Foto's die laten zien hoe belangrijk water is voor de wereld

In 2011 begon de Amerikaanse fotograaf Mustafah Abdulaziz met research voor een vijftien jaar durend project over water. Een jaar later begon hij te fotograferen, en hij heeft nu in acht verschillende landen op vier continenten gefotografeerd, en samengewerkt met Water Aid, Earth Watch, WNF en de VN. Abdulaziz richt zich op het belang van water voor mensen over de hele wereld, maar kijkt ook naar hoe verschillende culturen omgaan met water, en de uitdagingen die ons te wachten staan om deze belangrijkste bron ter wereld te conserveren.

Ter gelegenheid van Wereldwaterdag sprak ik met Abdulaziz af voor de opening van zijn nieuwe expositie in Londen, om te praten over zijn baanbrekende project.

Je project omvat tot nu toe acht landen. Laten we beginnen met China en India. Waarom werken deze beelden zo goed samen?
China en India laten allebei goed zien hoe mensen omgaan met water. In allebei de landen volgde ik één rivier door verschillende delen van het land – de Ganges en de Yangtze. Daardoor heb ik enorm veel inzicht gekregen in de manier waarop mensen hun waterbronnen gebruiken. Of het nu voor religie, industrie, transport of verstedelijking is.

Wat viel je op in deze landen?
Mensen gaan over het algemeen op dezelfde manier met de natuur om als ze met water doen. Water wordt gezien als een object, dat gemanipuleerd en gebruikt kan worden, gemeten en gecontroleerd. Als je zo'n enorme bron probeert te beheersen, dan is dat ook een uiting van onze ideeën over hoe we met de natuur moeten omgaan, en meestal is dat op een nogal uitbuitende manier. De schaal van de uitbuiting in China is enorm. Maar het is veel minder esoterisch dan de Ganges, waar de rivier ook misbruikt wordt door de mens, maar dat gekoppeld is aan het idee dat de rivier zelf puur en heilig is.

In India hebben ze dus veel respect voor de rivier, maar wordt die nog steeds hevig vervuild. Hoe zit dat in China?
Ik heb het idee dat de perceptie van water in China goed naar voren komt in een van de beelden: de foto van de bloemen bovenop een glazen vitrine waarin de maquette voor de eerste brug over de Yangtze in Nanjing staat. Deze foto gaat over die waarden. Het is meer genuanceerd dan de Ganges, maar het was belangrijk voor me om die visie te laten zien.

In die foto is geen water te bekennen. Ze hebben er niet eens wat water bijgeschilderd.
Precies. Dat ene detail is waar die hele foto om draait. Ik wilde laten zien hoe verschillende mensen hun eigen ideeën op de rivier projecteren; de verse bloemen, een gedetailleerd landschap waarin een klein bootje te zien is, maar wat eigenlijk leeg en hol is. Dit representeert de Chinese obsessie met technologische groei, die belangrijker wordt gevonden dan de natuur.

Je meer recente werk richt zich ook op hoe mensen zich gedragen in omgevingen waarin er meer dan genoeg water lijkt te zijn.
Ik ben gefascineerd door het banale, zoals mensen die een gazon sproeien in een droogte. Dat soort beelden kunnen nog krachtiger zijn als ze omringd worden door beelden waarin je de extremen en de crisis wel ziet.

Heb je het over je werk in Californië? Die foto van die groene golfbaan omringd door woestijnzand is me erg bijgebleven.
Golfbanen zijn interessant omdat het plekken zijn waar mensen elkaar ontmoeten, en dat is iets waar altijd ruimte voor gemaakt zal worden. Door erboven te vliegen in een helikopter, kon ik zien hoe belachelijk dat scenario is. Ik ben ook geïnteresseerd in van die prozaïsche beelden van weelderige grasvelden en bloemen rond huizen. Het is wel mooi, maar ook absurd. Ik ga niet bij ze aankloppen om te vragen hoeveel water ze verbruiken, want dat is niet belangrijk in dit project. Wat belangrijker is, is dat mensen denken dat het oké is om dat te doen. Ze zien dit als iets dat belangrijker is dan het milieu. Dat is het concept waar ik mee speel.

Tussen 1990 en 2010 kregen 2,3 miljard mensen toegang tot verbeterde drinkwaterbronnen. Heb je deze vooruitgang gezien, en zo ja, hoe?
Deze foto uit Nigeria is daar een goed voorbeeld van. Deze ene waterpomp levert schoon water aan bijna achthonderd mensen in Osukputu. Dat is een enorme hoeveelheid mensen voor één bron. En het is een directe oplossing voor dit andere beeld – dat van een stilstaande waterbron in de schaduw die ver van het dorp afligt en ziektekiemen bevat.

In dit soort afgelegen en arme gebieden zijn het vooral de vrouwen en kinderen die het water moeten halen. Als de kinderen vroeg op moeten staan om water naar het dorp te dragen, zijn ze doodmoe tegen de tijd dat school begint. Als vrouwen het water moeten halen, dan kunnen ze weinig ander werk doen, en zijn hun kansen om er economisch op vooruit te gaan dus erg beperkt.

Het is een vicieuze cirkel.
Juist. Ik heb een vrouw ontmoet in Ethiopië die acht maanden zwanger was, en met een waterkan over een berghelling klom. Ze had het water nodig om bier te maken voor de toekomstige viering van de geboorte van haar kind. Het was het feestelijkste moment in haar leven, en zij moest het leven van haar kind op het spel zetten om de geboorte daarvan te kunnen vieren.

In januari kondigde het Wereld Economisch Forum aan dat de watercrisis het grootste globale risico vormt gebaseerd op de impact op de maatschappij. Wat zijn sommige van de wereldwijde waterproblemen die je nog wil onderzoeken?
Klimaatverandering en de stijgende zeespiegel, waarvoor Dhaka in Bangladesh de ground zero is. Ik wil ook graag kijken naar West-Australië en het verdwijnen van de mineraalindustrie in combinatie met waterschaarste. Perth kan een moderne spookstad worden als ze hun waterproblemen niet oplossen.

Wat is de belangrijkste boodschap die je met dit project wil uitdragen?
Ik zou zeggen dat het doel van het project is om mensen te laten zien dat we niet losstaan van onze omgeving, en de dingen die we telkens weer fout doen te belichten. We moeten ook begrijpen dat dezelfde problemen ons allemaal treffen – het is niet alleen het probleem van bepaalde delen van de wereld.

Tegelijkertijd is de wereld een prachtige plek, dus ik wil niet dat mensen naar mijn werk kijken en alleen maar denken aan hoe erg we de lul zijn. Ik wil dat mensen geïnspireerd raken door de schoonheid die ik fotografeer – en gemotiveerd raken om hun manier van leven te veranderen. Ik geloof dat het waterprobleem opgelost kan worden.

Water Stories, de eerste solotentoonstelling van Mustafah in Engeland, is nu te zien bij The Scoop, More London Riverside, Londen SE1 2AA, tot 10 april 2016.