Zelfs de cast wordt nog altijd achtervolgd door The Blair Witch Project

Afgelopen vrijdag kwam de derde film van de The Blair Witch Project-franchise uit, 17 jaar na het origineel. De oorspronkelijke film kostte maar 60.000 dollar en werd opgenomen in 8 dagen. De film bracht uiteindelijk zo'n 248 miljoen dollar in het laatje en werd de op vijf na best verdienende film ooit.

Veel van de kijkers werden naar de bioscoop getrokken omdat ze geloofden dat er echt filmmateriaal was gevonden van een heks die rondspookte in een donker bos. Schrijver en regisseur Eduardo Sanchez had zelf een website opgezet die dit ook bevestigde. Hierdoor ontstond er een mythe rondom de film, die zelfs nu nog over het internet zwerft. Nog steeds geloven mensen dat de film eigenlijk een documentaire is. De film was het begin van een hele reeks documentaire-achtige horrorfilms, zoals Paranormal Activity of Cloverfield. Ook zette de film een van de eerste marketingcampagnes via het internet op, waardoor het de eerste horrorfilm was die viral ging.

Dankzij het succes van de film konden de makers en acteurs beginnen aan een carrière in Hollywood. Maar de legende achter de film zou de acteurs nog lang achtervolgen. Er werd in eerste instantie zelfs gedacht dat ze waren overleden in 1999, toen de film uitkwam, door een marketingstunt. Naar aanleiding van de nieuwste film sprak Broadly met de oorspronkelijke schrijvers, regisseurs en acteurs over hoe die acht dagen de rest van hun leven hebben beïnvloed.

HET BEGIN
Schrijver en regisseurs Eduardo Sanchez en Dan Myrick ontmoetten elkaar als filmstudenten op de universiteit in Florida begin 1990. Na een aantal studentenfilms besloten ze om samen een horrorfilm te maken.

Eduardo Sanchez (schrijver en regisseur): We waren een keer in het weekend aan het praten over horrorfilms. We hadden er een aantal gehuurd waar we als kind ontzettend bang voor waren. Dat waren pseudodocumentaires en tv-shows zoals In Search of… , Chariot of the Gods en Legend of Boggy Creek. Ze waren vooral eng omdat het leek alsof het echt was gebeurd. Vanaf dat moment vroegen we ons af wij dat ook zouden kunnen.

Dan Myrick (schrijver en regisseur): Zo bedachten we het idee van iemand die een oud huis tegenkomt in het bos. Je kan niet wegkijken, je wordt gedwongen om te kijken hoe iemand naar het huis toe loopt, hoe iemand naar binnen gaat. Dat leek ons een hele enge gedachte. We hebben er een jaar over gedaan om het idee van de film verder uit te werken. We dachten aan een grote groep onderzoekers die op expeditie ging door het bos.

Sanchez: De mythe van The Blair Witch Project moest gebaseerd zijn op de realiteit. Het moest vooral niet overdreven worden, de mythologie moest niet op de voorgrond staan. Het belangrijkste was dat het geloofwaardig zou overkomen.

Myrick: We gebruikten daarom allemaal Amerikaanse volksverhalen. Deduivelsdriehoek was een goede, een nare plek waar mensen zomaar verdwenen. Daar zijn ook veel complottheorieën over en er is niet echt bewijs voor of tegen. Verhalen uit de Amerikaanse burgeroorlog en indianenverhalen hielpen ons om het Blair Witch-universum realistisch te maken.

MET DE FILMCAST HET BOS IN
Samen met producent Greg Hale maakten Myrick en Sanchez een pitch-video van 8 minuten om producenten aan te trekken. Deze video werd verkocht aan de televisieserie Split Screen. Samen met de opbrengsten en leningen van vrienden en familie werd de film gefinancierd. Tijdens het casten werd gezocht naar acteurs die ervaring hadden met improviseren. Op die manier zou de film realistisch overkomen. .

Sanchez: Als je ook maar één seconde het idee had dat er geacteerd werd, zou je het niet meer geloven. Het was dus belangrijk dat we acteurs vonden die goed konden improviseren.

