Ο Έρωτας και η Ζωή μας, Εγκλωβισμένοι στο Σύστημα Ασύλου

Το VICE Greece δίνει βήμα σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άτομα, με τη δημιουργία της στήλης «Ρισπέκτ», στην οποία κάθε εβδομάδα δημοσιεύονται προσωπικές ιστορίες, άρθρα άποψης, φωτογραφίες, ρεπορτάζ ή άλλες υποθέσεις που ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία. Στόχος μας είναι να ενημερώσουμε το κοινό και να ανοίξουμε διάλογο για ζητήματα με τα οποία καταπιάνονται και αξίζουν την προσοχή όλων.

Το συγκεκριμένο άρθρο προέρχεται από τη HumanRights360 και είναι η ιστορία των Freya Young & Noah Al Ramadan.

Οι λαβύρινθοι έχουν υπάρξει στη καρδιά της ελληνικής μυθολογίας από την αρχαιότητα. Σήμερα όμως, οι ήρωες αυτής της ιστορίας δε νιώθουν καθόλου σαν ήρωες, καθώς χιλιάδες εξουθενωμένοι πρόσφυγες προσπαθούν να βρουν την έξοδο από το λαβύρινθο του ελληνικού συστήματος Ασύλου. Σκοπός αυτού του συστήματος είναι να υπηρετήσεις εκείνους που έχουν διασχίσει επικίνδυνες θάλασσες στην αναζήτησή τους για μια καλύτερη ζωή. Αντ’ αυτού, εξυπηρετεί – όπως το νιώθουμε εμείς- μόνο για να εξαπατήσει, να συγχίσει και να συντρίψει. Η πανέξυπνη ιδέα του μίτου της Αριάδνης στη δική μας περίπτωση δεν έχει καμία χρησιμότητα, καθώς προσπαθούμε να πλοηγηθούμε στο σύγχρονο λαβύρινθο της γραφειοκρατίας. Για να σας δώσουμε μια εικόνα της πραγματικότητας του λαβύρινθού μας, θα θέλαμε να μοιραστούμε μαζί σας την ιστορία μας.

Είμαστε οι Freya και ο Noah, ένα Βρετανό κορίτσι και ένα Σύριο αγόρι. Γνωριστήκαμε τον Ιανουάριο του 2019 στο καμπ του Ελαιώνα στην Αθήνα και γίναμε γρήγορα φίλοι. Συνηθίζαμε να περπατάμε μαζί στους δρόμους της Αθήνας, μιλώντας ανεξάντλητα.

Noah: Αυτή η φιλία ήταν σημαντική για μένα. Με έβγαλε από το σκοτάδι της ζωής μου. Μετά από δυόμιση χρόνια όπου ήμουν κολλημένος στα καμπς της Ελλάδας, σήμαινε τα πάντα για μένα κάποιος να ακούει την ιστορία μου. Ένιωθα επιτέλους ότι δεν ήμουν μόνος.

Freya: Η ιστορία του Noah με άγγιξε βαθιά. Δεν μπορούσα να πιστέψω πως κατάφερε να επιζήσει και πόσο δυνατός ήταν. Παρόλες τις σκοτεινές ιστορίες που μοιράστηκε από τη ζωή του, με έκανε να γελάω συνεχώς. Δεν πέρασε πολύς καιρός για να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτό ήταν κάτι περισσότερο από μια φιλία.

Με πάρα πολλούς τρόπους ήμασταν όπως κάθε νεαρό ζευγάρι, γεμάτο έρωτα. Ωστόσο, σύντομα έπρεπε να αντιμετωπίσουμε τη σκληρή αλήθεια - το μέλλον του Noah ήταν απολύτως αβέβαιο, η μόνη του ελπίδα ήταν να του χορηγηθεί άσυλο στην Ελλάδα, αλλά αυτό στην ουσία, δεν προσφέρει στους πρόσφυγες πραγματικές προοπτικές. Τα μεγάλα ποσοστά ανεργίας στη χώρα και με μια υποβόσκουσα τάση ρατσισμού προς τους πρόσφυγες, είναι σχεδόν αδύνατο να βρει ένας πρόσφυγας δουλειά. Μια ζωή για εμάς στην Ελλάδα δεν φαινόταν δυνατή υπό αυτές τις συνθήκες. Εάν επρόκειτο πραγματικά να έχουμε μέλλον μαζί, η μόνη μας επιλογή θα ήταν ο γάμος.

