Het stille lijden van Soedan wordt alsmaar erger

Verborgen in de duisternis, in een wereld waar de aandacht uitgaat naar de crisissituaties die net iets makkelijker te bereiken zijn met een camera - zoals Oekraïne, Syrië, en de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) - heeft de regering van Soedan zijn genocide strategieën in de belangrijkste oorlogsgebieden van dit land nieuw leven ingeblazen. Media zijn er niet toegestaan. De mensen van de enkele hulpinstanties die nog wel hun werk mogen doen, staan onder streng toezicht en dienen dit zo onopvallend mogelijk te doen. En er wordt geïmpliceerd dat de VN-missie in Darfur deel uitmaakt van een grote dekmantel om zowel de grote van de verwoestingen, als de directe rol van de Soedanese regering bij het creëren van deze crisis, te verdoezelen.

De conflicten in Soedan behoren tot de meest moorddadige in de wereld. Maar het lijden van de mensen wordt verduisterd, gecensureerd en verzwegen.

Een term als genocide is opruiend en vol van connotaties. Genocide wordt volgens de internationale wetten gedefinieerd als moorden ‘met als doel om een deel of een geheel van een nationale, etnische, raciale of religieuze groep te vernietigen’. Ongeacht van welke terminologie je gebruikt, vandaag de dag worden er op extreem destructieve wijze specifieke etnische groepen aangevallen. Vooral in de drie door oorlog verscheurde gebieden Janub-Kordofan, An-Nil-al-Azraq en natuurlijk Darfur. In onze tijd hier hebben we al meerder malen hartverscheurende getuigenissen gehoord van overlevenden.

In de afgelopen twintig jaar zijn er al meer dan 2,5 miljoen mensen gesneuveld tijdens de verschillende conflicten in Soedan. Het is bijna ondenkbaar dat het nog erger kan, maar toch stijgt het geweld nog steeds naar een niet te voorspellen niveau; dit wordt maar al te goed duidelijk in Ben Anders’ aankomende aflevering van VICE on HBO.

De bedenker van al deze wreedheden, de Soendanese regering, wekt een oude vijand tot leven om op de meest gruwelijke manier haar strijd te voeren. De Janjaweedmilities werden internationaal bekend en berucht tijdens de genocide in Darfur van vorig jaar. Daarna verdween deze zwervende groep van moordenaars van de radar. Nu is de Janjaweedbeweging terug van weggeweest, en de volgers vallen nu onder de door het regime opgerichte Rapid Support Forces. Deze eenheden zijn beter uitgerust, worden centraal aangestuurd en zijn volledig geïntegreerd in het veiligheidsapparaat van de staat, ze kunnen dus niet gerechtelijk vervolgd worden. En deze keer doet het Soedanese regime niet eens haar best om te doen alsof de Janjaweed 2.0 niet onder haar verantwoordelijkheid valt.

Voor de mensen in Soedan wordt de angst voor de Janjaweed alleen overschaduwd door de aanvallen vanuit de lucht. De Soedanese luchtmacht is in het bezit van nauwkeurigere bommenwerpers en destructievere bommen, waarmee ze de luchtaanvallen op de burgergebieden in de oorlogsgebieden kan verergeren. Dit gaat overigens volledig in tegen verschillende besluiten die zijn gemaakt door de Veiligheidsraad van de VN. Ons Satellite Sentinel Project maakt regelmatig satellietbeelden van gemeenschappen die met de grond gelijk zijn gemaakt door luchtaanvallen. Tot nu toe wordt dat bewijs compleet genegeerd.

Een aantal satellietbeelden uit 2011 met daarop het bewijs voor de massagraven in Soedan. Afbeelding via  Enough Project

Laten we vooral niet vergeten dat de regering in Khartoem nog achter flink wat andere misdaden en wreedheden zit. Het regime biedt onderdak aan Joseph Kony en het The Lord’s Resistance Army in Zuid-Darfur. Ook werden onderdelen van de Janjaweed gesponsord om namens de Séléka-milities de mensenrechten grof te schenden in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Daarnaast levert de regering steun aan de rebellengroeperingen die het aangrenzende Zuid-Soedan hebben gedestabiliseerd, ze helpt stropers en goudsmokkelnetwerken hele kuddes olifanten af te slachten en verdrong tienduizenden inheemse bewoners uit gebieden waar goud te vinden is.

En waarom doet het regime dit allemaal? Heel eenvoudig; om de macht te behouden en op alle mogelijke manieren welvaart te vergaren. Hun contra-guerrillastrategie—al het water weglaten lopen om de vissen te vangen—is een van de oudste uit het boekje; het tamelijk doelloos vermoorden en verjagen van de burgers in de gebieden van de rebellen maakt het eenvoudiger om de rebellen te vinden. Het is een demografische herindeling die miljoenen mensen dwingt weg te trekken van hun mineraalrijke grond om te verhongeren in de woestijn. En daar waar de Sahara oprukt en het andere klimaat zorgt voor onmogelijke omstandigheden om in te overleven, kan een nieuwe vorm van genocide ten gevolge uitputting zich aandienen, aangezien de regering de humanitaire hulp blokkeert.

In de tussentijd betekent het bezetten van vruchtbare grond, het stelen van het vee (dat door de lokale bevolking vaak geldt als een soort pensioen) en het versterken van de goud- en olieproductie dat de welvaart van het land verschuift naar de kopstukken van het regime. Deze nieuw verkregen welvaart wordt vervolgens gebruikt om de Janjaweed, de interne beveiliging en de luchtmacht te financieren en zorgt ervoor dat deze gruwelijke instrumenten voor de handhaving slechts onder de verantwoordelijkheid van een kleine groep mensen valt. Ons Satellite Sentinel Project probeert een forensisch onderzoek uit te voeren en zo de financieringsregelingen van deze nietsontziende instantie bloot te leggen.

De VS hoeven niet militair in te grijpen in Soedan. Er is geen operatie nodig met een gigantisch budget. De VS kan ook een echt verschil maken op twee hele andere manieren.

Ten eerste, de VS moeten haar best gaan doen om haar diplomatieke inspanningen te versterken om zo een enkele vredesoperatie te starten door heel Soedan, een die kan zorgen voor een echte democratische transformatie. Help ons om ervoor te zorgen dat er Amerikaanse functionarissen gestationeerd worden in Soedan om samen experts, diplomaten, en Afrikaanse en VN bemiddelaars te werken aan het vredesproces in de Soedan.

Diplomatie dus. Ten tweede, moeten de VS haar invloed in Khartoem weer opbouwen, en de beste manier hiervoor is via de portemonnee van het regime. De regering van de VS moet het Ministerie van Financiën de middelen geven die het nodig heeft om het de transacties die nu nog tot wreedheden leiden te volgen. Daarnaast moeten erop toegezien worden dat sancties zullen gelden voor de medeplichtige. In ieder geval, géén militaire ingreep. Een klopjacht op de door de elite gekaapte welvaart zal hopelijk wel op een juiste manier de aandacht trekken.

De Amerikaanse belastingbetaler heeft de afgelopen jaren miljarden dollars betaald voor de humanitaire hulp aan een land dat nu helemaal nog helemaal geen vrede kent. Een kleine investering in deze preventiediplomatie, en enkele forensische onderzoeken kunnen uiteindelijk zorgen voor gigantische besparingen. Tevens blussen ze een van de dodelijkste branden ter wereld, een brand waarvan alleen zij die erin zaten wisten dat hij nog brandde.

George Clooney is samen met John Prendergast oprichter van het Satellite Sentinel Project. John Prendergast is ook nog oprichter van het Enough Project.