Ik liet mijn eicellen invriezen en verloor bijna een eierstok

Vier dagen nadat ik ruim dertienduizend euro had neergelegd voor een eicel-invriesbehandeling schrok ik om zes uur 's ochtends wakker met vreselijke pijn in mijn rechtereierstok. Ik ben 28 jaar oud en fysiek gezond, dus ik wist gelijk dat het niet normaal was om te kokhalzen van de pijn. Het voelde alsof iemand een roestig mes in mijn rechterzij had gestoken en het er langzaam steeds dieper in duwde. Binnen enkele minuten viel ik flauw. Toen ik bijkwam voelde ik me verlamd. Ik wist dat ik in de problemen zat toen ik de kracht niet had om het flesje pijnstillers dat nog geen meter bij me vandaan stond te pakken. Waarom heb ik mezelf dit in godsnaam aangedaan, vroeg ik me af terwijl ik liggend op de grond verzoop in koud zweet. Ik dacht aan alle redenen waarom ik er ook al weer voor had gekozen om een paar dagen eerder mijn eicellen te laten invriezen.

Het begon vrij onschuldig. Net voor mijn 28e verjaardag had ik een goed gesprek met mijn gynaecoloog, waarin ik eerlijk mijn situatie uitlegde. Een carrière in de media die net van de grond kwam, het geluk dat ik had gevonden in single zijn, een sterk verlangen om te reizen, oftewel: ik had geen plannen om binnenkort te trouwen en al helemaal niet om kinderen te nemen voor mijn 35e. Een maand later had ik een adviesgesprek in de kliniek. Ik hoopte dat het bevriezen van eicellen me meer tijd zou geven, maar ik liep de deur uit met een nieuwe openbaring: bij het bevriezen worden embryo's genetisch getest om zeker te zijn dat alleen de gezondste, vooraf onderzochte eicel wordt bevrucht. De dokter vertelde me over een 33-jarige vrouw die haar eicellen bevroor. Van de dertien geteste embryo's bleken twaalf chromosomale afwijkingen te hebben. Het lukte ze om de gezonde embryo te isoleren en te bevruchten. Ik was volledig overtuigd en maakte een paar weken later een afspraak voor mijn operatie.

De dokters waarmee ik sprak waren onder de indruk van mijn praktijkgerichte benadering en zeiden dat ik voorliep op anderen en er verstandig aan deed om dit op mijn 28e te doen. Op dit punt in mijn leven waren mijn eieren gezonder dan ze ooit zouden zijn. Niet iedereen stond trouwens achter mijn keuze: een oudere collega spuugde haar lunch bijna uit toen ik tussen neus en lippen door liet weten dat ik mijn eicellen zou laten invriezen. "Maar je bent zo jong, succesvol en knap. Je gaat ongetwijfeld trouwen! Waarom doe je dit?" riep ze zonder te beseffen hoe beledigend haar toon was. Haar reactie bevestigde alleen waarom ik dit deed: niet voor een man of een tikkende klok, maar voor mij en de mogelijkheid om mijn dromen te volgen.

Het bevriezen van eicellen is momenteel best wel populair. Beroemdheden als Sofia Vergara en Kim Kardashian vertelden al over hun ervaringen met de behandeling, en ondanks enkele tegenslagen wordt de brug tussen technologie en vruchtbaarheid langzaam omarmd. In Nederland kwam het onderwerp ook ter sprake toen onder andere Halina Reijn en Carice van Houten lieten weten het als optie te beschouwen. Het invriezen van eicellen is tegenwoordig niks bijzonders meer, en bedrijven als Facebook en Apple betalen de ingreep als vrouwelijke werknemers hun eicellen laten invriezen.

Het langdurige proces van het invriezen was ontmoedigend, emotioneel, en nam een maand lang mijn leven over. Een week na mijn adviesgesprek zat ik in een kamer vol met vrouwen van boven de 35. Ik was veruit de jongste. We volgden een twee uur durende spoedcursus over eicelbevriezing. Ik raakte gewend aan het staren van de oudere vrouwen – de meesten dachten dat ik vruchtbaarheidsproblemen had of één of andere levensbedreigende ziekte had. Ik zei eerlijk dat ik het gewoon om praktische redenen deed. De reactie die ik het meest kreeg was: "Ik zou willen dat ik het op jouw leeftijd had gedaan. Het is fysiek en emotioneel te zwaar om er nu nog normaal mee om te gaan." De verpleegster die ons begeleidde liet zien hoe je verschillende hormooninjecties (HCG, oestrogeen, etcetera) in je dijen moest spuiten. De risico's van de behandeling werden nauwelijks besproken. Waarschijnlijk stond het ergens in de kleine lettertjes.