Freya: Ήξερα ότι αν παντρευόμασταν, θα μπορούσαμε να κάνουμε αίτηση για συζυγική βίζα στο Ηνωμένο Βασίλειο και αν χορηγούνταν, ο Noah θα μπορούσε να ζήσει και να εργαστεί στο Ηνωμένο Βασίλειο μαζί μου. Ποτέ μου δεν σχεδίαζα να παντρευτώ, αλλά ένιωθα ότι είναι ο άνθρωπος με τον οποίο ήθελα να μοιραστώ την υπόλοιπη ζωή μου. Ήξερα ότι θα μπορούσα να του προσφέρω την ευκαιρία για ένα πραγματικό μέλλον. Και έτσι έκανα.

Noah: Ένιωθα μπερδεμένος με αυτήν την προσφορά. Το μόνο που ήθελα ήταν να περάσω τη ζωή μου με τη Freya, αλλά ένιωσα λυπημένος που έπρεπε να κάνει αυτή τη θυσία για μένα. Ήξερα ότι ήταν μεγάλη ευθύνη που θα αναλάμβανε. Ήθελα να είμαι εγώ αυτό που της προσφέρω κάτι. Μου θύμισε όλα όσα είχα χάσει. Αλλά ήξερα ότι αυτή η ιδέα έβγαζε νόημα.

Η ιδέα φάνηκε απλή, αλλά στην πράξη αποδείχθηκε μια εξουθενωτική και επίπονη πρόκληση, που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.

Freya: Αφού περίμενε περισσότερα από δύο χρόνια για τη συνέντευξή του για το άσυλο, ο Noah έλαβε επιτέλους το προσφυγικό καθεστώς στην Ελλάδα τον Φεβρουάριο του 2019. Υποθέσαμε ότι από εδώ και πέρα τα πράγματα θα κυλίσουν ομαλά. Ο Noah θα είχε δικαίωμα να εκδώσει Άδεια Παραμονής στην Ελλάδα και ταξιδιωτικά έγγραφα (σαν διαβατήριο), το οποίο θα του επέτρεπε να ταξιδεύει, αν όχι να και να εργάζεται εκτός Ελλάδας (εκτός αν μπορούσε να πάρει ανάλογη βίζα όπως το σχεδιάζαμε).

Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, η έκδοση των παραπάνω εγγράφων δεν πρέπει να διαρκεί περισσότερο από μερικές εβδομάδες. Αυτός ο νόμος δεν φαίνεται να ισχύει για τους πρόσφυγες. Ο Noah περίμενε πάνω από επτά μήνες για να εκδοθεί η άδεια παραμονής του. Όταν τελικά την παρέλαβε, ήμασταν ενθουσιασμένοι. Ο δήμος είχε πει ότι αυτό το έγγραφο χρειαζόταν, προκειμένου ο Noah να παντρευτεί νόμιμα στην Ελλάδα.

Noah: Όταν φτάσαμε στον δήμο, με όλα τα έγγραφα για να παντρευτούμε, είχαν αλλάξει το προσωπικό στο γραφείο. Η νέα επικεφαλής του γραφείου κοίταξε την ταυτότητά μου και κούνησε αρνητικά το κεφάλι της. Είπε ότι δεν ήταν πραγματική ταυτότητα και ότι θα χρειαζόμουν ταξιδιωτικό έγγραφο για να παντρευτώ. Η έκδοση των εγγράφων μου εκκρεμούσε και δεν είχα ιδέα πότε θα ήταν έτοιμα.

