Polyamoreuze mensen vertellen hoe het eraan toegaat in hun relaties

Hoewel monogamie voor mij prima werkt, gaan anderen consequent vreemd en bedriegen ze hun partner omdat ze tevergeefs proberen vast te houden aan het concept van monogamie. Er bestaat ook een alternatief; er zijn mensen voor wie een vorm van polyamorie – waarvan veel varianten bestaan – een goede uitkomst is. Sommige media bestempelen het al als de nieuwe seksuele revolutie, en de trend om meer open te staan voor polyamoreuze relaties groeit gestaag.

VICE sprak met een aantal mensen die een polyamoreuze relatie hebben, om de nuances van deze relatievorm te bespreken en uit te zoeken hoe ze hun niet-monogame relatie voor zichzelf en hun partner laten werken.

Op dit moment heb ik een open relatie, maar we hebben nog geen serieuze dingen met andere mensen gedaan. Als er een jongen is die ik graag zou willen doen, dan kunnen we het daarover hebben. Mijn ex ging nooit met andere mensen naar bed. Sommige mannen waarmee ik een relatie heb gehad deden dat ook niet, al hadden ze de kans. Ze voelden dan een druk, wat raar is, want het interesseerde ze niet of ik [met anderen sliep]. Mijn ex en ik hadden soms groepsseks, maar hij vond het ook prima dat ik m'n ding deed zonder hem, en was blij dat ik blij was. Maar het paste eigenlijk niet echt bij hem.

Wat een polyamoreuze relatie moeilijk maakt, is dat er in onze samenleving geen regels voor zijn opgesteld. Het is veel makkelijker om een heteroseksuele, normatieve relatie te hebben omdat daar regels voor zijn – dit is vreemdgaan, en dit niet. Je hebt media en je hebt de maatschappij die je vertelt hoe het moet. Zodra je buiten die relatievorm treedt beland je vermoeiend vaak in discussies. Je hebt het namelijk constant over wat de regels zijn. In mijn laatste relaties was het grootste probleem altijd dat ik te impulsief was. De regel is eigenlijk dat je partner het wil weten voordat er iets gebeurt. Maar ik hou ervan om in het hier en nu te leven, en als er zich een kans voordoet ga ik er gewoon voor. Ik vind het fijn om mezelf te verliezen in romantiek, en als ik moet stoppen en alles eerst moet bespreken, dan hoeft het van mij bijna al niet meer. Laatst was ik met de jongen waarmee ik een open relatie heb in een club, maar hij stond aan de andere kant van de zaal. Ik stond op het podium en hing aan een paal, en toen ging ik gewoon met m'n kut op het gezicht van een jongen die onder me stond zitten. Ik had een rokje aan, en zat gewoon midden in de club op z'n gezicht, toen sprong ik van hem af en zoende ik hem. Het was 01:20 uur en de club sloot om 02:00 uur. Ik had echt geen zin om dat gesprek te voeren, om te kijken of hij er geen problemen mee had – dat kon ik veertig minuten daarna ook wel doen. Zodra de club z'n deuren dicht deed en ik hem vond hadden we het erover. Als ik ouder ben wil ik óf twee relaties hebben waarbij je alleen met elkaar bent, óf ik wil in een relatie met z'n drieën. Als het een trio is, dan gaat m'n voorkeur uit naar mij, een meisje en een man; als het twee relaties zijn dan een met 'n man en een met 'n vrouw. Het klinkt wel als de manier waarop ik mijn laatste dagen wil doorbrengen, als ik zeventig ben of zo.

Mijn vriendin en ik hebben elkaar op een [seks]feestje ontmoet en konden meteen goed met elkaar overweg. We zijn nu anderhalf jaar samen. De regels veranderen constant. De enige valkuil is soms dat ik denk dat wat mij dwars zou zitten ook voor anderen geldt. We schrijven de regels tegenwoordig op. We hebben moeilijke tijden gehad, waarin we elkaar hebben gekwetst. Ik had een keer teveel mdma genomen en was me er niet echt van bewust dat ze er was. Toen we daar naderhand hadden gepraat heb ik besloten mijn drugsgebruik een beetje in toom te houden als ik dingen met andere doe, want daardoor zijn we ons niet zo bewust van onze partners en hun gevoelens.

Tot een maand geleden deden we altijd alles samen. Ze had de fantasie om alleen met een meisje te zijn. Met dat meisje hadden we eerder een trio gehad, maar zij was niet zo van de jongens. Ze wilde dat meisje blijven zien, dus toen besloten we het toe te staan anderen [apart van elkaar] te daten. Onze basisregels zijn dat we elkaar altijd vertellen wat we gaan doen, zonder details. We hoeven niet per se iets in de trant te horen van: "We deden dit, dat en dit," maar meer: "Ja, ik ga de nacht met deze persoon doorbrengen." We hebben geen seks met een 'vreemde' zonder dat de ander erbij is. Ik zou liever seks hebben met z'n vijven of zessen, omdat ik groepsseks emotioneel gezien minder intiem vind dan één-op-één; zij voelt dat niet zo, dus daar verschillen we in.

