Lugubere nazi- en duivelobjecten zijn ook gewoon kunst

Deze keer in mijn tweewekelijkse column over niet te missen kunst: een dubbele aflevering (een top 10 dus), met de doodskopvazen van kunstenaar Erik Andriesse en de negen meest geweldige, macabere en racistische spullen die je bij mijn lievelingswinkel Historical Objects in Amsterdam kan kopen.

Ik ga eigenlijk alleen naar Den Bosch als daar een hele goede reden voor is, maar afgelopen week was die reden er. Er is in het Stedelijk Museum van Den Bosch namelijk een tentoonstelling waar je echt heen moet nu het nog kan (tot 30 augustus, haast je!).

Het gaat om een tentoonstelling met werk van Erik Andriesse. Andriesse maakte tekeningen en schilderijen die vrij fantastisch zijn. Hij tekende bijvoorbeeld krabben, skeletten en dieren (ja oké, krabben zijn ook dieren), maar deed dat op een manier waarbij je je zowel kan voorstellen dat ze zijn gemaakt in een koortsachtige roes door een met hondsdolheid bezeten mens, als door een boeddhistische zenmonnik op vakantie in Nederland.

Net voordat de Amsterdamse kunstenaar in de jaren negentig stierf op 36-jarige leeftijd, deed hij een residency in Den Bosch (die hij vroegtijds verliet – Den Bosch he?), waar hij begon met keramiek vervaardigen. Daar maakte hij dingen die me extreem hebberig maakten omdat zijn zelfde enigszins lugubere zielsdrift dit keer werd uitgeleefd op gebruiksvoorwerpen: van knalgele doodskop-bierpullen tot borden met stervende planten erop geglazuurd. Ik stelde me voor dat alles in mijn huis door Erik Andriesse gemaakt zou zijn, en vervolgens werd ik zo verdrietig omdat dit nooit gaat gebeuren en zijn werk zo duur is dat ik niet eens een theekopje zou kunnen betalen.

Daarom ging ik gelijk terug naar Amsterdam naar mijn favoriete antiekwinkel Historical Objects, waar ze betaalbare gebruiksvoorwerpen verkopen met een sinistere touch, waar het water je van in de mond loopt.

De rest van deze top 10 bestaat uit de beste vondsten in deze winkel.

"Alles met de duivel verkoopt als een tierelier," zegt winkeleigenaar Michiel van Eyck. En dat begrijp ik wel – ikzelf ben ook een groot fan van Satan. Normaal gesproken heb ik een hekel aan onverwachts bezoek. Het geluid van de bel maakt dat al mijn spieren en zenuwen en lichaamsdelen spontaan verstijven, uit doodsangst voor de persoon waar ik sowieso ook gelijk zeer boos op ben, omdat hij me stoort in wat voor onbeduidende bezigheid ik dan ook aan het doen was.

Maar als ik weet dat elke keer als er wordt aangeklopt, het eigenlijk de duivel is die aanklopt – tja, dat verandert alles natuurlijk.

Prijs: 65 euro

Mijn lievelingswinkel is een tijdje flink in opspraak geweest omdat er ook Mein Kampf van Adolf Hitler verkocht wordt. Maar de winkel verkoopt objecten van vele dubieuze regimes en doet dit juist om te zorgen dat de zwarte bladzijdes uit de menselijke geschiedenis niet vergeten worden. Grootste kopers van nazi-antiek zijn bijvoorbeeld ook joodse mensen. Bovendien is Mein Kampf eigenlijk zo saai en slecht geschreven dat geen mens het in deze tijd nog serieus kan nemen. Binnenkort komt er een rechtszaak waarin beslist wordt of het boek verkocht mag blijven worden.

Ikzelf ga daarom ook liever voor de boekjes die in de jaren zeventig gemaakt werden, waarin de Tweede Wereldoorlog het decor is voor seksuele nazi-fantasieën.

Prijs: 20 euro

Dingen die gemaakt zijn door gekken zijn altijd leuk om te hebben. Dat is denk ik ook de basisreden waarom mensen kunst kopen. Neem deze hoed, gemaakt in de jaren zeventig om redenen waar je eindeloos over kunt nadenken en filosoferen.

Prijs: 60 euro

Deze schat haalt Michiel speciaal voor mij uit een kast. Hij klapt vervolgens een koffertje open waar een scherm uit tevoorschijn komt. Het blijkt een bh-verkoopmachine te zijn waarmee ze vroeger langs ondergoedwinkels gingen om uit te leggen hoe je het beste welke bh aan welke type vrouw kan verkopen. Zo leren we dat je aan vrouwen met grote borsten op een andere manier bh's moet verkopen dan aan vrouwen met kleine borsten.

Prijs: 100 euro

Dit horloge komt echt uit communistisch Rusland en werd waarschijnlijk vooral gedragen door overheidsofficieren die door middel van slijmen, en door hun liefde voor Stalin op zoveel mogelijk fronten te uiten, hogerop probeerden te komen.

Prijs: 100 euro

Het is dat het een beetje aanstellerig staat om nu nog pijp te gaan roken (en roken is niet gezond!), en áls je dan pijp gaat roken met een pijp in de vorm van een Duitse soldaat, weet iedereen al helemaal dat je het er echt om doet. Maar God o God wat is hij leuk – zo leuk dat ik het er misschien allemaal voor over heb.

Prijs: 125 euro

Natuurlijk, dodedierendingen in je huis zijn een beetje als boven je instagramaccount zetten dat je een blogger/stylist/dj/model bent, terwijl je eigenlijk gewoon bij de Coffee Company werkt. Maar hier hebben ze spullen met dode dieren die echt leuk zijn, en zoals in dit geval ook nog eens leerzaam! Zo leer je van de 'Schutz der Oberhaut' wat voor dingen dieren allemaal gebruiken om zich te bepantseren tegen de grote gemene buitenwereld.

Prijs: 135 euro

Dit boek is niet een ordinair pornoboek uit de jaren zeventig, nee, het is een pamflet over hoe we de wereld kunnen verbeteren door het hebben van orgies: 'Steeds meer vrouwen zijn door hun opleiding en ontwikkeling financieel onafhankelijk geworden van de man en kostverdiener. Wijst hij zijn vrouw wegens zogenaamde ontrouw de deur, dan moet hij maar zien wie er de volgende morgen zijn eitje koopt. Groepsseks is hier een voor de hand liggende oplossing.'

Ik heb zelf een lichte obsessie met dit soort racistisch antiek. Ik was ooit in het bezit van een racistische salontafel waarbij een geknield, donker persoon een glazen plaat droeg. Ik heb toen een stuk geschreven (wat je hier kunt lezen) over of je wel of niet dit soort stukken in je huis mag hebben. Samen met mijn donkere vrienden kwam ik tot de conclusie dat het wel kan, maar dat je dan wel een context moet scheppen zodat je visite snapt waar dit soort objecten vandaan komen (als een soort museumpje in je huis met informatiebordjes) en dat het niet is van 'hahaha wat grappig, een neger die je munten slikt!', want op die manier zijn dit soort spullen al veel te lang gebruikt.

Prijs: 95 euro

Historical Objects zit op de Singel 87 en is geopend van donderdag tot zondag.