FYI.

This story is over 5 years old.

nieuws

In de gevarenzone van Hamburg kan je punten scoren met je arrestatie

Ik woon in de wijk die de Hamburgse politie als gevarenzone heeft bestempeld. Er lopen vooral jongens rond die er een spelletje van maken.

Foto door Björn Kietzmann.

Sinds zaterdagochtend woon ik in een gevarenzone, zo heeft de politie van Hamburg besloten. Iedereen die in een bepaald gedeelte van St. Pauli, Altona en Sternschanze wil lopen, winkelen, werken of gewoon een kopje koffie wil drinken, moet erop rekenen dat ze door de politie worden aangehouden. Met een beetje pech moet je je ook identificeren – zonder reden, gewoon omdat het kan. Omdat ik graag wil zien hoe gevaarlijk het in mijn buurt is, besluit ik eropuit te gaan. Eén stap buiten de deur en ik sta middenin de gevarenzone. Hier geldt de noodtoestand!

Advertentie

Er hing in deze buurt al langer spanning in de lucht: vluchtelingen uit Lampedusa strandden hier, maar mogen niet blijven – tot ongenoegen van linkse activisten. Verder vallen de zogeheten 'Esso-huizen' in de buurt van ellende uit elkaar en moeten de bewoners er uit. Maar de vlam sloeg in de pan kwam toen de Rote Flora – het hoofdkwartier van de autonome beweging – ontruimd moest worden. Een investeerder wil het kraakpand graag slopen en de plek herontwikkelen.

Vlak voor kerst ging het los in Hamburg. Sinds deze week zijn er 'gevarenzones'. Foto door Björn Kietzmann.

Op 21 december gingen de autonomen met de politie op de vuist. Honderden activisten en meer dan honderd agenten raakten gewond. In de week erna voerden activisten een aanval uit op drie politieagenten die daarbij zwaargewond raakten. De politie besloot afgelopen zaterdag om de gevarenzone in te stellen, omdat het nog steeds onrustig bleef.

In de Großen Elbstraße ga ik de Haifischbar binnen. De zaak is leeg, maar achter de toonbank staat Mirko. “Ik denk dat het goed is dat ze een gevarenzone afgekondigd hebben,” zegt hij. “Hoe kan de politie anders effectief optreden tegen de aanvallen?”

Hij heeft het vooral over de zaterdag voor oud en nieuw. Een groep van ongeveer dertig tot veertig gemaskerde mensen zou slogans geroepen hebben en stenen naar de politie hebben gegooid. Hierbij zou een steen de kaak en neus van een agent gebroken hebben. De mediahype was enorm en er kwam een Facebook-pagina, Solidarität mit den Beamten der Davidwache, als steun in de rug voor het politiekorps van Hamburg. De site heeft nu al meer dan 55.000 fans, en Mirko is er één van: “Stenengooiers zijn kuttenkoppen.”

Advertentie

Dit is Mirko: voor het behoud van het kraakpand, maar tegen stenengooiers.

Maar wat vindt hij ervan dat zelfs de politie nu erkent dat de charges op de demonstranten misschien niet nodig waren geweest? En dat al die gewonden dus voorkomen hadden kunnen worden? Mirko schudt zijn hoofd. Zijn collega had die nacht dienst en vertelde hem over een paar jonge mensen die die avond binnengekomen waren. “Ze waren aan het opscheppen over het stenengooien, over wat ze allemaal geflikt hadden. Man, als ik erbij was geweest, had ik ze zelf te grazen genomen. Ik wil ook dat Rote Flora blijft, maar niet op deze manier. ”

Het is onduidelijk waarom de politie de mars op 21 december al na een paar meters tegenhield. Helemaal als je bedenkt dat onder de 7300 deelnemers veel gezinnen met kinderen aanwezig waren. De activisten beweren dat de politie de beelden van de brandende vuilnisbakken en gemaskerde mannen voor de Rote Flora goed kan gebruiken als propagandamateriaal.

