Wereldvrede-update: honger, dood en verderf in 2013

Die kop is alleen om je aandacht te trekken. Oorlog en ellende doen het namelijk goed in de krant. Journalisten schrijven er graag over en lezers klikken er graag op. Er is alleen een probleem aan het ontstaan: het gaat te goed met de wereld. Afgezien van een paar hardnekkige, vreselijke conflicten, is het eigenlijk nog nooit zo goed gegaan met de mensheid. Maar ja, daar lees je niet over, want dat willen we niet. Onze hersenen zijn namelijk veel gevoeliger voor slecht nieuws dan voor goed nieuws.

Toch gaan we het proberen, want zonder gein: wereldvrede is écht dichterbij aan het komen. Nu nog even kijken wie het einde van onderstaande goed-nieuws show haalt. Hier een overzicht van hoe geweldig het met de wereld gaat – en vooruit: waar er nog wat verbeterpunten liggen.

1. Oorlog

Check deze grafiek.

Het is niet ondenkbaar dat we op dit moment in een van de vredigste tijden van onze geschiedenis leven. Het aantal gewapende conflicten tussen verschillende landen is op één hand te tellen en het aantal doden daarbij is radicaal verminderd. Oorlogen zijn tegenwoordig vooral burgeroorlogen en opstanden, waarbij guerillatactieken de plaats hebben ingenomen van twee legers die elkaar massaal proberen

uit te roeien

. Het idee dat een Amerikaan met een joystick in Ohio een drone raketten af laat vuren in Jemen is wat pervers, maar het aantal doden onder de streep is lager.

Kritische noot: De burgeroorlog in Syrië is veruit het bloedigste conflict van dit moment, met als tragisch dieptepunt de chemische aanval op een buitenwijk van Damascus afgelopen augustus, met 1500 doden. Sinds het begin van de opstand tegen het regime van Assad zijn er volgens schattingen 165.000 slachtoffers gevallen, waarvan meer dan de helft burgers. De Syrische minister van Buitenlandse Zaken heeft al gezegd dat "de Syrische regering haar positie niet zal veranderen, ook al leidt dit tot een Derde Wereldoorlog." De Verenigde Staten en Groot-Brittannië hebben halfslachtig de kant van de Syrische rebellen gekozen en China, Rusland en Iran zien meer heil in Assad. De langverwachte vredesbesprekingen tussen de Syrische regering en oppositie staan gepland voor 22 januari 2014 in Genève. We houden je op de hoogte!

Genocide

Mensen jagen elkaar al millennia over de kling, ook vóór de Tweede Wereldoorlog: 1.5 miljoen Armenen, miljoenen indianen en volgens sommige theorieën heeft de moderne mens zelfs de neanderthaler uitgeroeid. Ook in recente jaren zijn miljoenen afgeslacht (Rwanda, Cambodja). Maar laat deze grafiek dan hoop geven.

Kritische noot: Opeens was daar een rapport van Human Rights Watch over de Centraal Afrikaanse Republiek. Buiten het oog van camera's is er een conflict ontstaan tussen christenen en moslims die daar voorheen nooit echt problemen met elkaar hadden. Een kleine, nieuwe, maar niettemin gruwelijke oorlog. Diverse voornamelijk islamitische rebellengroepen schoolden eind 2012 samen onder de naam Séléka, met als inzet het aftreden van de zittende president Bozizé. Ze gingen op strooptocht en uiteindelijk moest de president vluchten. Eén van de rebellen nam de plek van de president over, maar de Séléka bestond uit zo veel verschillende subgroepjes dat een aantal de plunderingen voortzette. De christelijke meerderheid van de bevolking moet het afleggen tegen de zwaarbewapende, islamitische rebellen, en richtte daarop milities op om de Séléka te lijf te gaan. Die milities zijn ook weer uit de hand gelopen, en Frankrijk is nu ter plekke om in te grijpen.

