Je moet niet vreemd opkijken als je nietsvermoedend door de straten van een Indonesische stad loopt en plotseling op een beeltenis van de Führer stuit. In toeristenkraampjes hangen posters van Adolf Hitler gebroederlijk naast die van Kurt Cobain en Europese voetbalclubs. Maar niet alleen in toeristenkraampjes kom je nazisymboliek tegen. Ook op t-shirts staan nogal eens swastika’s (niet de boeddhistische versie) afgebeeld. De dragers zijn geen ongure rechts-extremistische types, maar doorsnee Indonesische jongeren.Om erachter te komen waarom er op de straten van Indonesië openlijk posters van Hitler en nazisymbolen verkocht worden, sprak ik met Mr. Wahid, hoogleraar Geschiedenis aan de Gadjah Madah Universiteit in Yogyakarta.Volgens Wahid houden de Indonesiërs er over het algemeen totaal geen antisemitisch gedachtegoed op na: “De kennis die de Indonesiërs hebben van Hitler komt vooral uit Amerikaanse films, veel verder dan dat gaat het niet. In tegenstelling tot hun Europese leeftijdsgenoten krijgen Indonesische leerlingen tijdens de geschiedenislessen vrijwel niets te horen over de Tweede Wereldoorlog. Zo weten ze bijvoorbeeld niets over de Jodenvervolging. Ze zien Hitler als een revolutionair, vergelijkbaar met Che Guevara – niet als iemand die miljoenen Joden de dood heeft ingejaagd. Natuurlijk veroordelen ze Hitler om zijn daden, maar ze vinden de symbolen van Nazi-Duitsland aantrekkelijk omdat ze de symbolen hebben gezien in punk- en hardrockvideo’s. Het straalt een soort rebellie uit in hun ogen.”
Een kraampje aan de Marioboro in Yogyakarta, de toeristische straat van de stad.Die onwetendheid – vooral onder Indonesische jongeren – komt Gene Netto, leraar Engels uit Jakarta, ook bekend voor. Hij zag bij een vriend thuis hoe de puberzoon van die vriend een swastikasticker op de achterkant van zijn mobiele telefoon geplakt had. "Hij wist helemaal niet waar dat voor stond. Ik ben met hem gaan zitten en heb hem in een uur uitgelegd wie de nazi's waren en wat ze hebben gedaan. Toen heeft die jongen onmiddellijk de sticker verwijderd en weggegooid."
Het is niet zo gek dat er in Indonesië zo weinig bekend is over nazi’s – het land leefde jarenlang onder het autoritaire regime van Soeharto. De lesstof op scholen werd destijds door het regime gecontroleerd, vertelt Wahid: “De studenten leerden bij geschiedenis alleen lofverhalen over de grootsheid van het land Indonesië. Het ministerie van Onderwijs verbood leraren om les te geven over internationale genociden, politiek geweld of rassenconflicten. Zo zijn er veel studenten afgestudeerd zonder te weten dat er überhaupt een Holocaust heeft plaatsgevonden.”
De onwetendheid kan ook verklaard worden door de geschiedenis van Indonesië tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het land werd van 1942 tot 1945 bezet door Japanse overheersers. Na deze periode probeerde Nederland nog het bestuur van Indonesië in handen te krijgen, maar daar kwam in 1949 een einde aan. Dat maakte de republiek Indonesië onafhankelijk. Wahid: “Wanneer het bij de geschiedenislessen over de Tweede Wereldoorlog ging, werd alleen de Indonesische onafhankelijkheid uitgelicht. Over Jodenvervolging werd met geen woord gerept.”In zijn ogen is de komst van internet dan ook een zegen voor de Indonesische jeugd. “Nog niet eens zo lang geleden werden we gecontroleerd door de overheid, maar door internet is iedereen nu vrij om informatie tot zich te nemen. Ik merk aan deze generatie studenten dat zij een veel realistischer beeld hebben van de wereld buiten Indonesië dan de vorige generatie studenten.”Verkoopster met Hitlerposter. “Nee, ik heb geen idee wie dit is.”
Advertentie
Advertentie