Heather Donahue (actrice): Ik had de improvisatiegroep Red Shag opgericht en maakte deel uit van een feministische acteergroep, Collision Theory. Daar speelden we documentaire-achtige toneelstukken. Ik was dus wel bezig met improvisatie, maar op een totaal andere manier. Ik was meteen enthousiast toen ik hoorde over The Blair Witch Project.

Sanchez: We vertelden de acteurs dat hun auditie begon op het moment dat ze de ruimte binnenkwamen. Sommigen snapten dat meteen, maar andere acteurs konden daar helemaal niks mee.

Donahue: Dan, Ed en Greg gaven ons scenario's om mee te improviseren. Aan mij vroegen ze: "Je hebt je baby vermoord en hebt nu de helft van je celstraf erop zitten. Waarom zouden we je vrijlaten?" Ik keek ze aan en zei: "Je moet me helemaal niet vrijlaten." Ik was denk ik de enige vrouw die dat antwoord gaf, daarom heb ik de rol gekregen.

Josua Leonard (acteur): Ik mocht meedoen omdat ik al wat acteerervaring had en omdat ik wist hoe ik met een camera moest omgaan. Ik deed dat vooral als freelancewerk. Ik zat in een fase van mijn leven zoals velen in New York dat hebben, dat ze niet weten of ze fotograaf, documentairemaker, dichter of acteur willen worden. Ik deed gewoon waar ik me op dat moment lekker bij voelde.

KAMPEREN IN MARYLAND
Heather Donahue, Joshua Leonard, en Michael C. Williams kregen de hoofdrollen. De personages gebruikten hun echte namen. Samen met de crew vertrokken de acteurs naar Maryland voor acht opnamedagen. Ze begonnen in het stadje Burkittsville en trokken de bossen in voor hun griezelige speurtocht. De acteurs sliepen elke nacht in tenten en filmden alles zelf, terwijl de crew hen op de voet volgde. De acteurs improviseerden een groot deel van de film. De crew creëerde ondertussen situaties om het verhaal te leiden of om een reactie uit te lokken.

Donahue: Mensen om me heen verklaarden me voor gek dat ik het bos in zou trekken met een stel jongens dat ik helemaal niet kende. Mijn moeder wilde meteen al hun sofinummers hebben. Mijn vrienden hadden een mes voor me gekocht. Uiteindelijk ging het er minder ruig aan toe dan ik had gedacht. Ik had verwacht dat ik tenminste een eekhoorn moest opeten.

Leonard: Ik had al gewerkt met een filmbedrijf die alle Kennedy Anger-filmsproduceerde. Ik was dus wel wat gewend en het leek me gewoon een vette filmtechniek om mee te werken. Bovendien was ik de hele tijd veel te high om echt bang te zijn.

Myrick: Al die rare geluiden die je hoort, kwamen van ons. Die stapels stenen die ze zien als de tent uitstappen, die hadden wij daar gewoon neergelegd. Die voodoopoppetjes hadden wij natuurlijk opgehangen. Ze liepen 24 uur lang rond in een toneelstuk dat wij voor ze hadden opgezet. We stuurden ze in de goede richting met een GPS, die we elke dag opnieuw instelden. We schudden aan hun tent, speelden naast hun tent geluidsfragmenten af van kleine kinderen, maakten herrie en lokten hen naar het spookhuis. Wij waren de Blair Witch.

Donahue: Natuurlijk zorgden ze ervoor dat we nooit in gevaar waren, maar dat betekende niet dat het leuk was. We wisten dat we er continu mee bezig zouden zijn, dat het onaangenaam zou zijn en dat het verhaal over een heks ging. Af en toe kregen we briefjes, waarvan de regisseurs wisten dat ze voor ruzie zouden zorgen. We wisten dat ze dat met opzet deden en we moesten de camera's aan laten staan.

Myrick: Mike en Josh wisten een klein beetje wie de Blair Witch was. Heather wist het hele achtergrondverhaal. Daarom moesten ze wel vragen aan haar stellen. "Waarom zijn we hier? Wie is de Blair Witch?" Het gaat natuurlijk over een aantal studenten die geen idee hadden wat het eigenlijke doel van hun film was.