Freya: Είχαμε την υποστήριξη της ΜΚΟ HumanRights360. Σκεφτήκαμε ότι με τη βοήθεια κάποιων ντόπιων Ελλήνων θα έχουμε περισσότερη τύχη για να τα βγάλουμε πέρα με αυτό το εξοργιστικό σύστημα. Η ομάδα έλεγξε τον νόμο και δεν μπόρεσε να βρει αποδεικτικά στοιχεία ότι ήταν νόμιμο να αρνηθεί ο δήμος το γάμο, λόγω έλλειψης των ταξιδιωτικών εγγράφων. Η άδεια παραμονής του δίνει τα ίδια δικαιώματα με τους Έλληνες πολίτες και οι Έλληνες χρειάζονται μόνο την ταυτότητά τους για να παντρευτούν. Ήρθαν μαζί μας στον δήμο για να μας υποστηρίξουν στην υπάλληλο, αλλά οι προσπάθειές μας ήταν άκαρπες. Η κυρία στο γραφείο κούνησε αρνητικά το κεφάλι της.

Noah: Η άδεια διαμονής μου φάνηκε να μη μου προσφέρει περισσότερα δικαιώματα από πριν. Το μόνο πράγμα που άλλαξε όταν την παρέλαβα ήταν να με διώξουν αμέσως από το καμπ και σταμάτησαν να μου κατατίθενται τα χρήματα των Η.Ε. (σημ. χρηματικό βοήθημα 150 ευρώ της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για του Πρόσφυγες). Δεν είχα πλέον σπίτι, κανένα εισόδημα και δεν μπορούσα να παντρευτώ ή να φύγω από τη χώρα.

Υπάρχει ένα πρόγραμμα διαθέσιμο για να βοηθήσει τους πρόσφυγες που βρίσκονται σε αυτήν τη δύσκολη θέση: Το Helios Project προσφέρει επίδομα ενοκίου 160 ευρώ το μήνα για έξι μήνες, αρκεί να προσκομίσει κανείς το συμβόλαιο ενός σπιτιού.

Noah: Στο τέλος αυτή το βοήθημα είναι άχρηστο. Είναι δύσκολο, ως πρόσφυγας, κάποιος να σου νοικιάσει ένα σπίτι. Ακόμη και με τη βοήθεια της Freya, δεν καταφέραμε να βρούμε συμβόλαιο σπιτιού για λιγότερο από τρία χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι για δυόμιση χρόνια θα έπρεπε να πληρώσουμε μόνοι μας το ενοίκιο, χωρίς εισόδημα εδώ. Τέλος πάντων, το σχέδιό μας ήταν να φύγουμε μόλις έρθουν τα ταξιδιωτικά έγγραφα.

Τα ταξιδιωτικά έγγραφα εκδίδονται ακολουθώντας δύο στάδια. Πρώτα πρέπει να περιμένει κανείς την «Απόφαση» της Αστυνομίας και της Υπηρεσίας Ασύλου. Εάν η απόφαση είναι θετική, κάτι που τυπικά περιμένει κανείς εφόσον δεν έχει παραβεί κάποιο νόμο, τότε αυτό σημαίνει ότι έχει το δικαίωμα να καταθέσει την ανάλογη αίτηση με τα απαραίτητα δικαιολογητικά και με τα δακτυλικά του αποτυπώματα. Στη συνέχεια ξεκινά το δεύτερο στάδιο αναμονής, για την έκδοση του εγγράφου.

Η έκδοση Απόφασης του Noah ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2020, 17 μήνες μετά τη χορήγηση ασύλου - ελαφρώς μεγαλύτερη από τις μερικές εβδομάδες που ορίζει ο νόμος. Και αυτή ήταν μόνο η απόφαση.

Εν τω μεταξύ, η πανδημία έπληξε την Ελλάδα, η οποία ήταν εν μέρει υπεύθυνη για την τεράστια καθυστέρηση. Αλλά πριν από το lockdown, περιμέναμε ήδη έναν χρόνο. Όλους αυτούς τους μήνες αναμονής αποφασίσαμε να εργαστούμε εθελοντικά σε διάφορες φάρμες και αγροκτήματα με αντάλλαγμα το φαγητό μας και ένα κρεβάτι. Δεν ήταν ιδανικό, αλλά ήταν η καλύτερη λύση που μπορούσαμε να βρούμε για την κατάστασή μας.

