Tulpen uit Wit-Rusland

Wit-Rusland is een land dat bijna perfect verdeeld is tussen Oost en West. Vanuit het Oosten blijft Rusland een sterke invloed op het land hebben. Zeventig procent van de Wit-Russen spreekt Russisch, in plaats van het eigen Wit-Russisch. Aan de westkant ligt de grens met de Europese lidstaten Polen, Litouwen en Letland. De banden met deze buren zijn niet onbelangrijk. Er is veel overlapping; een oude vorm van Wit-Russisch was bijvoorbeeld de officiële taal die gebruikt werd in de middeleeuwen door de groothertogen van Litouwen.

Maar met de recente oorlog in het zuiden van Oekraïne lijkt de grens met de Europese buren meer op een nieuwe Berlijnse muur, en isoleert Rusland zich op een manier die we niet meer hebben gezien sinds de Koude Oorlog. Dit jaar bemiddelde de besnorde president van Wit-Rusland, Aleksandr Loekasjenko bij de vredesonderhandelingen tussen Rusland, Oekraïne en de Europese Unie in Minsk, de hoofdstad van het land. Het is onduidelijk wat de toekomst zal brengen, maar misschien is hij minder enthousiast geworden over de autoritaire stijl van de Sovjetpolitiek en de Russische dikdoenerij na getuige geweest te zijn van het lot waar de Krim zich in moest schikken.

Zes jaar geleden ging ik voor het eerst naar Wit-Rusland om de Dag van de Overwinning (Dzień Pieramohi) te fotografen, een feestdag waarop het land de overwinning van de Sovjet-Unie op Nazi-Duitsland viert. Tijdens de feestelijkheden paradeerden er tractors, militair materieel en fabriekswerkers door de straten. Een ouderwetse Sovjetvlag werd gehesen in de zendmast van Minsk. In het openluchtmuseum Stalin's Line werd een nieuw standbeeld van Stalin geplaatst, en er werden veldslagen uit de Tweede Wereldoorlog nagespeeld door mannen die gekleed waren in Sovjet- en Nazi-uniformen. Rode tulpen, die in de Sovjettijd symbool stonden voor lente en verjonging, vulden de straten en werden aan oorlogsveteranen gegeven als manier om hen te bedanken voor hun dienst. De ervaring is desoriënterend. Je krijgt het gevoel dat je terug in de tijd gereisd bent.

De littekens van de oorlog, en nog belangrijker, de heldendaden, zijn een ijkpunt geworden voor de regering die op zoek is naar een verenigde nationale identiteit. Ik kwam er al snel achter dat andere Sovjet-feestdagen, zoals de Dag van de Oktoberrevolutie (Dzień Kastryčnickaj Revalucyi) en de Dag van de Verdedigers van het Vaderland (Dzień abaroncy Ajčyny) ook nog steeds in Wit-Rusland worden gevierd. Ik kwam jaar na jaar terug om deze feestdagen te fotograferen. De feestdagen waren meer een achtergrond voor mijn project, een manier om het pad van de nationale cultuur te volgen terwijl ik zocht naar iets meer persoonlijks. Ik was op zoek naar een intiemer begrip van een wereld die bij het verleden hoort, maar tegelijkertijd op een veerkrachtige manier in het heden staat.