Dat is ook de mening van Timo. De 36-jarige werkt bij Club der Seemannsmission, naast de kroeg waar ik net was. Ik zit bij hem aan de bar. “Ze hadden de stenengooiers eruit moeten pikken en de rest door moeten laten gaan,” zegt Timo. “Waarschijnlijk had de politie ons ook gewoon stapvoets door willen laten.”

Hij vindt dat het niet bij een democratie past dat de politie überhaupt een gevarengebied mag afkondigen – dat vindt hij ronduit fascistisch. Niemand heeft een idee – zelfs de politie niet – hoe lang de gevarenzone blijft. Hij is van mening dat alleen een rechter dat kan bepalen. Sinds 2005 heeft de politie in Hamburg wettelijk ook de mogelijkheid om gebiedsverboden af te kondigen voor bijvoorbeeld evenementen. Dit weekend zijn al meer dan vierhonderd mensen gecontroleerd, hebben negentig mensen een reisbeperking gekregen en zijn vijfenveertig mensen in hechtenis genomen.

Advertentie

Timo schrikt van de houding van de politie. "Ze zeggen: 'De activisten zijn begonnen, dus nu knuppelen we ze allemaal maar in elkaar.'"

Op mijn weg van de Reeperbahn naar de heuvel ontmoet ik Tim van twintig en Schmiddi van achttien. Ze zijn het stereotype linkse autonoom: zwarte broek, zwarte trui, zwart jack. Alleen Tims haar is blauw. Of een beetje groenig, eigenlijk. “We spelen een spelletje, de regels staan op Facebook,” aldus Tim. “Je krijgt vijf punten voor een politiecontrole, tien voor een Platzverweis – dat is een officieel bevel dat je op moet rotten – en vijftien voor een algemeen gebiedsverbod.” Ze hebben samen al tien punten. Maar natuurlijk willen ze er meer. “Om de politie bij een controle nog meer tegen te werken hebben we in onze rugzak plastic zakjes met wat peterselie of suiker erin. En er is hier straks een spontane, onaangekondigde demonstratie”.

De Hamburgse autonomen zijn een soort kruising tussen krakers en moeilijke pubers.

Terwijl we praten rijdt er een politiebusje voorbij dat kort stopt en dan toch weer verder rijdt. “Oh kijk, ze stappen daar uit. Kom, laten we daar een paar punten scoren!” Weg zijn Tim en Schmiddi.

Een stukje verder blijkt inderdaad de ontmoetingsplaats te zijn voor een spontane demonstratie. Madeleine klaagt over de controles, ze was vanochtend namelijk haar ID vergeten. Als ze was gecontroleerd had ze de wijk waarschijnlijk uitgemoeten. Zondagavond zijn haar vrienden gecontroleerd. “Ik stond een beetje op afstand, omdat we een kind bij ons hadden. Maar ze werden met z'n drieëen omsingeld door vijftien agenten. Ze hadden kebab in hun handen en nadat al hun zakken doorzocht waren en ze nog een half uur hebben staan praten kregen ze alsnog een Platzverweis."

De groep is inmiddels uitgegroeid tot ongeveer tweehonderd man. Ze verwelkomen een groot, volgepropt politiebusje, dat doorrijdt. Twee rotjes gaan af en de groep komt in beweging. Ik wil even de flitser op mijn camera zetten en zie de groep alweer terugkomen. Een politiemacht heeft het einde van de straat geblokkeerd. Ik draai me om, maar de terugweg is ook al geblokkeerd.

Dat was snel. We zijn omsingeld. Tim en Schmiddi komen naar me toe rennen. “We hebben nu vijfentwintig punten. We hebben een Platzverweis gekregen!” Tim is er duidelijk trots op.

De 78-jarige Rita maakt graag gebruik van al die mensen voor haar deur. Ze woont op de begane grond en steekt snel een zelfgebreide sjaal uit het raam. “Ik verkoop hoeden en sjaals, maar brei ook poppenkleertjes.” Arne is enthousiast en koopt gelijk de sjaal van Rita. “Oh, en de politie krijgt hier gratis rum,” zegt ze. Na een half uur mag iedereen weg. Voor mij helaas nul punten deze avond. Niemand wilde mijn papieren zien.

Rita (78) hosselt sjaaltjes naar demonstranten.