Moord

Vroeger was alles beter, behalve dan het aantal mensen dat vermoord werd. Laten we naar West Europa kijken. Misschien was er een zeldzame dag in de jaren vijftig waarop iedereen hier gelukkig en vreedzaam was. (Vooral voor blanke, heteroseksuele mannen was het leven prima.) Maar hoe vaak je ook hoort dat je tegenwoordig niet meer over straat kan, niet kan liften, niet een kopje suiker bij de buren kan halen of een potje kan voetballen zonder het loodje te leggen, vroeger waren mensen écht bruut tegen elkaar. De gebroeders De Witt werden in 1672 door een mensenmenigte uit elkaar gerukt in Den Haag. Iemand stopte zelfs Cornelis de Witts penis in z'n mond om hem af te bijten. Dat lukte niet en dus sneed hij het eraf met een mes. Uiteindelijk at iemand anders 'm op.

Kijk, dát is wat Nederlanders vroeger deden. Deze grafiek laat dat ook weer fraai zien:

Kritische noot: Het aantal moorden in Nederland was in de jaren vijftig daadwerkelijk laag, vanaf de jaren zestig begon het te stijgen. Rond 1980 was er sprake van een piek, en sindsdien is de grote lijn dalende. Helaas staat de teller voor 2013 (op dit moment) op 150. Dat zijn er een paar meer dan vorig jaar, maar het is wel exact gemiddeld in vergelijking met afgelopen jaren.

War on Drugs

De Verenigde Staten werden dit jaar het eerste land waar (in twee staten) wiet gelegaliseerd werd. Uruguay volgde. Er lijkt dus een einde te komen aan het systematisch opsluiten van de Amerikaanse bevolking, en Californië is in een rap tempo zijn gevangenissen aan het legen en vaders naar huis aan het sturen. De War on Drugs bleek een oorlog tegen het eigen volk en sinds dit jaar is ook Obama's minister van Justitie zich daar bewust van. Jarenlang werden per jaar een kwart miljoen Amerikanen opgesloten voor het bezit van marijuana. Op een gegeven moment zat tien procent van alle zwarte volwassen mannen achter tralies. Langzaamaan wordt drugsgebruik gezien als een gezondheidsissue en niet meer als een criminele daad.

Kritische noot: Het voorgaande is niet meer dan een klein lichtpuntje in vergelijking met de ellende die zich in Mexico voltrekt. Daar is een oorlog bezig die qua slachtoffers alleen in Syrië een meerdere moet erkennen. Er zijn al meer dan 100.000 doden gevallen bij de strijd tussen drugskartels en de Mexicaanse overheid en het eind is nog niet in zicht. Elke keer als er een grote leider wordt opgepakt, laait het geweld weer op. Het is met duizenden doden per jaar één van de gruwelijkste conflicten van onze tijd.

Wereldvernietiging

Vrede ≠ oorlog. Maar dan heb je ook nog koude oorlogen. Laten we eindigen met de dreiging van werelddestructie. De Koude Oorlog is al 23 jaar voorbij en weinig schoolkinderen worden tegenwoordig nog naar huis gestuurd vanwege een dreigende kernoorlog. Iran heeft dit jaar eindelijk toegezegd om inspecteurs toe te laten tot hun nucleaire faciliteiten en zowel Amerika als Rusland zijn nog steeds bezig met het onmantelen van hun arsenaal. In 1986 waren er 70.000 kernwapens, nu zijn het er nog 17.300. Je kan er van uitgaan dat dat getal de komende jaren alleen maar verder terugloopt en dat is heel erg fijn.

Kritische noot: Noord-Korea. Bang voor een nucleaire winter en het einde van onze beschaving hoeven we vooralsnog niet meer te zijn, maar angst voor een idioot met een kernwapen blijft er. Kim Jong-un heeft er naar schatting iets minder dan tien. Zijn onvoorspelbaarheid is het grote probleem.

Mocht je denken: dat wist ik allemaal al, ga dan nog maar even naar Gapminder. Daar kun je je nog rondwentelen in feitjes als dat het aantal allerarmsten in tien jaar is gehalveerd, de gemiddelde levensverwachting inmiddels zeventig is, en tachtig procent van alle kinderen is ingeent tegen de mazelen. Ze hebben ook een mooie documentaire. Meer vrolijke grafiekjes waarmee je nu de straat op kan rennen vind je hier.

Het gaat geweldig met de wereld. Laten we zo doorgaan. Fijne feestdagen!