Dankzij deze Mexicaanse mods is Tijuana een stuk veiliger

Adam Hernandez bij een feestje in Tijuana. Foto's door Vito Di Stefano

Het is zaterdagavond bij Moustache, een kleine bar in het centrum van Tijuana. Iedere maand worden hier door een lokale groep mods – een soort dandy meets Elvis Presley – feestjes georganiseerd, waar plaatjes worden gedraaid van James Brown, Question Mark & the Mysterians en the 13th Floor Elevators. Skinheads, rude boys (Jamaicaanse dancehall-liefhebbers) en dus Mexicaanse mods komen erop af. Behalve het meisje met groen haar dat buiten een fles sterke drank uit een brown bag soldaat maakt, zou je de plek kunnen verwarren met een Londense undergroundclub van zo'n vijftig jaar geleden.

Maar dit was niet altijd zo. Nog niet lang geleden vormde Tijuana het strijdtoneel voor een vicieuze bendeoorlog tussen rivaliserende gangs – in de laatste drie maanden van 2008 zijn er bijna 500 mensen ​vermoord. Al was je niet direct betrokken bij het geweld, je werd er als inwoner wel door beïnvloed. Openbare ontvoeringen en vuurgevechten kwamen regelmatig voor en drugsbendes hingen hun slachtoffers bijvoorbeeld aan een brug of lieten ze simpelweg op straat liggen om daarmee een boodschap af te geven aan hun rivalen. Tijuana – een stad aan de Amerikaanse grens die lang diende als toeristische trekpleister – werd al snel een bestemming die geen vakantieganger nog wilde bezoeken.

Alhoewel Amerikaanse studenten niet meer de grens over gingen om zich te bezatten met goedkope tequila in Tijuana, dit weerhield de lokale bevolking er niet van om door te blijven feesten en nieuwe bars en restaurants te openen. Zes jaar later zijn de moorden gehalveerd, en mede dankzij de Mexicaanse mods is het gelukt om Tijuana op te bouwen tot de ​culturele bezienswaardigheid die het nu is.
"De mod-gemeenschap in Tijuana is klein, maar een Mexicaanse mod verschilt niet erg van een normale Mexicaan," vertelt Tijuana's lokale dj Astronauta Jackson. "We houden ervan om te dansen op oude platen en dronken te worden. Het gaat vooral om de muziek. Als je een Fred Perry-polo wil aantrekken met een paar glimmende schoenen erbij, dan is dat oké. Het is eigenlijk gewoon een groep mensen met dezelfde interesses die samenkomt en naar muziek luistert."

De mod-beweging ontstond in Groot-Brittannië tijdens de koude oorlog als reactie op de klassenstrijd en op de verwachtingen die men had van de Britse jeugd. Mods kleedden zich met dure Italiaanse pakken, namen hun Lambretta-scooters overal mee naartoe, praatten over kunst en filosofie, namen een hoop speed voor de nachtenlange feestjes, en sloegen iedereen met een leren jack in elkaar; met een scooter en een Caesar-hairdo zat je goed. Maar na een tijdje sloten meer en meer mensen zich aan en werd de beweging mainstream, en dingen begonnen te veranderen. De meisjes en jongens van de jaren zeventig neigden steeds meer naar haarlak en swastika-emblemen in plaats van bretels en korte leren laarsjes.

De subcultuur maakte een wedergeboorte door na de release van de verfilming van de rockopera Quadrophenia in 1979. Rond deze tijd adopteerden een stel Mexicaanse dandy's de cultuur – de nieuwe generatie mods uit Tijuna begon platen te verzamelen, feestjes te organiseren en met opgeleukte scooters door de vervallen straten te rijden. Meer dan dertig jaar later bestaat deze groep nog steeds, alleen zijn ze nu ouder en grijzer – dat doet tijd nu eenmaal met je. Maar hun kroost begrijpt de levensstijl wel, ze kunnen zich er alleen niet altijd helemaal mee identificeren.