Op de eerste dag van de injecties zat ik bibberend op de rand van mijn bed, met tranen in mijn ogen en een injectienaald met Menopur-hormonen in mijn hand. Je voelt je nooit zo single – en vreemd genoeg ook sterk – als op het moment dat je jezelf moet prikken met een spuit vol hormonen, wetende dat je opeens je hele toekomst in handen hebt. Het gaf me kracht en was beangstigend tegelijk. Om positief te blijven begon ik een traditie: bij iedere injectie dacht ik na over de kwaliteiten waarvan ik hoopte dat mijn kinderen ze zouden krijgen, daarna draaide ik heel hard Florence and the Machine en danste ik als een zevenjarig kind om mezelf af te leiden van het brandende gevoel van de naald. Ik mediteerde ook twee keer per dag. Die kleine tradities hielden me mentaal gezond.

De planning was uitputtend. Iedere ochtend en avond injecteerde ik mezelf met verschillende hormonen, en iedere 24 tot 48 uur had ik om zeven uur 's ochtends een bloedonderzoek en een echo. Er is niks zo fijn als je dag in stijgbeugels te beginnen. Het werd me afgeraden om te daten, want door de hormonen zou ik een emotioneel wrak zijn, en seks was streng verboden. Drinken en roken waren ook niet toegestaan tijdens de behandeling. Mijn oestrogeenwaarde was aanvankelijk 61, maar binnen twee weken was dit getal de 1900 gepasseerd. Op de dertiende dag werd het me te veel en huilde ik overal, of ik nou in het openbaar was of op mijn werk. Mijn moeder vloog hierheen om me te helpen. Ik heb me nooit geliefder door haar gevoeld dan toen zij, een voormalig verpleegster, me injecteerde met hormonen, me aan mijn hand omhoogtrok en uitbundig met me danste in mijn kleine woonkamer.

Op de zestiende dag werd ik onder volledige narcose geopereerd. De operatie is vrij simpel en duurt nog geen half uur: mijn eicellen werden verwijderd met een lange naald, onder begeleiding van een echo. Een uur later werd ik wakker – wazig, maar blij dat de negentien eieren waren verwijderd (het is me verteld dat tien tot vijftien wordt beschouwd als succes). Mijn maag was opgezwollen tot het formaat van een meloen. Toen ik aangaf bij de verpleegster dat mijn buik abnormaal groot was, gaf ze me een één pagina tellende folder over het 'Ovariële Hyperstimulatie Syndroom (OHSS)' en zei ze dat ik moest bellen als het erger werd. De volgende drie dagen waggelde ik wat rond. Een serveerster dacht dat ik zwanger was, en maandag op werk zag ik eruit alsof ik inderdaad zes maanden zwanger was. Het voelde zo ongemakkelijk dat ik eerder naar huis ging. Ik was van plan om dinsdag de kliniek te bellen, maar 's nachts begon de ondraaglijke pijn.

Ik werd snel naar de eerste hulp gebracht. Ik werd gediagnosticeerd met ovariumtorsie. Bij een torsie draaien je eierstokken om hun as, waardoor de bloedvaten knellen. Dit kan leiden tot het afsterven van de eierstok. Op de honderd gynaecologische noodgevallen gaat het gemiddeld maar drie keer om ovariumtorsie. Minder dan 0,25% van de vrouwen die hun eieren invriezen eindigen met deze aandoening. (Wat een geluk, ik hoor eindelijk bij de één procent van iets). Normaal gesproken hebben de eierstokken de grootte van een walnoot. Vanwege de onverwachte hormonenexplosie waren mijne opgezwollen tot het formaat van grapefruits. Ondanks de morfine kon ik nog lachen om de ironie van het geheel: ik bevroor mijn eieren zodat ik baby's kon krijgen, en door dat te doen verloor ik bijna voorgoed een eierstok.

