Het Tahrirplein wordt opgeknapt met wat plantjes en een likje verf

Vorige week woensdag waren er op het Tahrirplein in Cairo hoveniers druk in de weer met het aanleggen van een grasveld en het planten van nieuwe boompjes. De Egyptische ME keek vanuit hun aan de rand van het plein geparkeerde busjes toe terwijl overheidsmedewerkers lantaarnpalen opnieuw schilderden en de restanten van het touw opruimden waarmee tijdens de protesten spandoeken waren opgehangen. Onder het toeziend oog van nieuwsploegen kreeg het voormalig epicentrum van de Egyptische revolutie in 2011 een facelift. De tumultueuze afgelopen maanden en het bloed dat tijdens die maanden vergoten is, werden soepeltjes weggemoffeld. Nafisa Fuad stond in het midden van het plein op een soort verhoogde pannenkoek, en begeleidde de opknapbeurt. Ze is het hoofd van het centrum voor overheidsverfraaiing van Cairo. Toen ik haar vroeg wat de bedoeling van dit alles was, zei ze: “We willen het terugbrengen naar hoe het er eerst uitzag, voor de revolutie.”

Het nieuwe gras en de struiken zorgden voor een verrassende verandering van het Tahrirplein – eerder nog het centrum van de opstand tegen dictator Hosni Mubarak, de protesten tegen de militaire macht en het verzet tegen de door het Moslimbroederschap gesteunde overheid van President Mohamed Morsi. Er waren momenten dat de staat de controle over het plein verloor en muren neerzette om overheidsgebouwen te beschermen in plaats van dat ze de manschappen inzette om de protesten op te breken. Vorige week was de politie nog bezig om kleine groepen demonstranten en achtergelaten tenten weg te halen. Toen ik vorige week keek kon ik me niet voorstellen hoe het geweest moet zijn in de dagen dat er duizenden demonstranten op het plein uiting aan hun woede gaven.

“Wat de Egyptische overheid hiermee wil zeggen is dat de stad niet meer functioneert sinds de onderbreking door de revolutie,” vertelde architect en stadsplanner Omar Nagiti in zijn kantoor in het centrum van Cairo. “Het begint nu weer te functioneren. De boodschap is dat het nieuwe regime het normale leven weer terugbrengt.”

Niet alleen het Tahrirplein krijgt een makeover. De Egyptische autoriteiten hebben ook gezorgd voor de nieuwe bestrating van een brug, het herschilderen van stoepranden en het weghalen van sommige iconische straatkunst.

Ook het Rabaa Al-Adawiyaplein wordt aangepakt, de plek waar op 14 augustus ten minste 377 mensen doodgingen toen de overheid de demontranten die daar waren samengekomen aanpakte. Vorige week donderdag, een week na die apocalyptische gebeurtenis, waren overheidsmedewerkers de Rabaa Al-Adawiya Moskee aan het renoveren, omdat die vuurschade had opgelopen. In het midden van het plein wordt een monument neergezet, in de vorm van twee klauwen die uit de stoep steken. Volgens een ambtenaar, die geciteerd werd door de Egyptische nieuwswebsite Mada Masr, staat het monument voor de “eenheid tussen het leger, de politie en het volk.”

De renovaties zijn niet alleen cosmetisch. Sommige hebben echte veranderingen tot gevolg. Zo is er bijvoorbeeld een muur weggehaald die een gedeelte van de Qasr Al-Ainistraat blokkeerde, een drukke doorgaande weg die vanaf Tahrir naar het zuiden leidt, en in het verleden door demonstranten werd gebruikt. Een aantal andere muren blijft staan, maar de verkeersdoorstroom in het gebied is duidelijk veel beter geworden. Omar Nagait, de stadsplanner, suggereerde dat de overheid door de verandering “grote bevolkingsgroepen die stabiliteit en functionaliteit willen voor zich kunnen winnen.”

Sommige marktkoopmannen rond Tahrir verwelkomen de nieuwe orde. “De toekomst ziet er een stuk rooskleuriger uit,” zegt Ramadan Faris, die al heel lang een kiosk heeft op het plein. “Ze ruimen de boel op. De toeristen komen weer terug. Mensen moeten weten dat ze hier veilig rond kunnen lopen.”

Egyptenaren verlangen zo erg naar stabiliteit dat ze waarschijnlijk generaal Abdel Fattah al-Sisi zullen accepteren als president als hij de illusie van veiligheid kan wekken. Maar als ze de militaire leider kiezen omdat er wat plantjes zijn geplaatst en wat muurtjes zijn geschilderd, dan kan dat de tweejarige strijd voor democratie in een klap ongedaan maken.

De militaire macht uit 2011 en de overheid van Morsi hebben ook geprobeerd om Tahrir mooier te maken, maar elke keer werd het plein tijdens vlagen van onrust compleet overlopen. Ook vorige week duurde de stabiele periode die de autoriteiten voor ogen hadden niet lang. Vrijdag was het plein alweer op slot gezet door de beveiligingstroepen, die op demonstranten schoten die tegen de militaire overheid protesteerden. Op zondag ging de herdenking van de oorlog tegen Israël van veertig jaar geleden gewoon door, en de anti-overheidsprotesten ook. Terwijl popsterren vaderlandslievende liedjes zongen voor de met vlaggen wapperende menigte op het Tahrirplein, marcheerden er duizenden demonstranten richting de festiviteiten. Ze kwamen dicht in de buurt, maar werden uiteindelijk van het plein afgehouden met van traangas en kogels. Die dag werden er ten minste 57 mensen gedood bij demonstraties. Omar denkt dat zelfs als het de overheid lukt om op korte termijn rust te creëren op de straten, het uiteindelijk toch weer onrustig wordt – de enorme problemen in de Egyptische samenleving zijn niet opgelost. “Misschien komt er een moment dat alles op scherp zet,” zegt hij. “Misschien komt er geleidelijke verandering. Maar er komt