Donahue: Twee jaar daarvoor had ik een studentenfilm gedraaid waarbij de filmmaker de camera's nooit uitdeed. Ook tijdens de meest verschrikkelijke momenten wilde zij alles filmen. Een normaal iemand zou de camera meteen uitzetten, dus ik moest mijn personage echt een extra zetje geven, ze was extreem gedreven. Ik denk niet dat er toentertijd veel vrouwelijke filmpersonages waren zoals zij.

Er is denk ik wel veel veranderd nu. Er is meer speelruimte voor vrouwelijke personages. Ik denk dat ik mijn Razzie [tegenhanger van de Oscar] voor slechtste actrice ook te danken heb aan het feit dat mensen het personage niet mochten. Ik speelde een hele fanatieke vrouw die geen mascara droeg, en dat in 1999.

Sanchez: De acteurs waren fantastisch. Ze waren niet bang om te doen wat we van ze vroegen. Ze vertrouwden ons, dat is misschien wel hun grootste prestatie. Dat we konden zeggen: we gaan je al deze dingen aandoen, je gaat acht dagen en nachten in het bos zitten en 's nachts gaan we je de stuipen op het lijf jagen. En dat ze ons toch vertrouwden.

DE MYTHES VAN DE FILM
Naast de legende van de Blair Witch bracht de film nog veel meer verhalen de wereld in. Zo zouden de acteurs tussen de scènes door snikkend en hysterisch hebben gehuild omdat ze geloofden dat de legende echt was. In werkelijkheid was het filmen best normaal en was het echt zwaar werk voor de acteurs.

Leonard: Nou, er waren geen kindergeestjes in het bos. Dat weet ik zeker. Donahue: Een stapel stenen op zichzelf is niet eng. We hadden te maken met een fictieve situatie, waar je op dat moment in gelooft omdat je acteert. Myrick: Ze zijn misschien wel geschrokken, maar ze waren zeker niet bang. De eindscene in het huis bijvoorbeeld, het lijkt alsof dat allemaal in één take is opgenomen. Heather rent gillend het huis door. Ze lijkt stapelgek geworden. Daar hebben we twee dagen over gedaan. Dat hebben we op de traditionele manier aangepakt. We hebben het huis een paar keer opnieuw aangekleed want we moesten oppassen dat niemand zich verwondde. Dat was allemaal van tevoren uitgedacht, niemand was daar echt bang. Ze waren wel moe, maar de angst die je ziet is geacteerd.

Leonard: Het waren acht opnamedagen, zo lang duurde het niet. Natuurlijk is een groot deel geacteerd. Toch moet ik ook zeggen dat Ed en Dan het ons oncomfortabel genoeg maakten. De ruzie, honger en vermoeidheid waren echt.

Myrick: Op een gegeven moment hebben we hun voedselrantsoenen wel verminderd. We lieten hen niet verhongeren ofzo, maar ze werden er wel chagrijnig door.

Donahue: We hadden een aantal codewoorden afgesproken. Als we het echt niet meer zagen zitten, dan hadden we het codewoord 'bulldozer' afgesproken met de crew. Op een gegeven moment hadden we de hele dag in de stromende regen gelopen. Zij hadden onze tent voor ons opgezet maar die stond a tien centimeter onder water. Toen hadden we er genoeg van. We waren acteurs en dit wilden we niet. We riepen: "Bulldozer, bulldozer, bulldozer" over de portofoon, maar ze waren uit eten dus ze hoorden ons niet. We liepen het bos uit en klopten op de deur van het eerste huis dat we tegenkwamen. Ik legde uit dat we een soort van verdwaald waren en of we hun telefoon mochten gebruiken. Ze waren gelukkig erg aardig, gaven ons warme chocolademelk en die avond hebben we in een hotel geslapen.

BERUCHT EN ONVERWACHTS De beste en engste momenten uit de film kwamen vaak als een verrassing voor de crew. Tegelijkertijd waren de geplande enge momenten vaak niet goed opgenomen, waardoor het verloop van de film en de Blair Witch-mythologie moest worden aangepast. Daardoor werd de beroemde monoloog van Donahue, waarin ze huilend in de camera afscheid neemt, een hoogtepunt dat later ook op de iconische filmposter verscheen.

