FYI.

This story is over 5 years old.

Seks

De kunst van hentai tekenen sterft langzaam aan uit

Met het tekenen van tentakelseks en blote schoolmeisjes is in Japan geen droog brood meer te verdienen.

Een collectie hentai-tijdschriften (Foto door Miki Yoshihito via.)

"Mensen hebben een verkeerd beeld van Japan; het is eigenlijk een heel conservatief land," vertelde Peter Payne me op Skype vanuit Gunma Prefecture (zo'n honderd kilometer ten noorden van Tokio).

De hentai-tekenfilmporno die ik daarvoor had zitten kijken ondersteunde die uitspraak niet bepaald. Te zien was hoe een naakt meisje op de grond lag met vier mannen bovenop haar, een jongen die in de dubbel-H borsten van zijn stiefmoeder kneep, en een jongen verkleed als meisje wiens gigantische erectie bijna uit zijn broek scheurde.

Advertentie

Dit lijkt me allemaal niet heel conservatief. Maar goed, ik wilde Payne best geloven. Hij is eigenaar van de online winkel J-List, die hentai-dvd's en stripboeken verkoopt. Daarnaast verkoopt hij ook 'normale' anime-producten. Payne verhuisde ooit naar Japan om er een jaar te blijven en te werken als leraar. Dat plan mislukte, want inmiddels woont hij er al 23 jaar.

Toen internet eind jaren negentig iets serieus begon te worden vertelde hij zijn vrouw dat hij een online postorderbedrijf op wilde zetten voor scifi- en animeliefhebbers. Dat plan groeide uiteindelijk uit tot zijn huidige bedrijf.

Een boekenkast vol hentai in Japan (Foto door Ignis via)

In een vitrinekast stonden ook een aantal poppetjes van Star Wars. Payne leek enthousiast over de aankomende films – net als iedere andere science fiction-fan. Alleen is hentai (Japans voor "pervers" of "bizar") toch echt wat anders dan normale science fiction. Volgens sommigen promoot hentai seksualiteit onder kinderen is het bovendien hartstikke vrouwonvriendelijk.

Dit beeld komt voort uit het feit dat hentai grotendeels bestaat uit schattige schoolmeisjes met belachelijk grote borsten en grote puppy-ogen (niet echt stereotype Japans dus). Ze worden meestal verkracht door agressieve jongens die diepgewortelde seksuele frustraties lijken te hebben. Ook aliens, demonen en monsters spelen vaak de hoofdrol, door de spartelende meisjes volledig uit te wonen met hun tentakels.

Ik vroeg Payne wat in godsnaam de deal is met tentakels.

Advertentie

"Tentakels zijn er omdat je geen pikken mag tekenen zonder deze vervolgens te censureren," legde Payne uit, verwijzend naar de censuurwet van 1907 die nog steeds geldt. "Het is net als bij bukkake: je kan het zien als iets pervers of als iets artistieks, maar het is in ieder geval niet iets superbijzonders in Japan, omdat het al zo lang bestaat."

Hokusai's "The Dream of the Fisherman's Wife" (Afbeelding via)

Dat de handeling waarbij meerdere mannen in het gezicht van een vrouw ejaculeren al zo oud is is niet echt een verassing, gezien het feit dat tentakelseks de afgelopen tweehonderd jaar al een hoofdrol speelt in veel Japanse kunst. Zo was de print uit 1814 genaamd "The Dream of the Fisherman's Wife" vorig jaar te zien tijdens de shunga-tentoonstelling in The British Museum.

Maar klassieke Japanse kunst is iets voor volwassenen en tekenfilms meer iets voor kinderen, zou je zeggen. Nou ja, niet dus, zeker niet als het aan de Japanner Toshio Maeda ligt.

In 1986 introduceerde Maeda tentakelporno in de Japanse animewereld, die tot dan toe hooguit slechts uit mild erotische douchescènes bestond. Met zijn creatie Urotsukidōj – Legend of the Overfiend vond hij het genre hentai uit.

Toshio Maeda (Foto door Yves Tennevin via)

Ik heb tijdens mijn onderzoek voor dit artikel geprobeerd contact te zoeken met Maeda en andere Japanse hentai-illustratoren, maar niemand wilde reageren. Payne legde uit waarom.

"Ten eerste weet ik uit eigen ervaring dat iedere Japanner hetzelfde zal zeggen: "Een mailtje van een buitenlander… daar kan ik helaas niet op reageren." Al hebben ze zes tot tien jaar lang Engels gestudeerd, dan nog zijn ze als de dood dat ze zich verspreken. Het is dus sowieso al heel moeilijk om iemand hierover te spreken.

Advertentie

"Ten tweede is hentai een uitstervende kunstvorm in Japan. Animators verdienen hier erg weinig, zo´n 7500 euro per jaar. Niemand wil voor zo´n karig loon werken, dus worden alle illustraties en producties door bedrijven in Korea, China en de Filipijnen gedaan."

Payne liet me een grafiek zien van de loonstructuur. Animators staan helemaal onderaan, ondanks dat hun baan nogal wat vaardigheden vereist. Helemaal bovenaan de grafiek staan de stemacteurs, meestal beroemdheden uit de filmindustrie, wiens inkomens uit zes cijfers bestaan.