Aan sommige [verschillen in voorkeur] moet je wennen. Daarom schrijven we nu dingen op – je leert dat de ander zich soms niet prettig voelt bij dingen waar jij wel oké mee bent. Je hebt het vaak over specifieke personen. Het klink misschien raar om een scala aan opties af te gaan en dan te zeggen: "Oké, die is wel goed, en die niet." Maar het is soms niet anders.

Toen mijn vriendin en ik elkaar net kenden, kwam er een moment tijdens het daten dat je als polygaam persoon beseft: je moet je ervan bewust zijn dat ik in de toekomst misschien anderen tegelijkertijd met jou wil zien. Je moet daarmee akkoord gaan als je met me wilt daten. We kwamen op dat punt, en we bleken allebei polygaam te zijn, maar we dateten op dat moment allebei niemand anders. Sindsdien heb ik niet echt andere relaties gehad, maar ik heb wel partners in de BDSM-scene. Er is bijvoorbeeld iemand met wie ik regelmatig bondageseks heb.

Het hangt voor mij van de omstandigheden af. Die kink-dingen gaan sowieso gebeuren ­– ik heb dat nodig. Maar dat is maar een kant; voor wat betreft romantische relaties, ben ik nu met maar een persoon aan het daten, omdat ik super verliefd op haar ben, en ik nog nooit iemand anders heb ontmoet waar ik zoiets voor voelde. Ik heb vroeger wel meerdere relaties tegelijk gehad. Ik zag bijvoorbeeld een jongen met wiens hele familie ik omging, en we dateten ook. Zijn vrouw en hij waren allebei poly.

Je moet met mensen praten, veel communiceren – dat is volgens veel mensen de sleutel tot succes, en dat is ook zo. Als er problemen zijn, heb je gewoon meer logistiek waar je mee moet dealen. Ik identificeer me niet alleen als poly. Ik identificeer me als solo poly, dat is een beetje minder bekend. Als je solo pony bent behoud je je onafhankelijkheid, in plaats van je leven met een ander te delen. Dat kan betekenen dat je alleen woont, of dat je je eigen kamer hebt in een huis dat je deelt met je partners, of het kan gewoon betekenen dat jij altijd het laatste woord hebt. Het heeft ook veel met hiërarchie te maken. Dat houdt in dat zodra de nieuwe energie die je krijgt van een relatie een beetje gaat liggen, ik veel tijd voor mezelf nodig heb. Dat zorgt ervoor dat mijn relaties werken, op de een of andere manier.

Ik ben vijftien jaar samen met mijn man, en anderhalf jaar met mijn vriend. In vorige relaties had ik het waarschijnlijk wat hiërarchischer aangepakt, maar als je al zo lang samen bent komt het met die prioriteiten vanzelf wel goed – zeker als je getrouwd bent en samen een auto en een huis hebt.

We zijn open sinds 2006, dus ik heb al meerdere partners gehad, net als hij. Mijn man heeft al een hele tijd met niemand meer gedatet, behalve een keer heel kort, waardoor de regels wel een beetje veranderd zijn. Het is alweer een paar jaar geleden, dus het is bijna alsof we weer helemaal overnieuw moeten beginnen als hij wel met mensen afspreekt, terwijl ik de hele tijd andere mensen heb gedatet. De regels hangen af van met wie je bent, en uiteindelijk gaat het om flexibiliteit. Er zijn twee manieren waarop je het kunt aanpakken: je kan een set regels hebben en vervolgens kijken of jullie allebei oké zijn met hoe het gaat, en dan een paar regels laten vallen, of je kunt er zonder regels instappen en dan kijken wat werkt. Wij kijken altijd wel meer vooruit, en kijken daarna waar we ons goed bij voelen.

Als het uitgaat, is dat tegelijk heel vervelend en hee leuk. Het is vervelend omdat het uitgaat, maar je moet ook gewoon door met je leven, en je moet aandacht hebben voor de partner die er nog wel is. Aan de andere kant heb je nog wel een relatie met een partner – het is alsof je beste vriend er voor je is om je te steunen.

Ik heb een heleboel dramatische breuken meegemaakt. Ik heb vaak meegemaakt dat het iemands [eerste poly-relatie] was. Sommigen vinden het misschien in het begin een goed idee, maar als ze de realiteit ervan ontdekken schrikt het veel mensen af. Ik ben samen geweest met mensen die echt dachten dat ze de stap wilden nemen, maar die opeens heel bang werden en besloten dat ze toch monogaam wilden blijven – voor hen zou het een soort oneindig vreemdgaan zijn omdat hun partners die 'abnormale' manier van leven niet accepteren. Het probleem is dat je van tevoren niet kunt inschatten wie die mensen zijn.

