Verkrachtingsslachtoffers belanden in de Verenigde Arabische Emiraten in de gevangenis

In de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) zitten honderden vrouwen, waaronder dienstmeisjes die het slachtoffer werden van verkrachting, in de gevangenis voor het overtreden van wetten die buitenechtelijke seks verbieden, blijkt uit een onderzoek van de BBC.

Volgens het wetboek van de VAE, dat gebaseerd is op de sharia, krijgen degenen die veroordeeld worden voor zina – vormen van ongeoorloofde seks zoals overspel, ontucht en homoseksualiteit – zware straffen. De wet heeft volgens de BBC een overweldigende invloed op de levens van de duizenden vrouwelijke arbeidsmigranten uit Azië en Afrika die voor de rijke inwoners van de VAE werken, en zijn binnengebracht via het kafala-systeem, waarbij de werkgevers voor de reist van de werknemer betaalt. Onder het kafalasysteem is de werkgever verantwoordelijk voor de arbeidsmigrant, en heeft de arbeidsmigrant zelf nauwelijks rechten.

Zina beperkt zich niet alleen tot de Verenigde Arabische Emiraten. Uit een rapport uit maart 2012 van Human Rights Watch (HRW) bleek dat rond de 95 procent van de meisjes en 50 procent van de vrouwen die in Afghanistan in de gevangenis zit werd beschuldigd van 'morele misdaden' of 'weglopen van huis'. HRW ontdekte dat sommige vrouwen en meisjes werden veroordeeld voor zina nadat ze verkracht waren, of gedwongen waren om de prostitutie in te gaan.

In september 2015 kwam er volgens HRW een foto aan het licht van een jonge vrouw die zweepslagen kreeg in de Afghaanse provincie Ghowr. Het ging naar verluidt om de 22-jarige vrouw Zarmina die samen met een 21-jarige man werd gearresteerd. Beiden werden beschuldigd van zina.

Uit de getuigenissen die werden verzameld tijdens het onderzoek van BBC blijkt hoe groot de angst voor gevangenisstraf is onder slachtoffers van verkrachting in de VAE. De huishoudelijke hulp Monica werd verkracht door een andere arbeider in het huis en werd zwanger. Ze smeekte haar 'madam' om haar terug te laten gaan naar de Filippijnen, waar ze vandaan komt. Haar werkgever weigerde, en beriep zich op de rechten die ze heeft onder het kafalasysteem: "Waarom zou ik je naar huis laten gaan? Je contract is nog niet ten einde."

Een internationale storm van protest volgde toen Monica haar verhaal deed bij een populair radioprogramma in de Filippijnen. Ze mocht uiteindelijk wel naar huis – maar in veel gevallen blijven vrouwen die beschuldigd zijn van zina vastzitten.

Videomateriaal uit januari 2014 dat verkregen werd door de BBC laat een rechtszaak zien in de VAE waarbij een vastgeketende vrouw ervan beschuldigd wordt dat ze buitenechtelijke seks heeft gehad met een Filipijnse collega.

De omvang van het misbruik is onbekend. In een ander verslag van HRW uit 2014, waarin geschat wordt dat er minstens 146.000 vrouwelijke arbeidsmigranten in de VAE werken, valt ook te lezen dat sommige werkgevers hun werknemers beschuldigen van zina wanneer deze aangifte doen van verkrachting of seksueel misbruik door de werkgever. Ook komt het voor dat ziekenhuispersoneel aangifte van zina doet bij de politie wanneer huishoudelijk personeel medische hulp zoekt voor een miskraam of zwangerschap, waardoor vrouwelijke migranten minder snel naar de politie toe zullen stappen als ze zijn verkracht of aangerand.

In het mensenrechtenrapport van 2014 verklaarde het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken dat werkgevers die hun werknemers verkrachten of aanranden in de VAE daar "zelden voor werden veroordeeld, en degenen die wel veroordeeld werden, een lage straf kregen". De "extreem hoge bewijslast" voor verkrachtingszaken daarin was een belangrijke factor.

"Bovendien liepen vrouwelijke slachtoffers van verkrachting of seksuele aanranding het risico dat ze vervolgd zouden worden voor buitenechtelijke seks in plaats van steun te krijgen van de overheid," stond in het verslag.

De Noorse Marte Deborah Dalely werd verkracht in Dubai. Nadat ze aangifte deed bij de politie, werd ze aangeklaagd voor het hebben van buitenechtelijke seks. Ze werd veroordeeld tot zestien maanden gevangenisstraf in 2013, maar kreeg later dat jaar gratie.

Het kalafasysteem, dat in alle Golfstaten behalve Irak gebruikelijk is, wordt door de internationale gemeenschap over het algemeen afgekeurd omdat het tot slaaf-achtige omstandigheden voor buitenlandse werknemers leidt.