Ik ging door met het zoeken naar een Japanse hentai-illustrator, omdat ik benieuwd was of je tijdens je kunstopleiding al droomt van deze baan en of sommigen wel eens morele bezwaren hebben met hun werk. Maar naarmate ik verder zocht werd het me duidelijk dat ik voor antwoorden hierop toch beter in Korea kon zoeken. Uiteindelijk vond ik een animator van een grafisch vormgevingsbedrijf net buiten Seoul, die anoniem wel wat vragen wilde beantwoorden.

"Mijn ouders weten niet dat ik dit doe," vertelde hij me aan de telefoon in gebrekkig Engels. "Ze denken dat ik posters ontwerp. Dat doe ik ook, maar ik vind dit ook leuk om te doen. Ik zou het zelfs een obsessie willen noemen."

"Het is beter dan echte porno," zei hij. "Sommige dingen die ik teken zijn mooi en sexy, en sommige dingen zijn… nou ja, niet helemaal normaal, snap je?"

(Foto door Dave Fayram via)

Ik vroeg hem of het niet saai was om urenlang op zo'n eentonige manier te tekenen. Hij gaf toe dat het werk niet erg divers is, maar voegde hij daar aan toe: "de scripts en trends zijn zo vreemd dat het eigenlijk nooit saai wordt. Japanners zijn gewoon een beetje gestoord."

Advertentie

Toen ik tegen Payne zei dat zelfs Koreanen de Japanse cultuur soms een beetje idioot vinden, zei hij, "je moet nooit alleen naar één ding kijken en dan denken dat dat is hoe het is. Kijk naar bijvoorbeeld Nederland: mensen kennen dat land van de wiet, de Wallen en de tulpen, maar dat betekent niet dat er op elke hoek tulpen groeien en dat elke Nederlander de hele dag stoned is. Hetzelfde geldt voor hentai. Tentakelporno is wat opvalt, maar dat is lang niet het hele plaatje."

Oké, maar waarom zien de personages er zo jong uit? In 2011 werd de Zweed Simon Lundstrom – wiens baan het vertalen van hentai-tekenfilms was – veroordeeld voor 39 delicten voor het bezitten van kinderporno. Ondanks dat het om fictieve cartoons ging, oordeelde ook het Zweedse hooggerechtshof dat het om kinderporno ging. De reden was simpelweg dat er op de afbeeldingen minderjarige kinderen te zien waren die seks aan het hebben waren.

Payne had geen verklaring. "Hier wordt dat anders gezien," vertelde hij. Ze zeggen gewoon dat alle personages boven de achttien zijn. En er zijn wel normen in de industrie, en een groep die toezicht houdt op bepaalde morele grenzen. Incest en zo is echt verboden. Het ding is nou eenmaal dat middelbare scholen vaak de setting zijn van een hoop verhalen.

Hij benadrukte dat het aanbod van hentai enorm divers is, en dat er dus veel meer is dan alleen de dingen die je tegenkomt op pornoverzamelsites.

Advertentie

"Van een hoop hentai heb je waarschijnlijk nog nooit gehoord," vertelde hij. "Je hebt bijvoorbeeld yuri, dat 'meisjesliefde' betekent. Dat gaat vrijwel altijd over twee vrouwen die verliefd worden, maar het is verder niet heel seksueel. Daarnaast is er veel homoseksuele hentai-porno genaamd yaoi, 'jongensliefde', hoewel het niet alleen bedoeld is voor homo's. Sterker nog, het wordt bijna uitsluitend bekeken door heteroseksuele vrouwen. Je hebt ook nog een ander soort homoseksuele hentai, die door zowel vrouwen als mannen worden bekeken, genaamd bara. Dat betekent 'roos' in het Japans. Je ziet daarin vooral enorme, gespierde, harige homoseksuele beren van mannen."

(Foto door Sam Clements)

Tijdens mijn zoektocht stuitte ik op een website van de kunstenaar Gengoroh Tagame, waarop grote homoseksuele mannen met enorme spieren en aderige piemels te zien waren, die elkaar vastbonden en wurgden.

Ik mailde Tagame maar kreeg zoals verwacht geen reactie terug.

Is homoseksualiteit in Japan eigenlijk geaccepteerd?

"In de steden wel," zei Payne, waarna hij vrolijk verder ging met het opnoemen van hentai-soorten. Otonoko ("val") is een soort travestietenporno, waarin, mooie, verwijfde jongens zo zijn getekend dat je denkt dat het meisjes zijn, totdat ze zich uitkleden en hun gigantische lullen tevoorschijn komen.

Hoe zit het met het aspect 'verkrachting'?

"Je komt het vaker tegen dan in andere genres, maar alsnog komt het niet veel voor. Er zijn wel speciale fetisjwinkels voor dit soort dingen," aldus Payne. "De meisjes in de pornofilms worden juist gezien als idolen."

Tot slot: wat vindt de conservatieve gemeenschap in Japan van dit alles?

"Er bestaat onder conservatieve mensen een gezegde: shikata ga nai, oftewel, 'het is nou eenmaal zo,'" zei Payne. "Niemand zou hier ooit protesteren tegen een topless meisje in een tekenfilm. De instelling is hier: mannen houden nou eenmaal van tieten en strakke onderbroekjes."