​Waarom het 'gelukshormoon' serotonine je misschien juist angstig maakt

Serotonine zou onze vriend moeten zijn. Nadat het vaak door wetenschapsblogs omschreven is als het 'gelukshormoon', zijn er de laatste jaren steeds meer vraagtekens over de rol van serotonine in onze geluksgevoelens.

Als je ooit selectieve serotonine-heropnameremmers (SSRI's) – medicijnen zoals Prozac en Zoloft die je serotoninewaardes verhogen – hebt geslikt, weet je waarschijnlijk dat het resultaat een achtbaan kan zijn, zeker in de eerste paar weken. In mijn geval voelde het soms alsof ik zachtjes over m'n rug werd gekieteld door God, en andere dagen voelde het alsof de muren van m'n slaapkamer steeds dichterbij kwamen tot ze me verpletterden.

Een nieuw onderzoek van de Universiteit van Noord-Carolina zoekt naar de oorzaak van dit probleem. De onderzoekers bestuderen ze de oorzaak van het achtbaan-effect bij het verhogen van de serotoninewaardes. De onderzoekers vonden iets raadselachtigs: serotonine activeert schakelingen in een bepaald gebied van de hersenen dat direct in verband staat met angst en vrees.

Volgens Thomas Kash – een professor in farmacologie aan de Universiteit van Noord- Carolina, en een van de co-auteurs van het onderzoek – moeten onderzoekers zich meer richten op dit deel van het brein – de BNST, wat staat voor bed nucleus van de stria terminalis – om angst beter te begrijpen.

"Dit onderzoek belicht de belangrijke rol van deze structuur, de BNST, in angststoornissen – en breidt de literatuur uit die suggereert dat dit wellicht een sterke regelaar is van verschillende angststoornissen," vertelt Kash aan VICE. Door het kijken wat er gebeurde in het BNST kon het onderzoeksteam van Kash demonstreren hoe serotonine stimulerende drugs wellicht in verband staan met angst – wat juist de aanleiding is voor het gebruiken van SSRI's. Nog verontrustender: de onderzoekers kwamen ook tot de conclusie dat de natuurlijke vorm van serotonine wellicht een rol speelt in het activeren van angstsystemen. Om tot deze bevindingen te komen, zetten ze de klauwen van de labmuizen onder stroom. Ze zagen een specifiek deel van het brein serotonine produceren, die werd afgeleverd aan het BNST. Ze ondervonden dat een verhoogde hoeveelheid serotonine ervoor zorgde dat de muizen meer angstsymptomen vertoonden.

De muizen konden er beter mee omgaan als hun klauwen onder stroom werden gezet, dus de serotonine werkte zoals verwacht. Maar het belangrijkste was de bevestiging dat de serotonine de muizen angstig maakte.

Het is een herinnering dat serotonine een "gelukshormoon" noemen niet helemaal juist is. Volgens Skirmantas Janusonis, een professor in neurowetenschappen op de Universiteit van Californië, doet die naam geen recht aan de werking van serotonine.

"Het gehele brein is verankerd in een dicht netwerk van vezels die serotonine afgeven. Maar een klein gedeelte van het brein is direct betrokken bij de gevoelens die we bewust voelen – zoals verdriet of geluk," vertelt Janusonis aan VICE. "SSRI's raakten het hele systeem willekeurig."

Volgens Kash zijn de resultaten uit het onderzoek met de muizen makkelijk te vertalen naar mensen – die ook een BNST-breinstreek hebben. "Activatie van de BNST is ook in beeldvormende onderzoeken van mensen verbonden aan angst en vrees," zei Kash.

Het is voor de hand liggend dat wanneer we mensen acuut SSRI geven, deze breinstreek angstgevoelens produceert bij sommige mensen," zegt Kash. "Toch," voegde hij toe, "weten we dit pas echt zeker als iemand het rechtstreeks onderzoekt."