Myrick: We hadden een heel eng plan bedacht waarin een soort menselijke witgloeiende gestalte ineens in het bos verscheen. Een vriend had een witte bodysuit aangetrokken en we hadden hem tussen de bomen neergezet. We hoopten dat de camera's iets zouden filmen van hem. Terwijl Heather door het bos rent, hoor je haar ook zeggen: "Wat de fuck is dat?" Dat ging over hem. Helaas staat hij niet op film. Ik had best wel medelijden met die gast, want het was superkoud en hij viel ook nog in het water. Uiteindelijk moesten we onze kleren uitdoen om hem uit het water te vissen. Het was veel moeite voor één zinnetje.

Sanchez: We hadden op dat moment geen idee dat Donahue's monoloog zo'n iconisch moment in de film zou worden. Onze instructies aan haar waren hetzelfde als die aan Williams: "Jij wil niet dat de ander [Mike] flipt dus neem de camera mee naar de tent en neem afscheid van iedereen die je kent. Je gaat dood." Heather gaf ons een waanzinnige, abnormale performance. Omdat ze het in haar eentje opnam, zagen we het natuurlijk pas achteraf. We dachten toen: wow, dit is heel indrukwekkend.

Donahue: Ik wist dat mijn personage dood zou gaan en ik wist dat Josh waarschijnlijk al dood was. Ik wist dat Mike dood zou gaan en dat het allemaal mijn schuld was – zo simpel was het. Dat komt ook allemaal terug in de monoloog: "Ik ben een slecht mens en ik heb het verneukt." Ik gaf alles wat ik had. Er zat overal snot. Achteraf gezien hadden er natuurlijk dingen beter gekund zoals het gebruiken van een andere achternaam en de camera vanuit een betere hoek laten filmen.

Leonard: Omdat we deden alsof het 'echte' beelden waren, maakte dit voor het esthetische element van de film niet zoveel uit. We dachten: dit ziet er best wel ruk uit en het klinkt ook niet geweldig, maar dat maakt niet uit. Het is immers de bedoeling dat het eruit ziet alsof het echt gebeurd is. We hadden een camera van 300 dollar. Bij een grote studio kan dat niet. Als die probeert om een scene kut en slecht over te laten komen, ziet dat er echt belachelijk uit.

IEDEREEN DACHT DAT ZE DOOD WAREN
Na de opnamedagen begonnen Myrick en Sanchez aan een maandenlange montage om een film van 81 minuten van te maken. Hij werd gepresenteerd op het Sundance Film Festival. Sanchez maakte een website waar de achtergrond en mythologie over de Blair Witch werd uitgelegd. Dankzij die website waren mensen ervan overtuigd dat ze naar een documentaire keken, niet naar een film. De acteurs doken onder en op hun IMDB-pagina's werd vermeld dat ze waren overleden. Donahue's moeder kreeg op een gegeven moment zelfs condoleancekaarten.

Donahue: Of mijn dood mijn carrière een boost gaf? Integendeel.

Leonard: Het is niet alsof ik een bloeiende carrière had voordat de film uitkwam, dus mijn dood was geen groot nieuws in de filmwereld, maar het was wel raar. Mensen belden mijn ouders op: "Gaat alles wel goed met Josh?"

Sanchez: Toen de film eenmaal verkocht was, had ik er niet zoveel meer over te zeggen. Ze wilden het verkopen als een documentaire, en de acteurs verstoppen. We hadden verwacht dat dat wel zou werken. Zelf zouden we het niet zo gedaan hebben, maar het kon. Daardoor heeft de film wel veel geld opgehaald.

Leonard: Het marketingteam deed alsof ze de website zelf hadden opgezet, alsof het allemaal deel uitmaakte van een marketingplan. Nu nog, twintig jaar later, hebben mensen het nog steeds over dat briljante marketingplan. In werkelijkheid maakten ze gewoon gebruik van een template dat al bestond. Omdat ze dat volledig benutten, werd de legende groter en haalde het meer geld op.

DE TERUGSLAG De film haalde uiteindelijk 248.639.099 dollar op en kreeg lovende recensies. Myrick en Sanchez wonnen zelfs een Independent Spirit Jogn Cassavetes Award . De enorme populariteit zorgde echter ook voor een enorme terugslag op de acteurs en de crew.

Sanchez: De terugslag kwam voort uit het feit dat het niet de conventionele horrorfilm was die mensen verwachtten. Mensen hadden het gevoel dat ze voor de gek werden gehouden, dat we dachten dat ze dom waren. Je zou denken dat al dat geld die de film opbracht het wel goedmaakte, maar als filmmaker maakt het je ook wel uit wat mensen van je film vinden.

Myrick: Aan het begin waren de verwachtingen laag, dus kregen we ook goede recensies. Toen het eenmaal een hype was, was het logisch dat meer mensen op de film gingen haten. Niet iedereen houdt nu eenmaal van de mainstream.

Leonard: Mensen eisten hun geld terug want ze hadden het gevoel dat ze bedrogen waren. Ik wist niet zo goed wat ik daarmee moest. Het is niet zo alsof we de film voor massaconsumptie hadden gemaakt.

Donahue: Ik had er veel moeite mee, want ik kreeg ook veel persoonlijke reacties. Mijn moeder kreeg condoleancekaarten, mensen kwamen op straat naar me toe om te vertellen dat ze me dood wensten en dat ze hun geld terugeisten. Op een gegeven moment zat ik in mijn oude Toyota te janken onder een enorm billboard waar mijn gezicht op stond. Het was heel onwerkelijk allemaal.

Sanchez: Sommigen snapten het wel, voor hen was het een unieke en intense ervaring. Voor anderen was het vooral gammel camerawerk.

Donahue: Ik had niet veel ervaring met de camera, dat is ook te zien. Het was zo onvast dat mensen zelfs moesten overgeven. Dat is wel kut.

DE LEGENDE LEEFT VOORT
Nu, vijftien jaar later, leeft de legende van de Blair Witch nog steeds voort. Een hoop mensen geloven dat zowel de film als de Blair Witch echt is.

Sanchez: In een enquête kwam naar voren dat de helft van de kijkers dacht dat de legende echt was.

Donahue: Een hoop mensen op het internet denken dat wij ingehuurd zijn om ons voor te doen als de acteurs, terwijl de echte acteurs in het bos zijn omgekomen.

Myrick: We willen graag geloven dat er iets bovennatuurlijks leeft in de bossen, net zoals mensen geloven in de duivelsdriehoek, UFO's en geesten. Blair Witch past daar ook tussen, mensen zullen altijd geloven dat er iets van ons verhaal waar is.

Sanchez: We zijn blijkbaar best goede leugenaars. We hebben het allemaal uit onze duim gezogen, dat toegegeven en mensen blijven het nog steeds geloven.

TERUGKIJKEN EN VERDERGAAN Na het succes van de film, ging ieder zijn eigen weg: Sanchez en Myrick regisseerden meer horrofilms, Leonard werd een acteur in Hollywood, Donahue acteert nu nog en heeft een eigen wietboerderij. Ze heeft vooral spijt dat ze haar eigen achternaam heeft gebruikt in de film, want daardoor is ze voor altijd onlosmakelijk verbonden met de film. In de nieuwe film heet de hoofdpersoon James Donahue, haar zogenaamde broertje.

Donahue: Het is iets waar je mee moet leren leven, zoals een tumor of een tatoeage op je gezicht. Het behoort tot mijn verleden, maar nu de nieuwe film uitkomt komt het allemaal weer terug. Mijn moeder krijgt weer vragen over de condoleancekaarten, mijn zus krijgt vragen over mij en ons zogenaamde broertje James. We hebben niet eens een broertje. Onze vader heet wel James, maar dat kan je ook op mijn wikipediapagina vinden.

Myrick: De film heeft zijn stempel gedrukt op de industrie, daar hoop je op als artiest. The Blair Witch Project is iets waardoor ik altijd herinnerd zal blijven en daar ben ik dankbaar voor. Niet veel filmmakers kunnen dat zeggen.

Donahue: Al die zogenaamde 'echte' films zijn nu gewoon films met een groot budget en een studio. Ze hebben niet dezelfde undergroundsfeer als The Blair Witch Project. Je zou deze film nu niet eens meer kunnen maken. Elke acteur heeft verplichte lunchpauzes en zo. Wij wisten niet eens of en wanneer we te eten kregen. Het was echt een rauwe vorm van filmmaken, dat kan niet met catering. Die woestheid en wildernis vind je nu nergens meer.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.