Hoe punk in Nederland begon

FYI.

This story is over 5 years old.

Muziek

Hoe punk in Nederland begon

In Amsterdam kwam rond 1977 punk binnen waaien, en de gloeiende kern van deze eerste punkgolf bevond zich op de Rozengracht. Op de plek waar nu een rustiek coffeeshopje zit, zat toen No Fun – een platenzaak die was opgericht door Hansje Joustra. Hansje was in New York in de legendarische punkclub CBGB's geweest, en voelde aan zijn water dat punk groot moest worden. Zijn zaak was de plek waar dit moest gebeuren, en zo werden er grootse punkplannetjes gesmeed en de eerste Amsterdamse punklabels opgericht: Plurex en No Fun.

Advertentie

De eerste punkbandjes tekenden bij deze labels, zoals Tits, de Helmettes, Meccano Ltd., Mollesters (uit Den Haag) en Subway (uit Groningen), en zo was er opeens een nieuwe, kakelfrisse Nederlandse punkscene. Daar kwamen trouwens nog geen extreme hanenkammen en met veiligheidsspelden doorboorde neuzen aan te pas – dat gedoe kwam pas later. Een leren jas was al flink punk.

Die eerste golf duurde niet zo heel lang; de meeste van die eerste bandjes begonnen al redelijk snel andere muziek (postpunk, wave) te maken, en ook Plurex en No Fun gingen zich al vrij snel op wat experimentelere dingen richten. No Fun veranderde ook van naam, en werd Torso.

Muziekjournalist Oscar Smit kreeg vorig jaar het idee om als eerbetoon aan deze drie labels (Plurex, NoFun en Torso) een project op poten te zetten. Zo organiseert hij een bandjesavond in Paradiso, een punkwandeling door de stad, en heeft hij een boekje gemaakt en een expositie in de Melkweg op poten gezet. Die laatste twee dingen deed hij samen met Leonor Faber-Jonker, die het nederlandsepunkgeschiedenisboek No future nu schreef.

Hieronder een collectie foto's van fotograaf Martijn de Jonge, van wie enkele foto's op de expositie te zien zijn, en daarnaast nog wat andere belangrijke punkprullaria die op de expositie te zien is. Sommige foto's zijn genomen tijdens de eerste punkgolf, andere foto's zijn uit een latere periode, toen er veel meer punktoeters en punkbellen aan te pas kwamen.

Advertentie

Links: zanger van de Storch op 30 april 1979 tijdens het punkfestival Fuck the Queen, voor NoName, een punkcoffeeshop in het oude NRC-gebouw. Rechts: Liesbeth, in het publiek tijdens hetzelfde festival.

Punkfanzine Attack, dat al bestond voordat de eerste Nederlandse punkbands waren opgericht.

Links: bassiste Jacki van de Arnhemse groep de Speedtwins in Paradiso, in 1978. Rechts: Nicole vooraan bij het podium van Paradiso in 1978.

Zeer gelukkige jongens in Paradiso, in 1978.

Punkfanzine Attack.

Flink uitgedoste provinciepunks uit Alkmaar en Texel, tijdens een punkfeestje bij kraakpand De Muur in de Spuistraat, 30 april 1986.

Flink uitgedoste provinciepunks uit Alkmaar en Texel, tijdens een punkfeestje bij kraakpand De Muur in de Spuistraat, 30 april 1986.

Nog meer provinciepunks, met onder anderen de blonde zangeres van de Alkmaarse punkband Zweetkutten (bij kraakpand De Muur in de Spuistraat, 30 april 1986).

Een stamboom, gemaakt door Joris Pelgrom van de Helmettes, om in kaart te brengen hoe bandjes met elkaar verbonden waren (doordat ze elkaars muzikanten leenden).

Een jongen met een nazipet tijdens het Fuck the Queen-festival in 1979, op de straat voor NoName.

Het legendarische singeltje 'Half Twee' van de Helmettes. Volgens Leonor is dit singeltje zuivere punk: rammelig, grappig, knullig en catchy. Geproduceerd door Dirk Polak (die later Meccano Ltd. oprichtte). Dirk wilde bij nader inzien liever een pseudoniem gebruiken, dus deze hoes moest opnieuw worden gemaakt, maar dan met de tekst "Directed by Bakfiets" (Dirks pseudoniem).

Een van de eerste Nederlandse punkbands: Ivy Green uit Hazerswoude, hier met Amsterdamse fans bij Paradiso.