Ik zit in een huurauto, en nader de grens tussen Bosnië en Montenegro. De man in uniform in het hokje knijpt zijn ogen toe en kijkt me aan door de rook van een sigaret die aan zijn onderlip kleeft. Zijn gezicht wordt zuur als hij mijn Amerikaanse paspoort ziet, maar dat trekt snel bij als hij de eerste pagina bekijkt. Zijn ogen gaan van mijn foto naar mijn gezicht en weer terug. "Russkaya?" fluistert hij vol ongeloof, waarna er een bulderende lach klinkt. "Irina! Je bent er een van ons! Darko, kom vlug, een Rus." Darko verschijnt, ook in uniform, ook met sigaret.
Advertentie
Met grote ogen en grinnikend als kleine jongetjes, zeggen ze zoiets als: "Hey, je moet onze vriend ontmoeten, hij is nog vrijgezel." Een raampje wordt opengeschoven en daar staat nummer drie, eveneens in uniform. "Vind je het wat?" Deze ziet eruit alsof hij recentelijk een nachtje flink heeft gezopen en op zijn gezicht is getimmerd. "Hij heeft gisternacht gevochten, maar hij is heel lief. En hij zoekt nog een vriendinnetje.""Mag ik slika?" Ik reik naar mijn camera. "Ja, tuurlijk, slika." Ze slaan de armen over elkaars schouders en kijken trots. Ik neem een foto en rijd verder. Een vierde, laatste bewaker stapt opeens voor mijn auto, gaat wijdbeens staan, met een enorm geweer over zijn schouder. Hij is overduidelijk de baas hier. "Nam jij nou net hun foto? Geen foto's bij de grens!""Maar ik vroeg of ik mocht slika en ze zeiden dat het goed was.""Natuurlijk zeiden ze dat. Het zijn net honden. Wat gebeurt er als je een hond een stuk vlees laat zien?" Ik heb geen idee. "Dan zegt-ie ja," zegt hij, terwijl hij opzij stapt en me naar voren wenkt.
Het grootste Balkanmuziekfestival ter wereld barst elke zomer los in een piepklein bergdorpje in Servië. Ik ben altijd erg gecharmeerd geweest van de absurde gekte van deze muziek, en afgelopen augustus ging ik erheen om het festival vast te leggen op foto's. Toen ik op de eerste avond aankwam, hoorde ik in de verte het vrolijke doch melancholische geschal van trompetten. De muziek echode luid langs duistere bergen die getuige zijn geweest van bloedvergieten en er nu over leken te zingen.
Advertentie
De foto's in dit portfolio zijn gemaakt tijdens een latere reis door het voormalige Joegoslavië – een groep naast elkaar gelegen landen, verbonden door cultuur maar verscheurd door geschiedenis en oorlog. Wellicht begon ik door mijn camera te zien wat ik hoorde in de muziek.
