FYI.

This story is over 5 years old.

Vice Blog

In Gabon geven politici de opdracht om kinderen ritueel te vermoorden

Aan de organen van de kinderen worden magische krachten toegekend.

Augustine met een foto van haar dochtertje Catherine, die ze in oktober vermoord en gemutileerd aantrof voor het huis van haar toenmalige vriend.

In een klein dorp verstopt in het regenwoud, veertig kilometer van de Gabonese hoofdstad Libreville, ontmoet ik Augustine Bendome. Ze neemt me mee naar een verlaten weggetje, grenzend aan een vervallen houten huisje zonder deuren of ramen. Hier trof Augustine eind oktober 2013 het lichaam van haar vierjarige dochtertje aan, zonder hart, geslachtsdelen en tong.

Advertentie

Augustine Bendome is een van de vele moeders in Gabon wier kind slachtoffer is geworden van een rituele moord. Ik reisde naar de voormalige Franse kolonie af om onderzoek te doen naar dit fenomeen.

Er worden jaarlijks rond de dertig rituele moorden geregistreerd in Gabon. Het werkelijke aantal zal veel hoger liggen, omdat veel van deze moorden niet gemeld of verkeerd geïdentificeerd worden. Rituele moorden worden voornamelijk op kinderen gepleegd – hun lichaamsdelen – tong, hart, lippen en geslachtsdelen – worden verwijderd en hun bloed wordt afgetapt. Dit gebeurt terwijl het slachtoffer nog in leven is. Er wordt vermoed dat vooral politici en andere hoge ambtenaren de opdracht geven tot dit soort moorden – ze zouden de organen vervolgens gebruiken in ceremonies ter versterking van hun politieke of economische positie.

De misdaden worden georganiseerd volgens een soort piramide: politici aan de top geven de opdracht tot de moord aan recruiters uit de middenlaag, die mensen uit de onderste laag regelen om de moorden te plegen en de organen te leveren. De uiteindelijke moordenaars zijn meestal arme mensen die ervoor betaald worden.

Rituele moorden komen voor in meerdere landen in West-Afrika, waaronder Kameroen, Congo en Liberia. Over de exacte oorsprong van de rituelen is weinig bekend. Het kan vergeleken worden met de moorden op albino’s in Tanzania, waarbij men ook gelooft in de magische krachten van lichaamsdelen.

Advertentie

Ik heb afgesproken met Jean-Elvis Ebang Ondo, oprichter van de ngo Association Against Ritual Crimes (ALCR), in zijn kantoor in het centrum van Libreville. Hij komt serieus en hard over – geen spoor van een glimlach op zijn gezicht als hij mijn hand schudt. Al snel begrijp ik waarom. Ebango Ondo heeft de ALCR opgericht nadat de levenloze lichamen van zijn twaalfjarige zoontje en diens vriendje negen jaar geleden verminkt werden gevonden op het strand in Libreville. Sindsdien vecht hij voor gerechtigheid voor nabestaanden en tegen het feit dat de daders vaak straffeloos kunnen moorden.

Ebang Ondo op de plek waar zijn zoontje is gevonden. Op dit stuk verlaten strand in Libreville spoelen regelmatig verminkte kinderlijken aan. De autobanden met varens (negen in totaal) staan elk symbool voor een kind dat hier gevonden is.

Volgens Ebang Ondo zijn er in 2013 meer dan dertig rituele moorden bij zijn ngo gerapporteerd. Hij vertelt dat het aantal moorden vooral toeneemt met verkiezingen of ministeriële herschikkingen, “omdat politici hogerop willen komen en denken dat dit de manier is om hun kansen te vergroten.”

De regering weigert om in het openbaar op de moorden te reageren en onderneemt geen actie om het probleem aan te pakken, waardoor de daders ongestraft hun gang kunnen blijven gaan. De meest opvallende zaak tot nu toe is de veroordeling van een dader in 2009. Hij beschuldigde de Gabonese senator Gabriel Eyeghe Ekomie ervan de opdracht tot de moord op het twaalfjarige slachtoffer te hebben gegeven voor haar organen. De senator is nog altijd niet gerechtelijk vervolgd, de dader heeft levenslang gekregen.

Advertentie

De dader is vaak een bekende van het slachtoffer. Dat betekent dat hij makkelijker toegang tot het kind heeft, maar daarbij zou ook de werking krachtiger zijn als de lichaamsdelen van een geliefde zijn. Augustine verdenkt haar ex-vriend van de moord op haar dochter. “Hij zei dat hij iets moest halen op de plantage achter mijn huis en hij nam Catherine mee. Een paar uur later was hij nog niet terug en toen ben ik ze gaan zoeken. Ik trof Catherine dood aan op de weg voor zijn huis,” vertelt Augustine met tranen in haar ogen. Er is sinds die dag nooit meer iets vernomen van haar ex-vriend. Ik word naar een plek achter haar huis geleid, waar ze met een houten kruis in de bladeren het graf van haar dochtertje heeft gebouwd.

Het graf van Catherine, achter Augustines huis. Ze heeft geen geld voor een grafkist of begraafplaats.

In een klaslokaal van een basisschool luister ik naar het verhaal van de moeder van de zevenjarige Atsame Astride. Atsame’s lijk werd vorig jaar maart tussen de rotsen bij de zee gevonden. Haar moeder heeft haar verhaal al vaak verteld aan de politie en andere autoriteiten, maar na ruim tien maanden na de moord is er nog steeds geen onderzoek gestart. “Ik ben radeloos. De moordenaar van mijn dochtertje loopt nog steeds vrij rond. De mensen die me zouden moeten helpen zijn zelf betrokken in het proces. Mijn vertrouwen in alles en iedereen is compleet verloren,” vertelt ze met een brekende stem.

Tot voor kort was het in Gabon een groot taboe om over rituele moorden te praten. De oprichting van de ALCR heeft daar verandering in gebracht. Steeds meer mensen durven hun stem te laten horen en in het openbaar te strijden tegen het fenomeen. “Arme mensen die een familielid verloren hebben, worden vaak omgekocht door mensen die deel zijn van de criminele organisatie. Zo wordt ze het zwijgen opgelegd. Nu weigeren steeds meer mensen het geld, om in plaats daarvan hun verhaal publiekelijk te maken,” zegt Ebang Ondo. Afgelopen mei was er eenvredige mars tegen rituele moorden in de hoofdstad, waar duizenden Gabonezen aan meededen. Anonymous deed online mee door het verspreiden van een choquerend filmpje en door websites van de Gabonese overheid te hacken.