De arts op de eerste hulp (op wie ik ontzettend verliefd op was op de middelbare school en dertien jaar niet had gezien) vertelde me dat ik niet geopereerd hoefde te worden omdat mijn eierstok zichzelf weer uit de knoop had gedraaid. Hij maakte zich wel zorgen dat mijn opgezwollen buik te groot was. Er zat meer dan twee liter vloeistof in door de oorspronkelijke operatie en het werd steeds erger. Ik werd naar een vruchtbaarheidscentrum gebracht en moest in de stijgbeugels. Ik huiverde bij het aanzicht van een naald met de lengte en breedte van een grillspies en een lange plastic slang die vastzat aan een grote literfles. "Je gaat door mijn buik, toch?" vroeg ik, haast overtuigd dat dit niet de bedoeling was. De verpleegsters zeiden dat de naald vaginaal moest worden ingebracht. Ik vroeg om morfine of verdovende middelen, maar ze zeiden dat dat niet zou helpen.

Een meisje van mijn leeftijd met trillende handen stopte de naald er keer op keer in terwijl ik de hand van een verpleegster vastgreep en zo hard schreeuwde van de pijn dat ze me een gaas voor mijn mond gaven. Ik voelde alles. De naald boorde zich een weg door mijn lijf en daarna draaide ze hem rond. Ik schreeuwde toen de naald mijn ingewanden raakte. Het beeld van mijn eigen bloed vermengd met het vloeistof dat de literfles vulde was op een vreemde manier geruststellend. Na twintig minuten van ondraaglijke pogingen om meer vloeistof te verwijderen schreeuwde ik het een laatste keer uit toen de laatste poging om meer vloeistof uit me te halen mislukte. De vrouwen vertrokken en ik lag in foetushouding te huilen en wilde meer dan ooit bij mijn moeder zijn.

De eerste avond kwam ik nauwelijks door. Mijn beste vriendin Alexandra sliep bij me en zei dat ik ieder kwartier wakker badend in het zweet wakker werd en om pijnstillers riep. De volgende dag stapte ik over op een sterker middel om de pijn aan te kunnen. Ze bleef de hele week bij me omdat ik mijn bed letterlijk niet uit kon rollen – staan was helemaal onmogelijk. Tien meter lopen naar het toilet was een klus die ik niet alleen aankon en het kostte ons samen tien minuten. Ik moest in bed blijven omdat er een grote kans was dat ik weer een ovariumtorsie zou krijgen: mijn eierstokken waren nog steeds zo groot als grapefruits. Ik kon twee weken lang mijn appartement niet uit en mocht een maand lang niet sporten na mijn bezoek aan de eerste hulp.

Afgelopen weekend – een maand later – ging ik eindelijk naar yoga, dronk ik een glas wijn op een eerste date, en droeg ik mijn favoriete jurk. Tijdens de date vertelde ik nonchalant dat ik mijn eieren had ingevroren en kreeg ik gelukkig een begripvolle reactie. Hoewel ik nog niet helemaal de oude ben, heb ik een nieuwe waardering voor mijn lichaam als levensbron gekregen, en niet alleen als iets om in een bikini te proppen.

Ik krijg vaak de vraag of ik het had gedaan als ik had geweten wat de risico's waren. Mijn antwoord is dan een welgemeende "Zeker weten." Wat er gebeurde was angstaanjagend, maar ontzettend zeldzaam. De voordelen van het invriezen van mijn eieren zijn voor mij veel groter dan het kleine risico. Ik kan mijn dromen waarmaken, op mijn eigen schema – en dat is ontzettend waardevol voor me. Na de eerste hulp besloot ik mijn verhaal op social media te delen zodat een andere 28-jarige niet hoeft te denken dat ze gek is omdat ze haar toekomst plant voordat ze 35 is. Sindsdien hebben veel jonge vrouwen me benaderd om advies, en ik kan eindelijk dat ene doen wat niemand voor mij kon doen: een eerlijk verhaal vertellen over wat het betekent om je eieren in te vriezen op je 28e, en over wat er soms fout gaat.