Slaughterhouses: foto's uit het abattoir

Nynke Kouwenhoven (39) wilde dieren fotograferen, maar op de Fotoacademie in Amsterdam zaten ze niet zo te wachten op een vrolijke afstudeerserie over beestjes. Het thema liet haar echter niet los. Via omzwervingen kwam ze terecht bij slachthuizen in de regio Utrecht om de serie Slaughterhouses te schieten. Zo kon ze toch wat met dieren doen, maar dan wel gedrenkt in bloed.

Nynke praat over de dode koeien en paarden die met een stalen pen zijn omgelegd alsof het de normaalste zaak van de wereld is. “De eerste keer werd ik wel overweldigd door de geur en de dode dieren. Schapen worden halal geslacht, dus dan komt er behoorlijk wat bloed vrij. Ik hoefde niet te huilen, maar werd er wel door overvallen.”

De medewerkers in hun witte overalls en kaplaarzen boden weinig soelaas. “Ze zijn niet erg spraakzaam. Voor hen is het niets bijzonders. Het went ook snel. De tweede keer kon ik er beter tegen. Bovendien werkt een camera als een soort scherm tussen jou en het object. Het creëert afstand.” Nynke schiet analoog, dus ze ziet de foto’s ook niet meteen terug. “Wat ik daadwerkelijk gezien heb dringt vaak pas tot me door als ik de foto’s thuis bij het bewerken terug zie.”

Nynke is opgegroeid in een dorpje vlak bij Nijmegen, aan de rand van het bos. Samen met haar hond en haar paard trok ze dagelijks de bossen in. Maar haar liefde voor dieren heeft haar niet tot een rabiate dierenactiviste gemaakt. “Ik wil met mijn foto’s de vleesindustrie niet in een kwaad daglicht stellen. Ik heb er niets op tegen dat mensen vlees eten. Maar mensen moeten beseffen wat er voor nodig is om hun boterham met een plakje paardenrookvlees te kunnen beleggen.”

De foto's zijn gemaakt in kleine slachthuizen, waar het werk nog door mensen wordt gedaan. Hier worden varkens niet op een lopende band geëlektrocuteerd, in tegenstelling tot de grootste slachthuizen, waar bijna alles volautomatisch gaat. “Ik wil zeker nog naar een groot slachthuis. Maar ik heb nog geen manier gevonden om daar binnen te komen. Of ze iets verbergen hebben weet ik niet, maar hun policy is om geen fotografen toe te laten. Als het goed is houden ze zich gewoon aan de richtlijnen. ”

In september werd de Photo Academy Award uitgereikt, een prijs voor de beste afstudeerserie van dit jaar. Een aantal bladen, waaronder Volkskrant Magazine en VICE, kozen hun favoriet, en uit meer dan tweeduizend inzendingen koos VICE voor Slaughterhouses. Nynke toonde een serie uit het paardenslachthuis.

De jury liep ermee weg: “Heerlijk to-the-point; een doeltreffende serie die door de opbouw, in combinatie met het naargeestige onderwerp, een (misplaatste) glimlach tot gevolg heeft. Het is bijna een strip. Absurdisme ten top.” Maar het publiek reageerde heftig op Slaughterhouses, zegt Nynke. Er was een scherpe tweedeling tussen mensen die het geweldige foto's vinden en mensen die het verschrikkelijke foto's vinden. "Het enige statement dat ik met de foto's wil maken, is dat dit soort dingen tot de orde van de dag behoren. Of je dat wel of niet wilt accepteren, mag iedereen voor zichzelf bepalen. Ik leg alleen maar vast."

Nynke snapt dat mensen het vervelend vinden om dode dieren te zien. "Paarden vind ik ook moeilijk. Dat zijn vaak afgedankte, oude, geblesseerde of lastige dieren die niemand meer wil. Varkentjes vind ik ook lastig. Die zijn intelligent en schreeuwen de hele boel bij elkaar. Maar als een boer ’s ochtends een grote gezonde koe komt brengen, dan denk ik: dat hoort erbij.” Slaughterhouses is samen met andere afstudeerwerken van de Fotoacademie van 21 t/m 26 december te zien in Loods 6 in Amsterdam.