Homo’s in Irak zitten gevangen tussen de Islamitische Staat en sjiitische milities

Door Samuel Oakford en Sally Hayden​

De situatie voor de Iraakse LGBT-gemeenschap verslechtert met de dag nu troepen van de Islamitische Staat en wetteloze sjiitische milities – gesteund door de overheid in Bagdad – vechten om controle over het land.

Voor LGBT'ers die in gebieden wonen waar de Islamitische Staat de scepter zwaait "is er grote dreiging dat ze worden gedood," volgens een rapport van onderzoekers van de International Gay and Lesbian Human Rights Commission (IGLHRC) en de vrouwenrechtenorganisatie MADRE.

Gebieden waar de laatste jaren al vaker homo's in bloedbaden zijn omgekomen staan onder controle van de overheid maar de militietroepen gaan daar straffeloos hun gang.

"Niemand wordt verantwoordelijk gehouden voor de moorden. Oproepen om te onderzoeken of het geweld mogelijk was gericht op de seksuele geaardheid van de slachtoffers werden door de overheid afgewezen," zegt het rapport.

Hossein Alizadeh, hoofd van de afdeling van het IGLHRC dat zich richt op het Midden-Oosten en Noord-Afrika, vertelde VICE News dat veel van de milities die namens de overheid tegen de Islamitische Staat vechten, ook de aanvallen tegen homoseksuelen uitvoeren.

"Er zijn zaken bekend van moorden en martelingen, maar de overheid zegt meestal dat die zijn uitgevoerd door onafhankelijke personen waar zij niet verantwoordelijk voor zijn," zegt Alizadeh. "Ze lopen gewoon weg voor hun verantwoordelijkheid."

Op 15 mei stelden leden van Asa'ib Ahl al-Haq – een machtige militie die gesteund wordt door Iran – een lijst op met 24 gezochte mensen. 23 zouden homoseksuele daden hebben uitgevoerd, en nummer 24 zou te lang haar hebben gehad.

Een maand later, op 15 juni, vermoordden de milities twee tieners, onthoofden hen en gooiden de hoofden in de vuilnisbak. IGHCR en MADRE spraken met Iraakse mensenrechtenactivisten die zeiden dat de gemeenschap dacht dat de jongens homoseksueel waren.

Bij een aanval op een bordeel in juli die vermoedelijk door Asa'ib Ahl al-Haq werd uitgevoerd werden 34 mensen gedood. Onder de doden waren twee vrouwen – van de 32 mannen bestond het vermoeden dat ze homoseksueel waren.

De LGBT-gemeenschap in Irak heeft nooit sociale vrijheid gekend, noch onder het regime van Saddam Hussein, noch na de Amerikaanse invasie in 2003. De Amerikaanse bezetting viel wel samen met de verspreiding van internet onder de Irakezen. Sommige LGBT'ers, waarvan het merendeel homoseksuele mannen, begon sociale media te gebruiken om mensen te ontmoeten.

"Sommige mensen zeggen dat homoseksualiteit naar Irak kwam door de bezetting van de Amerikanen," zegt Alizadeh. "Homoseksualiteit wordt geassocieerd met de westerse aanwezigheid in het land."

In 2010 weigerde de Iraakse overheid het verzoek van de VN om "alle aantijgingen van vervolging op basis van geslacht en seksuele geaardheid te onderzoeken."

De "dodelijk gevaarlijke situatie" waar homoseksuelen tegenwoordig mee om moeten gaan in Irak "zal waarschijnlijk niet zorgen voor verandering in de maatschappelijke waarden van de Iraakse maatschappij wat betreft gender, maar tot verdere afbraak van de openbare orde en de opkomst van milities."

Maar het is vaak juist de familie of de directe omgeving die mensen uit de LGBT-gemeenschap discrimineert of zelfs vermoordt, en daarom wordt bewijs ook in de doofpot gestopt. Mensenrechtenactivisten blijven vaak achter met weinig tot geen bewijs.

Er zijn tehuizen voor LGBT-mensen in Irak, maar die worden constant bedreigd door aanslagen en hun locaties zijn geheim. IGLHCR en MADRE konden maar één organisatie vinden – voor vrouwenrechten – die bescherming bood aan vervolgde homoseksuele Irakezen."

"Er is geen minderheid die er slechter aan toe is in Irak dan de LGBT-gemeenschap," zegt Erin Evers, een onderzoeker bij Human Rights Watch in Irak, tegen VICE News. "Het stigma dat er tegen ze heerst is zo sterk, dat zelfs gematigde Irakezen vrij snel zullen zeggen dat sommige homo's dood moeten. Homoseksualiteit wordt simpelweg absoluut niet getolereerd."

De afkeer van de gay community in Irak is zó groot, dat veel hulporganisaties hun handen er niet aan willen branden. De discriminatie van homoseksuelen wordt niet eens in de openbaarheid gebracht, uit angst dat hun werk vanaf dat moment onder een vergrootglas komt te liggen.

"Niemand gaat iets organiseren rondom dit issue, het ligt veel te gevoelig," zei een medewerker van een NGO tegen ons. Hij assisteert vluchtelingen in Iraaks Koerdistan. "Ik denk niet dat dit rapport iets gaat veranderen."