Liberia probeert ebola te bestrijden met sms’jes

​In een hotelkamer in Monrovia, de hoofdstad van Liberia, heeft een groep technologen zich de afgelopen weken opgesloten in hun zogenaamde 'nerdsuite'. Hier proberen ze voor Unicef technologische oplossingen te bedenken die moeten voorkomen dat ebola zich verder verspreidt.

De groep begon twee maanden geleden onder leiding van Chris Fabian, een expert op het gebied van mobiele technologie, aan hun taak om de overheid te helpen door met nieuwe mobiele technologie meer informatie over het virus beschikbaar te maken.

Unicef lanceerde vorige week de testversie van het sms-platform U-report, waarmee jonge mensen in het hele land met zelfs de meest simpele telefoon toegang kunnen krijgen tot een informatienetwerk over ebola. Het West-Afrikaanse land kan alle hulp gebruiken: sinds april zijn er 2.700 mensen bezweken aan het virus. Gebruikers van U-report krijgen via sms antwoord op al hun vragen over ebola. Het systeem levert het team van Fabian zo ook informatie over wat bepaalde groepen wel en niet weten over de ziekte.

Het systeem is ontworpen met de hulp van jonge meisjes uit de arme wijk West Point in Monrovia. Zij hielpen om de vragen en antwoorden in informeel Engels op te schrijven. Vragen zoals "Are you aware of the Ebola disease?" werden ​herschreven tot "do ppl no abt Ebola".

Het doel van U-report is om het makkelijker te maken om open en eerlijk te praten over ebola. Het ​systeem werd in april ook in Nigeria toegepast om de verspreiding van het virus daar te stoppen. Er deed toen het gerucht de ronde dat een oplossing van zout en water het virus zou doden, wat leidde tot meerdere sterfgevallen. Met U-report werden dit soort broodjeaapverhalen de wereld uit geholpen en konden burgers de juiste informatie makkelijk krijgen.

Unicef is niet de enige die probeert om de ebolacrisis op te lossen met technologie. IBM heeft hotlines geopend in Sierra Leone en verwerkt de telefoondata voor onderzoek. Facebook gaf ook aan mee te werken door gratis internet beschikbaar te stellen aan behandelingsklinieken en hulptroepen via hotspots.

Patrick Vinck, een onderzoeker aan de Harvard School of Public Health, vertelde VICE News dat die gretigheid om technologische oplossingen te bedenken voor de crisis niet altijd even goed uitpakt. Het is nu makkelijker dan ooit om nieuwe technologie te testen en te implementeren, maar "het gebruik van de verkeerde technologie kan averechts werken."

Fabian vertelt dat iemand het idee had om duizenden iPhones naar Liberia te sturen, zodat mensen in afgelegen gebieden beter bereikbaar zouden zijn en makkelijker toegang zouden hebben tot informatie. Ze hadden er alleen niet aan gedacht dat de mobiele netwerken in het land de huidige belasting al niet aan kunnen. Smartphones zouden dit probleem alleen maar verergeren. Bovendien zou niemand de toestellen daar kunnen repareren en zou het de lokale winkels klandizie kosten.

"Het is zo duidelijk als je hier bent dat je lokale spullen moet gebruiken," zegt Vinck. "Je moet werken met de dingen die mensen al in hun omgeving hebben. Op die manier kan je de schaal vergroten."

Paul Amendola, een technisch adviseur voor gezondheidsinformatiesystemen, vertelde VICE News dat zijn team daarom nooit technologie "toepast puur omwille de technologie."

Maar er is een nieuwe ontwikkeling waar zowel Amendola en Vinck volledig achter staan: het aanleggen van digitale medische dossiers in West-Afrika. Veel informatie over eerdere uitbraken van het ebolavirus ontbreekt, omdat de medische gegevens meestal op papier werden bijgehouden. Uit angst voor besmetting werden deze dossiers later vaak met chloor overgoten en vernietigd. Door medische data digitaal op te slaan, is er geen besmettingsgevaar.

Unicef is deze maand dan ook een nieuw programma gestart dat specifiek gericht is op het digitaliseren van medische data en dossiers in Liberia. Op verzoek van de Liberiaanse overheid heeft Fabian met zijn team een nieuw initiatief opgezet: mHero.
mHero is een systeem voor werknemers in de gezondheidszorg die geen toegang hebben tot de digitale infrastructuur. Zij kunnen live data opnemen in het systeem en zien wat voor medicatie of behandeling er nodig is. Volgens Vinck is de ebolauitbraak de eerste keer dat er uitgebreide interesse is in het vastleggen van digitale data tijdens een humanitaire crisis.

Toch blijft het lastig om de grote hoeveelheid technologie met succes te implementeren. Organisaties zoals het Rode Kruis, de Wereldgezondheidsorganisatie en Artsen Zonder Grenzen hebben volgens Amendola allemaal al gemerkt dat de coördinatie van dit soort projecten verbeterd kan worden.

"De respons was zo snel dat er nu allemaal verschillende programma's worden gebruikt voor het verzamelen van informatie," zei Amendola. "Dat is precies de uitdaging hier. Er is meer coördinatie en standaardisering van dit soort systemen nodig om het echt goed te laten werken."