Hoe Islamitische Staat kindsoldaten ronselt en gebruikt

Sinds de zelfverklaarde Islamitische Staat controle uitoefent over grote delen van Irak en Syrië, komen kinderen prominent voor in de beruchte propaganda van de groep. Militanten van IS hebben beelden uitgevaardigd met daarin kinderen die publieke onthoofdingen bijwonen, gevechtstrainingen krijgen, wapens afvuren en messen uitdelen aan beulen die op het punt staat gevangenen te vermoorden. Afgelopen zaterdag publiceerde IS een video met daarin tieners die, gehuld in militaire uniforms, 25 Syrische soldaten doodschieten in het oude Romeinse amfitheater in Palmyra. In de maand ervoor werden er drie video's naar buiten gebracht waarin kinderen worden getraind om mensen gevangen te nemen, met snipers om te gaan, en bewegende voertuigen aan te vallen.

Video's als deze, alsmede informatie verkregen via kinderen die uit de Islamitische Staat zijn ontsnapt, suggereren dat kinderen worden onderworpen aan een systematisch proces van indoctrinatie terwijl ze worden getraind om volwaardige militanten te worden. De IS noemt ze ashbal, 'leeuwenwelpen', en na hun training zullen ze worden gebruikt om aan de frontlinies te vechten. Ze fungeren als strijders, bewakers, rekruteerders en bommenmakers. Mochten we ooit het plan hebben deze kinderen later te rehabiliteren, dan is het van belang om eerst te weten hoe ze op zulke wanpraktijken worden voorbereid.

Het afgelopen jaar zijn wij bezig geweest met het onderzoeken en analyseren van IS-propaganda in meerdere talen. Ook hebben we gekeken naar het gebruik van sociale media door IS via honderden online accounts, en naar interviews met ontsnapte kinderen. We kwamen erachter dat kinderen op verschillende manieren bij IS terechtkomen: ze kunnen de kinderen zijn van buitenlanders die naar Syrië afreizen, of van locals die loyaal zijn aan de Islamitische Staat. Ook zijn er kinderen afkomstig uit de weeshuizen van IS, worden kinderen onder dwang weggenomen bij hun ouders, of komen weggelopen kinderen op eigen initiatief hun diensten aanbieden.

Sinds Syrië uit elkaar is gevallen is IS er in geslaagd controle te krijgen over diverse scholen in het land. Veel van de originele leerkrachten zijn er nog steeds, maar ze moeten nu wel een ISIS-curriculum geven aan klassen die op geslacht gescheiden zijn. Het lijkt er niet op dat aanwezigheid wordt afgedwongen, maar dat ouders hun kinderen er vrijwillig naartoe sturen. Uiteraard heeft het curriculum weinig meer om het lijf dan indoctrinatie, en het dient als een manier voor IS-leden om aanstormend jihadtalent te ontdekken.

Naast de scholen strikt IS ook kinderen door middel van geleidelijke socialisatie. Hier zijn verschillende manieren voor, maar het gebeurt vooral via openbare evenementen. De meeste vinden plaats op kleine schaal, en kinderen krijgen gratis snoep en speelgoed als ze simpelweg op komen dagen. Daarna mogen ze met een IS-vlag zwaaien. Zo ontstaat er een soort Pavlov-reactie, waarbij kinderen al van jongs af bekend worden gemaakt met wat de Islamitische Staat allemaal te bieden heeft.

Kinderen van alle leeftijden krijgen regelmatig beelden te zien van executies. IS filmt vervolgens weer de reacties, om zo de indruk te wekken dat het publiek achter zulke moordpartijen staat. Ook bij de daadwerkelijke, openbare executies zijn kinderen aanwezig. In al hun kinderlijke nieuwsgierigheid banen ze zich een weg door het publiek om te zien wat er gebeurt, waarna er vaak wordt gereageerd met een ambivalente reactie van afkeer en fascinatie. IS-strijders leggen rustig uit waarom de straf wordt uitgevoerd, en omdat het regelmatig voorkomt gaan de kids het al snel zien als de normale straf voor bepaalde overtredingen.

Door uit te dragen dat niet iedereen zomaar leeuwenwelp kan worden, creëert IS een gevoel van prestige en competitie onder de kinderen. De jongste studenten wordt in de eerste instantie gestimuleerd om spion te zijn, en om familieleden en buren te verklikken die zich niet aan islamitische regels houden of die kritiek hebben op IS. Zodoende kunnen ze in aanmerking komen voor militaire training, volledig in de stijl van hun volwassen rolmodellen. Zo dragen ze soortgelijke uniformen en leren ze het jargon van de groep. Ze ontvangen bovendien lessen over de vijand, en waarom deze vijand vernietigd moet worden.

De pas gerekruteerde welpen zijn regelmatig getuige van kruisigingen, stenigingen en onthoofdingen. Dat is niet alleen om de kinderen de desensibiliseren, maar ook om loyaliteit te tonen aan het project IS. Kinderen tussen de tien en de vijftien jaar oud worden onderworpen aan een afmattend fysiek en mentaal regime dat volgens rapporten tussen de dertig en de vijftig dagen duurt. Mocht er een externe aanval zijn, dan stoten de rekruten vaak sneller door. Volgens ouders is dit ook de fase waarin de tieners worden geïsoleerd van hun familie. Sommige familieleden zijn met geweld bedreigd toen ze strijdkrachten hadden verzocht hun kinderen te mogen zien.

Na de training krijgen de kersverse strijders een checkpoint of een persoon toegewezen om te bewaken, en soms worden ze gedwongen om zelfmoordvesten te dragen. Jongeren die een affiniteit met het overbrengen van de ideologie etaleren worden vaak als rekruteerders gebruikt om andere kinderen te strikken. Er zijn propagandavideo's van IS waarin leeuwenwelpen in volledig uniform en bewapend door de straten paraderen. De kinderen worden geïnstrueerd om rechtovereind te blijven staan, terwijl ze met stokken worden afgeranseld door commandanten. Op de beelden zie je jongere kinderen toekijken, zichtbaar onder de indruk van de discipline die de jonge welpen hiermee tonen.

Als er al enige hoop bestaat om deze kinderen na het verslaan van IS in de samenleving te laten herintegreren, zal er een mate van coördinatie en creativiteit nodig zijn die nu ongekend is in deradicaliseringprogramma's . Daarnaast is het van essentieel belang om de verhalen van kinderen die uit de Islamitische Staat zijn ontsnapt actief te verspreiden. Deze kinderen hebben niet alleen het vermogen om anderen te inspireren IS te verlaten, maar ook om anderen tegen te houden die zich bij IS aan willen sluiten.

John Horgan (@Drjohnhorgan) en Mia Bloom (@MiaMBloom) zijn beide hoogleraar aan de Georgia State universiteit. Hun boek, Small Arms: Children and Terrorism, verschijnt in 2016.