Ik heb een boek over polymorfie geschreven, dus ik zou uren door kunnen blijven ratelen, maar wat ik echt heb geleerd is dat het vooral gaat om gelijkheid en wat dat betekent. Mensen kunnen een hoop wrok opkroppen als ze hun partner bepaalde dingen zien dien, en denken dat zij dat ook moeten doen, óf denken dat hun partner dat niet moet doen. Uiteindelijk moeten mensen beseffen dat zolang iedereens eigen behoeften en verlangens worden vervuld, het niet uitmaakt dat je anders bent.

Ik ben nooit monogaam geweest – ook niet toen ik zogenaamd monogame relaties had. Ik wist niets over 'poly' tot ik volwassen was, en voelde meteen een soort opluchting. Ik dacht: Oh, eindelijk, dit ben ik! Hoewel ik op de middelbare school monogame relaties had, had ik daarnaast altijd wel een ander project lopen.

Tegen mijn huidige partner ben ik altijd heel open geweest over het feit dat ik nooit van een persoon tegelijk kan houden, en dat ik snel op anderen val. We houden ons aan de polyregels en –relaties, maar vonden het in het begin moeilijk om dat te doen zonder elkaar echt te kwetsen. Toen las ik het boek The Ethical Slut, en dat gaf me een beetje een kader waarin ik dingen kon laten kloppen. We ontdekten dat een open relatie makkelijker werd toen we waren getrouwd. Toen wisten we dat we 's avonds bij elkaar thuis zouden komen, en dat gaf ons het comfort en de zekerheid om een beetje te spelen, wetende dat we nog steeds gek op elkaar waren.

We begonnen met goede vriend en soort knipperlichtscharrel die ik al meer dan tien jaar had, en eindigden met een paar leuke trio's – maar dat werkte uiteindelijk toch niet. We gingen naar een seksclub, maar hadden daar vooral seks met elkaar terwijl anderen om ons heen stonden. Nu ben ik zwanger en spoor ik mijn man aan om uit te gaan en zoveel te scharrelen als hij wil, maar hij heeft er niet echt tijd voor.

Het feit dat we allebei vrij zijn om uit te gaan en te zien wat er allemaal te op ons pad komt, helpt om onze fantastische band en relatie te versterken. Het gebeurt zelden dat we elkaar zien nadat we met anderen zijn geweest zonder te denken: mijn god, ik ben zo blij dat ik jou heb, of: jij begrijpt me zoveel beter dan wie dan ook. Voor mij voelt het ook anders als je toestemming hebt om erop uit te gaan en te "spelen", en dat vervolgens niet te doen omdat ik zoveel van mijn schatje houd.

Ik heb nu al twaalf jaar een relatie – we waren eerst tien jaar samen en zijn nu twee jaar getrouwd. We begonnen [met polygamie] toen we een jaar samen waren. Ik was daar heel benieuwd naar en had hem weleens meegenomen naar een swingersclub; het begon bij ons heel klein, met babystapjes. Ik heb nooit zo geloofd in monogamie, of het idee dat je je hele leven met één man moet zijn. Ik wist dat het goed zat met onze relatie en we vertrouwden elkaar totaal, dus wilde ik het wel proberen. We begonnen met kleine doelen: een meisje vinden [in een seksclub] dat orale seks met me wilde hebben. Daar begon het, en vandaaruit heeft het zich verder ontwikkeld.

Nu modderen we een beetje aan. We hebben het fijn met andere mensen, samen of apart. De eerste regel die we hadden toen we begonnen was dat je altijd dingen moet vragen – gesloten vragen, zonder uitleg. "Mag ik dit of dat doen met deze persoon?" Dan is het ja of nee. Als het nee is, is het ook nee en ga je verder. Doe het altijd veilig, dat is ook absoluut een regel. We hebben ook 'vakantieregels', omdat we vaak los van elkaar dingen doen als we met vrienden zijn: Je mag niet meer dan 48 uur met iemand zijn, en bel me voor je gaat slapen. De regels veranderen de hele tijd; je hebt de hele tijd gesprekken over wat je wel en niet prettig vindt. Daarbij maakt het nogal uit of je net in de scene zit of dit al tien jaar doet. Vroeger hadden we het wel eens over niet knuffelen, niet zoenen, maar we bedachten dat dat meer intimiteit dan liefde is. Het is moeilijk om iemand opgewonden te maken zonder te zoenen, dus die regel hebben we vrij snel losgelaten.

Ik vind het polyleven nu denk ik leuker zonder mijn man, maar we gaan ook wel samen naar bed [met anderen]. Het is leuk om je partner erbij te betrekken, maar we zijn al zo lang samen dat het soms ook wel fijn is om intiem te zijn met een nieuw persoon, en de gevoelens die daarbij horen weer te hebben. Op een gegeven moment wilden [mijn partner en ik] elkaar geen details vertellen, dat was een regel. De regel is nu dat je mag doen wat je wil, maar ik wil alles weten want ik vind dat zo geil.

* Sommige namen zijn aangepast om de privacy van de betrokkenen te beschermen.