Retro gangsterzy

W hollywoodzkich czarnych kryminałach grali ich Humphrey Bogart i Richard Widmark. Ale w rzeczywistości typom spod ciemnej gwiazdy daleko było do ich urody

tekst Paweł Mączewski

18.12.13

Zawsze uważałem, że czarno-białe filmy o amerykańskich gangsterach mają w sobie pewien niepowtarzalny klimat. Kryje się w nich coś z magii starego kina. Za każdym razem, gdy trafiam na tytuł, gdzie w głównych rolach zobaczę np. Humphreya Bogarta lub Jamesa Cagneya, wiem, że historia filmu przeniesie mnie do tego samego świata: nieustępliwych policjantów, przebiegłych przestępców i zwodniczych femme fatale. Ich gonitwa nigdy się nie kończy, co tworzy zamknięty cykl walki dobra ze złem. To, co jest równie niezmienne, to ten świat, który chociaż ukazany w barwach szarości, zawsze najbardziej fascynuje swoimi czarnymi charakterami.

Reklama

Kino dało nam wiele kultowych postaci gangsterów, których kreacje wzorowano nieraz na prawdziwych przestępcach, a celuloidowe klisze obdarowywały ich w zamian nieśmiertelnością. Aktorów wcielających się w kultowych gangsterów uwieczniano na planach zdjęciowych w studiach filmowych Hollywood, a tych prawdziwych gangsterów - na posterunkach policji zaraz po aresztowaniu. O ile więc bohaterowie ze srebrnego ekranu przedstawiani byli jako wyjęci spod prawa charyzmatyczni indywidualiści, zdjęcia tych drugich pokazywały tych, kim naprawdę byli: oszustami, złodziejami, stręczycielami, mordercami itd.

Oto zdjęcia osób, z których prawdopodobnie żadnej nie już ma na tym świecie. Nie sposób przewidzieć, jak potoczyło się ich życie: czy to był ostatni raz, kiedy złamali prawo i szczęśliwie dożyli starości, a może skończyli marnie, zadźgani lub zastrzeleni gdzieś w ciemnym zaułku? Nie dowiemy się tego, gdyż historia zapamiętała ich tylko poprzez to jedno ujęcie, zrobione w New South Wales Police Department w latach 20. i 30. ubiegłego wieku. Fotografowanym kazano zachowywać się naturalnie, pozwalano pozostać w swoich ubraniach i nakryciach głowy. Przez to w ich pozach oraz mimice twarzy, doskonale widać pełen wachlarz emocji: od wstydu i strachu u jednych, po dumę i nienawiść tych drugich. Wszystkie zdjęcia tworzą wspólny obraz przestępczego półświatka z Sydney, sprzed prawie 100 lat.

Zbiór ponad 2,5 tysiąca takich zdjęć został przekazany przez New South Wales Police Department do Justice & Police Museum w Sydney, gdzie ich wystawa potrwa do 30 czerwca 2014 roku. Jeżeli w najbliższym czasie nie planujecie wycieczki do krainy kangurów, fotografie można znaleźć także w książce „City of Shadows: Sydney Police Photography 1912-194". Jej autor, Peter Doyle, który pełni funkcje kuratora muzealnej ekspozycji, powiedział: „Mamy tutaj do czynienia ze specjalnymi zdjęciami, które różnią się od typowych, policyjnych mug shotów. Osoby fotografowane na chwilę przed zwolnieniem migawki aparatu znajdowały się na miejscach zbrodni, gdzie zostały złapane na gorącym uczynku. Uchwycono w ten sposób także cały dramat, jaki przeżywali w tamtym monecie".

Reklama

Fotografie: The Sydney Justice & Police Museum

Część ekspozycji należącej do: Justice & Police Museum

RETRO DZIWKI

ROZMOWY Z SIRI

LILY KOCHA JOGĘ

Sidney Kelly. 25 stycznia 1924 roku. Nie zachowały się informacje na temat postawionych zarzutów, przy okazji zrobienia tego zdjęcia. Wiadomo natomiast, że było to nie pierwsze i nie ostanie wykroczenie Sidneya Kelly (jego nazwisko pojawiało się w gazetach jeszcze w latach 30. i 40. ubiegłego wieku). Wcześniej był oskarżony o udział w strzelaninie, napaść oraz o uprawianie hazardu. Powyższe zdjęcie zostało wykorzystane w NSW Police Gazette, 26 lipca 1926 roku, na stronie nr. 6, z widniejącą adnotacją: „Handlarz narkotyków. Schludnie ubrany, posiada swój własny automobil”.

Herbert Ellis. 1920 rok. Nieznane są zarzuty postawione podczas tej sesji zdjęciowej. Wiadomo natomiast, że Ellis wielokrotnie pojawiał się w na posterunku policji w latach 1910, 1920 I 1930. Był oskarżany m.in. za włamania do mieszkań i sklepów, włamania do sejfów. Był znany z używania niecenzuralnego słownictwa.

William Stanley Moore. Handlarz opium i kokainy.

May Russell, 31 stycznia 1922 roku.

Frank Murray alias Harry Williams. 4 luty 1929 rok. Oskarżony o włamywanie do mieszkania I kradzieże (czy tylko mi się typ kojarzy z Christopherem Moltisanti, z rodziny Soprano? Anyone?)

Walter Smith. 24 grudnia 1924 roku. Oskarżony o włamanie do mieszkania i kradzież mienia. Skazany na 6 miesięcy ciężkich robót.

Dorothy Mort. Skazana za morderstwo.

„Ah Num” i „Ah Tom”. 1930 rok.

Smith, Joseph Bezzina, William J Williamson, Aiden Feutrill, George Hodder, William Thorson. 25 stycznia 1928 roku. Grupa złodziei okradających mieszkania.

Hazel McGuinness, 26 lipiec 1929 roku. Oskarżona razem z matką o nielegalne posiadanie kokainy. W policyjnej adnotacji widnieje zapis, że w trakcie nalotu, Ada McGuiness, jej matka rzuciła w córkę torbą z narkotykami, krzycząc „uciekaj stąd!”. Hazel została skazana na wyrok w zawieszeniu, losy matki są nieznane.

Giuseppe Mammone, 15 luty 1930 rok. Oskarżony o zadźganie ofiary nożem. Złapany po czterech dniach od popełnienia morderstwa.

Alfred Fitch, 18 sierpnia 1924 roku. W chwili robienia tego zdjęcia Alfred Fitch był złodziejem samochodów. W jego późniejszej kartotece widniej zapis, że „stal się kryminalistą pozbawionych skrupułów, który nie cofnie się przez popełnieniem żadnego przestępstwa”. Był znany z uzależnienia od alkoholu i pobierania usług od prostytutek.

Elsie Hall, Dulcie Morgan, Jean Taylor. Rok 1920. “Kobiety gangsterów”.

Sydney Skukerman (alias Kukarman, alias Cecil Landan) 25 września 1924 roku. Aresztowany za oszustwa i podszywanie się pod pracowników firm, w celu podbierania towarów.

„Cichy Tom” Richards oraz T Ross. 12 kwietnia 1920 roku.

George Whitehall. 24 luty 1922 rok. Whitehall z zawodu był cieślą. Własnowolnie oddał się w ręce policji, po tym jak 3 dni wcześniej porąbał na kawałki swoją konkubinę, Ide Parker. Zdjęcie zrobione na policyjnym parkingu.  