Tessa maakte een verschrikkelijk mooie film over haar vaders afwezigheid in haar opvoeding

Een hoop filmstudenten kijken voor een goed onderwerp direct om zich heen; in veel families gaat er wel eens wat mis en dat leent zich vaak voor een goed verhaal. Tessa Pope (28) deed dat gelukkig ook, en studeerde begin deze maand af met de documentaire The Origin of Trouble. Ze onderzoekt daarin wat de gevolgen zijn van een afwezige vader die geen verantwoordelijkheid neemt voor het feit dat hij een dochter op de wereld heeft gezet. Ze vraagt het hem zelf, direct voor de camera – maar behalve confronterend is de film ook licht en grappig.

Niet alleen haar vader, ook de rest van het samengestelde gezin komt aan de beurt: haar moeder, ex-stiefmoeder en ex-stiefvader, broer, halfbroertje en halfzusje worden voor de lens van de camera ondervraagt. Weten zij nog hoe het precies is gegaan en hoe het zover heeft kunnen komen? Haar ouders herinneren zich beide iets totaal anders, maar voor Tessa is het vooral belangrijk of ze zich wel realiseren hoe de versnipperde relaties haar gevormd hebben.

Tessa en haar team wonnen met de film al drie belangrijke prijzen, en dat is terecht want de film is hartverscheurend en hilarisch tegelijk. Gister hoorde ze dat The Origin of Trouble officieel geselecteerd is voor het Nederlands Film Festival, en ook IDFA heeft gezegd geïnteresseerd te zijn. Ik vroeg Tessa hoe het was om een film te maken die haar misschien wel een paar jaar in therapie scheelt.

Kijk hier alvast de trailer:

Broadly: Een vader die zijn kind in de steek laat is niet echt om te lachen. Toch is je film behoorlijk grappig. Waarom wilde je het zo doen? Tessa Pope: Ik denk dat je films moet maken zoals je zelf ook een beetje bent, en ik vind het leven zonder zelfspot, humor en sarcasme minder leuk. Ik wilde afstuderen met iets waar mensen ook heel hard om konden lachen.

Van wie heb je dat, van je vader of je moeder? Mijn moeder is een hele snelle denker en mijn vader een enorme droogkloot – ik denk dat ik een goeie mix van hen beiden ben.

Eerst vond ik je vader best een lul, daarna had ik toch met hem te doen. Ging je zelf ook anders over hem denken door de film? Heel erg. Ik ben op een punt in mijn leven dat ik dingen van hem kan begrijpen, dat ik me erin kan verplaatsen dat je verliefd wordt, kinderen krijgt, maar dat het ook fout kan gaan. Ik denk dat ik de film nodig had om gelijkwaardige grond te vinden om dingen uit te spreken.

Leek het je een goed idee, zo wroeten in je verleden met een camera erbovenop? Ik zit hier nu en het is achter de rug, maar ik heb in die anderhalve maand dat we draaiden zeshonderd grijze haren gekweekt, vier miljoen zenuwinzinkingen gehad en dertig keer gedacht: de film gaat ontploffen, ik ga ontploffen, dit gaat helemaal mis. Toen ik het idee voorstelde aan mijn familie, zeiden mijn moeder, broer en zusje: "Zou je dat wel doen?", "Wat een kutidee" en "Heel veel succes met onze vader!". Dus ik wist wel dat het heel ingewikkeld zou worden.

Maar dat hield je niet tegen. Kijk, als mijn vader en ik normaal met elkaar praten, zonder camera, hebben we best wel gecompliceerde gesprekken – hij is niet de meest makkelijke man om tot door te dringen. Mijn camera werd een middel om dingen op de spits te drijven, en film is een taal die hij ook spreekt [Tessa's vader is ook filmmaker]. Daarom had ik er vertrouwen in dat hij echt eerlijk zou zijn en dat hij zijn best zou doen om heldere antwoorden te geven.

Je stelt jezelf kwetsbaar op, dat is best dapper. Ik zag dat mensen om mij heen, die ook een afwezige ouder hebben, worstelden met dezelfde vragen. Toen gingen we researchen: een op de drie huwelijken valt uit elkaar en vijfentwintig procent van de kinderen groeit op zonder vader. Dus dit gaat niet alleen over mij, dit gaat over een generatie die opgroeit in moderne gezinnen met ex-stiefvaders, stiefmoeders, halfzusjes en pleegbroertjes.

Moeten we dan weer terug naar het gezin als hoeksteen van de samenleving? Een samengesteld gezin is best oké, maar het mag niet ten koste gaan van de opvoeding van de kinderen. Je mag best zes verschillende geliefdes hebben, als je maar te allen tijde betrokken ouders bent; ook als je kind geen deel uitmaakt van je dagelijkse gezin.

Je ouders hebben hele andere herinneringen over hoe het is gelopen. Ging je op zoek naar de waarheid? Ik wist wel dat mijn vader en moeder iets totaal anders hadden meegemaakt als het op mij aankwam, en in de interviews die ik met ze deed werd dat bevestigd. Maar overkoepelend boeit de waarheid me geen fuck – ik wilde dat zij snapten dat het invloed heeft op je kinderen, wat er ook gebeurt.

Als je het maken van de film vergelijkt met jarenlange therapie, kan je dan spreken van een doorbraak, van een levensveranderend inzicht dat je had dankzij je film? Wat ik zeker weet, is dat de relatie tussen mij en mijn vader voor altijd is veranderd door de film. Hiervoor konden we niet praten op de manier waarop we dat nu wel kunnen.

Misschien moet iedereen met lastige ouders een film over ze maken. Ik wil best ingehuurd worden door andere kinderen die willen uitzoeken hoe het zit met de problemen met hun vader of een ander complex ouderfiguur. Een soort serie, The Origins of Trouble .

Je vraagt je vader ook naar zijn eigen jeugd – hij blijkt aan de kant te zijn gezet door zijn vader, en zijn moeder dronk veel, net als hijzelf later. Denk je dat er aan de geschiedenis van je ouders te ontsnappen valt? Helaas denk ik dat mijn vader met de vormgeving van zijn vaderschap niet ontkomen is aan zijn geschiedenis. Het is direct te linken aan hoe zijn eigen leven is gegaan.

Wat betekent dat voor jouw toekomst? Dat ik veroordeeld ben tot een genenpoel van zeshonderd stiefvaders en stiefmoeders? Nee, ik hoop dat ik de familietraditie kan doorbreken door hem te begrijpen en hem vervolgens niet af te schrijven als mislukte vader – dat ik zeg: ik geef je nog een kans, laten we het uitzoeken, het is niet te laat. Op die manier hoop ik dat je meer kan zijn dan de veroordeling van wat al is geweest.

Je bent niet je ouders. Nu is het vaak dat je of precies hetzelfde wordt, of precies het tegenovergestelde gaat doen. Ik zoek naar een middenweg.

Wat vond je vader van de film? We hebben 'm met z'n tweeën gekeken en hij moest heel hard huilen. Toen was hij even stil, en het eerste wat hij zei was: "Goddamn I'm good looking."

The Origin of Trouble heeft een facebookpagina en draait in september op het NFF, in oktober is-ie te zien op televisie bij de KRO/NCRV, en hopelijk in november op het IDFA.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.