"Sommige mensen sluiten zich aan bij een subcultuur, maar wisselen deze na een maand alweer in voor een andere," vertelt Ricardo Jimenez, een 27-jarige skinhead en historicus die rondhangt bij de Tijuana a Go-Go-feestjes. "Bij de mods gebeurt dit niet, omdat er maar zo weinig van zijn. Maar het is geen besloten groep, als je van de muziek houdt dan zullen ze je met open armen ontvangen. Het gaat allemaal om het bij elkaar komen en plezier maken."

Tijuana a Go-Go gaat door tot in de vroege uurtjes. De muziek speelt door terwijl er een gevecht uitbreekt en een dronken jongen de kroeg wordt uitgedragen door de barmannen. De mods dansen onverschillig door tot het tijd is om naar huis te gaan. Volgende maand is er weer een feestje, net als de maand daarna.

De Hernandez-familie buiten bij La Ciruela Electrica in Tijuana.

Guy (51) en Miriam Hernandez (46) maakten begin jaren tachtig deel uit van Tijuana's modbeweging. Waar de meeste van hun oude vrienden al snel kozen voor een huisje-boompje-beestje-leven, gingen Guy en Miriam door met de levensstijl. Momenteel wonen ze in een klein huis, waarin de vondsten en spulletjes uit de jaren zestig staan uitgestald. Hun kinderen dragen al sinds de kindertijd vintage kleding.

Tijdens het zoeken naar plaatjes bij het pittoreske muziekwinkeltje La Ciruela Electrica vertelden Guy, Miriam en hun zonen Adam (21) en Gael (13) dat mod zijn voor hen niet zomaar een hobby is, maar een levenswijze.

"Veel mensen trouwen en veranderen daarna hun leven. Ik weet niet waarom dat zo gaat, maar goed, dat is hoe de meesten het doen," zegt Guy, die samen met Miriam de afgelopen zes jaar elke maand een feestje organiseerde in Tijuana. "Wij zijn niet veranderd, omdat mod zijn hetgeen is wat we écht leuk vinden. Wanneer je eenmaal iets vindt wat je leuk vindt, dan wil je dat voor de rest van je leven."

"En dan wordt het een levenswijze. Je gaat op zoek naar bijpassende kleding en muziek, het vormt je," voegt Miriam toe. "Ik weet niet of er iets op aarde is dat de mod-leefstijl uit ons kan halen. Wellicht de dood? Maar naast dat zie ik ons er nooit mee stoppen. Nu is er een nieuwe generatie die kan zeggen dat dit altijd al hun manier is geweest. Ze kunnen zeggen: ik ben geboren als mod. En als ze later willen veranderen, dan is dat hun eigen keuze.

Adam en Gael lijken niet veel haast te hebben om hun levensstijl te veranderen. Al wordt Gael wel gepest op school, hij weigert iets aan zichzelf te veranderen. "Mijn klasgenoten kleden zich saai," vertelt hij. Maar hij draagt met trots zijn vintage zonnebril, omdat het hem naar eigen zeggen perrón, oftewel stoer maakt.

Terwijl de mod-scene in Tijuana klein is, is het voor hen dankzij social media wel mogelijk om mods uit de rest van Mexico en de Verenigde Staten te ontmoeten. In Mexico-Stad, Monterrey, Puebla en Nuevo León is de beweging veel groter en mods uit Los Angeles reizen zelfs af naar Tijuana om te draaien op de jaren zestig-feestjes. De Britse subcultuur heeft nu nieuwe fakkeldragers en bestaat inmiddels uit verschillende nationaliteiten, leeftijden en geslachten.

"Dat is één van de vele voordelen van de mods," lacht Guy. "Het maakt niet uit of je nou twintig of veertig bent, je ziet er altijd goed uit wanneer je een mod bent."