FYI.

This story is over 5 years old.

nieuws

De Sea-Watch mag bootvluchtelingen helpen, maar niet ingrijpen

De Amsterdamse slotenmaker Reinier Boere dobbert op een voormalige Harlinger vissersboot over de Middellandse Zee, op zoek naar bootvluchtelingen in nood.
Alle foto's door Reinier Boere

Op zaterdag 12 juli nam de Amsterdamse slotenmaker Reinier Boere (38) afscheid van zijn vriendin, zijn vrienden en collega's en vertrok hij naar Lampedusa. Terwijl Europa ruzie maakt over het plaatsen van 32.256 asielzoekers, werkt hij als matroos op een boot en maakt hij deel uit van een team dat helpt om bootmigranten uit de Middellandse Zee te vissen.

Reinier is vanaf het begin als vrijwilliger betrokken bij het Duits-Nederlandse burgerinitiatief Sea-Watch. De Sea-Watch is een 21 meter lange omgebouwde vissersboot uit Harlingen, die op open zee tussen Italië en Libië zoekt naar bootvluchtelingen. De bemanning heeft maar één doel: in nood geraakte vluchtelingen redden. Vooral in het 'vluchtelingenhoogseizoen'– de maanden juli, augustus en september waarin de zee relatief rustig is – vaart de boot af en aan met wisselende groepen vrijwilligers aan boord; schippers, artsen en matrozen. Als er rubberbootjes met migranten in nood zijn, verleent Sea-Watch eerste hulp en alarmeren ze andere schepen om de bootmigranten mee te nemen naar Europees grondgebied. Zelf kan Sea-Watch geen migranten aan boord nemen - de vissersboot is veel te klein voor honderden wanhopige drenkelingen - maar op het schip liggen reddingsvesten, reddingsboten en een opblaasbaar vlot klaar om meteen in actie te komen. We spraken Reinier over zijn nobele avontuur.

Advertentie

Alle foto's door Reinier Boere

VICE: Je was sleutelmaker, nu red je bootmigranten uit het water. Hoe is dat zo gekomen?
Reinier Boere: Vluchtelingen hebben me altijd al bezig gehouden, maar toen ik zag dat de vluchtelingenstroom tussen Noord-Afrika en Europa zo enorm toenam kreeg ik steeds meer het gevoel dat ik iets moest doen. En ik weet veel van boten, want ik heb vroeger gevaren. Via via kwam ik in contact met gelijkgestemden en toen ook met Sea-Watch. Toen er geld werd ingezameld voor het initiatief van Sea-Watch, heb ik geholpen met de aankoop van de oude vissersboot in Harlingen.

Wat houdt de eerste hulp precies in, die je geeft aan bootmigranten?
We delen vooral vaak isolatiedekens uit tegen de brandende zon. Dat zijn van die zilveren dekens die je aan de ene kant kan dragen om af te koelen en aan de andere kant om op te warmen. En we hebben bijvoorbeeld water en medicijnen aan boord voor mensen die dat acuut nodig hebben. Verder heeft iedereen van de achtkoppige crew een eigen specialisatie, zo hebben we een ervaren kapitein, een arts uit Duitsland, een machinist die veel weet van de motorkamer, jongens die ervaring hebben met reddingsoperaties op zee en er zijn twee matrozen, van wie ik er één ben. Zodra we een vluchtelingenbootje vinden, kunnen we met het communicatiesysteem aan boord andere organisaties oproepen, zoals de kunstwacht en Artsen Zonder Grenzen. Als de migranten in het water liggen of bijna verdrinken, hebben we een soort vlot aan boord dat we kunnen uitvouwen. Daarmee kunnen we ongeveer 200 man tijdelijk opvangen en eerste hulp en water geven.

Advertentie

Hoe vind je die kleine bootjes op die enorme zee?
Nou, met een verrekijker bijvoorbeeld, of gewoon met het blote oog. Het zicht is hier ongeveer tien kilometer. En diegene die op dat moment aan het roer staat let ook goed op wat hij of zij in het water ziet liggen. Het vorige team van Sea-Watch heeft vier van de zes boten gewoon op zicht gevonden. De andere twee worden dan doorgebeld door de kustwacht of via de coördinatie uit Rome. We krijgen meerdere keren per dag een melding over de scheepsradio dat er een rubberbootje in de problemen is – het is een constante stroom. Op het moment dat er zo'n oproep is gedaan door de kustwacht of door de lokale overheid, dan moet iedereen die in de buurt is eigenlijk helpen. Dan overleg je met de instanties via de radio, zo van "deze boot is aan het zinken" en "we gaan nu reddingsvlotten in het water gooien" en "we verplaatsen de mensen op de reddingsvlotten omdat de boot zinkt, akkoord?" Meestal krijg je dan een akkoord. Maar alles gaat dus in overleg.

Heeft Sea-Watch tot nu toe veel bootmigranten kunnen helpen?
Ja, de groep die twee weken voor ons aan het varen was heeft zo'n 568 migranten op zee kunnen helpen. Maar dat kunnen er ook meer zijn hoor, het is lastig tellen. Daar waren wel wat heftige verhalen bij. Eén van de boten was aan het zinken, die was al half onder water. Dat was een benauwde situatie. En ze hebben een boot gehad waar een peuter van een jaar of vier aan boord was. Daar hadden ze geen zwemvesten voor, en toen heeft een van de bemanningsleden die peuter aan boord genomen totdat er een vrachtschip kwam dat de meeste mensen van zee af heeft gehaald.

Advertentie

Wat doet de lokale kustwacht aan de honderden rubberbootjes in nood? En waarom is dat niet voldoende volgens jullie?
In het verleden is gebleken dat de boten door de kustwacht en andere instanties gewoon opzettelijk genegeerd werden. Maar nu we hier op het eiland zijn hebben we een paar keer gesproken met de kustwacht van Lampedusa, en ik kan van deze mensen persoonlijk zeggen dat ze nu wel getraind zijn om mensen te redden. En dat willen ze ook echt. Maar Europa heeft deze hele noodsituatie te lang bewust genegeerd, en dat vind ik echt schandalig. We kunnen mensen toch niet dagelijks aan onze grenzen laten verdrinken? Dat is waarom we hier zijn, om te kunnen blijven zeggen: "we zien een boot en we blijven net zo lang bij deze boot tot er hulp komt."

Hoe valt er iets aan het probleem van de stroom bootvluchtelingen te doen, denk je?
Dat is moeilijk, maar het belangrijkste voor mij en voor de vrijwilligers uit het team is dat de migranten niet op zee blijven dobberen of verdrinken. We moeten ze zo snel mogelijk uit die situatie halen, wat er daarna ook moge gebeuren. Ik vind het echt niet kunnen dat deze mensen een zee moeten oversteken om een veilige plek te vinden. Puur omdat ze vluchten van een oorlogssituatie of hongersituatie. De EU zorgt er zelf voor dat er bijna geen legale manier meer is om asiel aan te vragen. Daarom heb ik besloten om dit te doen.

Ben je niet een beetje bang dat je dingen gaat zien waar je niet meer overheen komt? Kun je nog wel sleutelmaker zijn hierna?
Ik ben niet bang voor grote gevolgen, maar wel voor wat we op zee gaan aantreffen. We hebben een heel goede groep en zijn op alle mogelijke manieren voorbereid, maar je weet nooit wat er gaat gebeuren.

Let op: we zijn overgestapt op een andere facebookpagina. Like VICE Nederland voor je dagelijkse partij prachtverhalen, want anders mis je dingen: