FYI.

This story is over 5 years old.

reizen

Zo bijzonder is het niet dat twee mannen veertig jaar afgesloten van de buitenwereld leefden

In Zuidoost-Azië rennen vluchtelingen namelijk wel vaker de jungle in, zegt antropoloog John Kleinen.

Ho Van Lang wordt de jungle uitgeleid. Woensdag werd een ontdekking gedaan in een afgelegen Vietnamese jungle. Al veertig jaar leefden twee mannen, vader en zoon, compleet geïsoleerd van de moderne maatschappij. Ze overleefden op vruchten, droegen lendendoeken gemaakt van boomschors, woonden in een boomhut, en waren de Vietnamese taal nagenoeg verleerd. Ho Van Thanh (82) en zijn zoon Ho Van Lang (42) werden in de provincie Quang Ngai ontdekt door lokale reizigers, die de “abnormale junglemannen” weer terug brachten naar het “normale leven”. Dit roept bij mij een paar ethische bezwaren op. Hoezo moeten Thanh en Lang gered worden van hun abnormale leven, en wie bepaalt wat normaal is? Mij lijkt het namelijk heerlijk om in een lendendoek rond te lopen. Beetje jagen en vruchten zoeken en ’s avonds lekker tukken in een boomhut. En dan is er nog de shock waaraan de mannen worden blootgesteld. Thanh vluchtte veertig jaar geleden met zijn tweejarig zoontje de jungle in, nadat zijn moeder en twee andere kinderen in de Vietnamoorlog waren gedood tijdens een mijnexplosie. Wat zal deze exposure doen met hun weggestopte trauma? Ik nam contact op met John Kleinen, antropoloog en historicus aan de Universiteit van Amsterdam, met een bijzondere interesse in Vietnam. Vanaf zijn vakantieadres vertelde hij me dat mijn vragen begrijpelijk, maar niet per se logisch waren. Ten eerste was de provincie Quang Ngai tijdens de Vietnamoorlog een beruchte free-fire zone, wat de vlucht van Thanh en Lang goed verklaart. “Losgeslagen Amerikaanse platoons zoals de Tiger Force, wrede Zuid-Koreaanse elite-eenheden en verbeten Vietnamese guerilla’s vormden daar de perfecte cocktail voor een dirty war.” Verder zegt John dat het fenomeen van verdwenen junglemannen vaker is voorgekomen. “In Zuidoost-Azië zijn dertig, veertig jaar na de Tweede Wereldoorlog Japanse soldaten uit de jungle gekomen aan wie de capitulatie voorbij was gegaan. Soldaten van de Chinese Kuomintang zijn nadat ze door het Rode Leger waren verslagen in 1949 bewust de Gouden Driehoek ingegaan, om daar opium te verbouwen en heroïne te produceren.” Ook Amerikaanse soldaten en piloten die jarenlang als missing in action (MIA) werden opgegeven, zijn nagenoeg allemaal weer boven water gekomen.

Ho Van Thanh wordt de jungle uitgedragen. John vindt dat het verhaal van Thanh en Lang flink wordt geromantiseerd. “Dit zijn twee oorlogsslachtoffers die deskundige hulp nodig hebben. Het is geen Vietnamese versie van Kaspar Hauser, het Duitse jongetje dat in de negentiende eeuw plotseling op de markt van Neurenberg opdook en in totale isolatie zou zijn opgegroeid. Hij werd een speelbal van de wetenschap.” Het lijkt John ook sterk dat de Vietnamese mannen de taal zijn verleerd. “Als ze sporadisch in contact kwamen met de lokale minderheden, zoals de Hre of de Kro, dan waren ze minder geïsoleerd dan wordt gesuggereerd.” Antropologen als John zijn altijd huiverig voor een mogelijke Tassaday-hoax. “Die is vernoemd naar de ontdekking van de Tassaday eind jaren zestig, een Filippijnse stam die in het stenen tijdperk leefde. De ontdekking ging de wereld over, mede door National Geographic, maar bleek later volledig in scène te zijn gezet.” En John kan weleens gelijk hebben, want vrijdag meldde het Vietnamese Tuoi Tre News dat de vierde en jongste zoon van Thanh kennelijk in leven is en in de bewoonde wereld is opgegroeid, bij zijn oom. Ho Van Tri wilde zijn vader en broer terughalen uit de jungle, maar faalde. De waarheid is dus dat vader Thanh en zoon Lang volledig uit eigen wil in de isolatie van de jungle woonden, om niet herinnerd te worden aan de verwoestende gevolgen van de Vietnamoorlog. Jongste zoon Tri bezocht zijn familie zelfs een keer per jaar om ze te voorzien van de nodige spullen. Dit gebeurde onopgemerkt, totdat anderen de mannen ook ‘ontdekten’. En die drang om iets nieuws te ontdekken is sterk, zegt John: “We hebben van nature een hang naar romantiek en authenticiteit, om een unieke ervaring op te doen en een plek als allereerste te bezoeken.” Vijf jaar geleden ging een andere foto de wereld over. Een Braziliaanse stam zou nog nooit contact hebben gehad met andere stammen, laat staan met de wereld buiten het Amazonewoud. Op de foto zag je roodgeverfde bosjesmannen met pijl en boog op het vliegtuig schieten. Antropoloog John: “Over deze stam hebben we sindsdien niets gehoord, maar de foto’s zijn wel goed verkocht.”