Saoedi-Arabië en Libanon maken zich zorgen over audiobestanden waar je high van wordt

Door Colleen Curry

​De Saoedi-Arabische en Libanese regeringen zijn begonnen met campagne voeren tegen het gebruik van 'digitale drugs': audiobestanden die de luisteraar het gevoel (moeten) geven dat hij high is. De werking van de psychoactieve geluidsbestanden is totaal onbewezen, maar toch gaan er stemmen op om binaural beats te verbieden.

Een prominente wetenschapper in Saoedi-Arabië riep in 2012 de regering al op om binaural beats net zo te behandelen als wiet of MDMA en het gebruik en bezit ervan strafbaar te maken. Volgens de krant Lebanon's Daily Starhad de Libanese minister van Justitie, Ashraf Rifi, vorige week hetzelfde idee en wil ook hij de audiobestanden in de ban doen. In Saoedi-Arabië zijn volgens hetzelfde artikel verschillende commissies een crisisberaad aan het houden om te bepalen hoe ze het koninkrijk het beste kunnen beschermen tegen de geluidsdrug.

De audiobestanden waar het om gaat kan je gratis luisteren op YouTube of voor een paar euro kopen via apps als I-Doser. Ze bestaan uit twee pure tonen, en als je door een koptelefoon luistert, heeft de toon in het ene oor een net iets andere frequentie dan in het andere. Dit zorgt ervoor dat je één geluid hoort, dat meestal ritmisch, galmend of golvend klinkt.

De meeste binaural beats worden aangeprezen als meditatiemiddel dat mensen helpt te ontspannen, maar er zijn ook audiobestanden die claimen dat ze hetzelfde effect op de luisteraar hebben als coke, pillen, ayahuasca, poppers, xanax of klonopin. I-Doser claimt zelfs dat sommige nummers de luisteraar een orgasme kunnen bezorgen. Volgens de app zijn de geluidsbestanden overigens niet verslavend.

Of de audiobestanden ook echt zo werken als I-Doser beweert, is nog maar de vraag volgens Michael Casey. Casey is een computerwetenschapper en muziekprofessor aan Dartmouth College die de effecten van muziek op het brein bestudeert.

"De bewering dat een heel simpel geluidsfenomeen als binaural beats een lichamelijke reactie of cognitieve staat zoals slaap of verhoogde concentratie kan veroorzaken, moet op het moment nog verder onderzocht worden," zegt Casey. Volgens hem is er nog te weinig wetenschappelijk bewijs dat dit soort audiobestanden wat voor effect dan ook kunnen hebben.

"Het idee dat het gevaarlijk is omdat het een staat van bewustzijn kan creëren die vergelijkbaar is met het effect van psychoactieve drugs, is pure speculatie." Wat wel zeker is volgens Casey, is dat het idee dat geluid of muziek kan worden gebruikt om een hypnotische of transcendentale staat te bereiken, al bestaat sinds "het begin der tijden". Het is volgens hem ook al sinds de jaren tachtig een belangrijk kenmerk van trancemuziek.

"Door zich alleen te richten op een specifiek fenomeen, gaan [de Saoedi-Arabische en Libanese regering] voorbij aan één van de belangrijkste functies van muziek," zegt hij. "Het is hetzelfde als naar muziek luisteren die je kalmeert. Je kan altijd muziek kiezen die je stemming verbetert, of je meevoert naar een andere plek, en daar heb je echt geen toestemming van de dokter of politie voor nodig. Ik bedoel, laten we hopen dat ze niet binnenkort ook opbeurende muziek gaan verbieden."

Volgens I-Doser beïnvloeden de bestanden de hersengolven van de luisteraar, zodat die zich net zo gaat gedragen als wanneer iemand onder invloed van drugs is. "Elk audiobestand bevat geavanceerde binaural beats die jouw hersengolven zullen synchroniseren tot dezelfde staat als bij een recreatieve dosis," claimt de beschrijving van Recreational Doses 1 MP3. In het pakket zitten onder andere bestanden die de werking van wiet, cocaïne, opium en peyote moeten simuleren.

Michael Casey staat sceptisch tegenover de claims van I-Doser. "Ik denk dat als iemand thuis lekker in een stoel gaat zitten en zich volledig richt op het geluid, en zo een tijd geconcentreerd blijft zitten – dat is een soort van meditatieve of gefocuste staat van bewustzijn. En hoe kan je het effect van de audio onderscheiden van het effect van zitten en mediteren? Misschien helpt het mensen om stil te zitten en zich te concentreren. Maar er moet onderzoek gedaan worden om te zien of het gewoon het stilzitten is dat een effect heeft, of een bepaalde modulatie van de hersenen."

Binaural beats worden misschien binnenkort verboden in Libanon en Saoedi-Arabië, maar het lijkt er niet op dat westerse landen snel hun voorbeeld zullen volgen. De Amerikaanse Substance Abuse and Mental Health Services Administration wist niet wat digitale drugs waren toen we hen belden voor commentaar.

Ook het National Institute on Drugs Abuse maakt zich vooralsnog geen zorgen over audiodrugs. "Voor zover wij weten is er op dit moment geen wetenschappelijke data over dit fenomeen, dus kan NIDA geen uitspraken doen over de waarheid van de claim dat je high kan worden door naar deze geluiden te luisteren, of dat het tot drugsmisbruik kan leiden."​