Noah: Ήταν μια δύσκολη στιγμή. Δεν ξέραμε πότε θα εκδοθεί η απόφαση, οπότε ήλεγχα τη σχετική ιστοσελίδα που ανακοινώνονται τα αποτελέσματα κάθε εβδομάδα, κάθε φορά ελπίζοντας και κάθε φορά απογοητευόμουν. Όλο αυτό σε οδηγεί στη τρέλα. Η ψυχική μου υγεία είχε επιβαρυνθεί. Δεν είχαμε ιδέα αν τελικά θα μου επιτρεπόταν ποτέ να φύγω από την Ελλάδα. Αισθάνομαι σαν να είμαι στη φυλακή. Μου είναι αδύνατο να κάνω οποιοδήποτε προγραμματισμό για το μέλλον.

Τελικά, ήρθε η επιβεβαίωση ότι ο Noah μπορούσε να υποβάλει αίτηση για τα έγγραφα που θα του επέτρεπαν να ξεκινήσει μια νέα ζωή. Ωστόσο, αυτός ο ενθουσιασμός σύντομα εγκαταλείφθηκε. Αντί να δώσει τα δακτυλικά του αποτυπώματα αμέσως, στους πρόσφυγες δίνεται πλέον ραντεβού. Το δικό μας ραντεβού για να κάνουμε την αίτησή, μας δόθηκε μετά από δέκα εβδομάδες.

Συνεπώς, η αναμονή μας συνεχίζεται και θα συναντήσουμε πολλά ακόμη εμπόδια. Δεν είμαστε καθόλου σίγουροι ότι το μεγάλο σχέδιο της μετακόμισής μας στο Ηνωμένο Βασίλειο θα υλοποιηθεί. Η επικείμενη απειλή ενός ακόμη lockdown τον χειμώνα, το οποίο θα αναγκάσει ολόκληρο το σύστημα να τεθεί και πάλι σε αναμονή για πολλούς μήνες, κρέμεται από πάνω μας. Ελπίζουμε απλώς να δώσουμε τα δακτυλικά αποτυπώματα πριν συμβεί κάτι τέτοιο και τελικά να προχωρήσουμε στο επόμενο στάδιο αναμονής.

Freya: Η ζωή μας είναι σε αναμονή για τόσο καιρό. Έχω αφήσει πίσω μου το σπίτι μου, την επιχείρησή μου, όλους μου τους φίλους και την οικογένειά μου. Μου δίνει μια μικρή γεύση από τον πόνο που οι πρόσφυγες υποφέρουν εδώ.

Αλλά υπάρχει ένα σπίτι, μια δουλειά και μια κοινότητα που περιμένει τον Noah στο Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι απογοητευτικό το γεγονός ότι είμαστε αναγκασμένοι να περιμένουμε εδώ, να μη μπορούμε να κάνουμε τίποτα, εξαιτίας ενός απάνθρωπου και παράλογου γραφειοκρατικού συστήματος.

Noah:  Η μόνη μου επιθυμία είναι να αφήσω πίσω μου όλο αυτό το χάος και να ξεκινήσω μια φυσιολογική ζωή. Θέλω να σταματήσω να χάνω το χρόνο μου και να μπορώ να συνεισφέρω ξανά σε μια κοινωνία. Η σχέση μας αντιμετώπισε πολλές προκλήσεις, αλλά αρνούμαστε να εγκαταλείψουμε την ελπίδα. Η ελπίδα είναι το μόνο πράγμα που με κρατά να προχωράω μπροστά στο σκοτάδι αυτού του λαβυρίνθου.

Περισσότερα από το VICE

Ο Πελούμπ Μαρνικολάι Έπεσε Από το Παράθυρο του ΑΤ Πατησίων και Σκοτώθηκε Μυστηριωδώς

«Δεν Έχω Δει Καταστροφή σε Τέτοια Κλίμακα» - Ξεπέρασαν τους 100 οι Νεκροί στη Βηρυτό

ΘΡΑΞ ΠΑΝΚC: «Δεν Αναγνωρίζουμε Καμία "Κανονικότητα" που Στηρίζεται στη Βία»

Ακολουθήστε το VICE σε Twitter, Facebook και Instagram.