaar mee. Alhoewel, aan het einde van de brief maakt Baldwin wel duidelijk dat dit is hoe hij zich voelt anno februari 2014. Dus we zijn benieuwd hoe lang dit ‘voorgoed’ deze keer zal duren.

Mogen we onze idolen dan niet meer bewonderen? Van Jack Gleeson wel, hij gelooft dat het gezamenlijk aanbidden van een bepaald individu goed is voor een maatschappij, omdat daarmee onze ideeën over wat goed is (en dus ook wat niet) worden vormgegeven. Het zegt iets over de heersende moraal. Wel vindt hij het gevaarlijk wanneer degene die geprezen wordt, niet de waardes representeert waar we uberhaupt tegenop zouden moeten kijken. “We need to be choosier with our celebrities, or else we may find ourselves again in that situation where we just find ourselves acting out the role of the town drunk constantly.”