Foto’s van lhbt-soldaten in het weinig tolerante Oekraïne

Afgelopen november werd een protestmars voor de rechten van transgender personen in Kiev verstoord door een groep extreemrechtse nationalisten, die rookbommen in de menigte gooiden. Christopher Miller, een Amerikaanse journalist in Kiev, werd in zijn gezicht geslagen door een nationalist en beweerde later dat de politie zich tegen de demonstranten keerde in plaats van beschermde. In een persbericht na de mars lieten de organisatoren het volgende weten: “De gebeurtenissen van vandaag tonen aan dat het niveau van extreemrechtse radicale agressie en geweld toeneemt in Oekraïne.”

Dit is een dagelijkse realiteit voor het merendeel van de lhbt-gemeenschap in Oekraïne, maar ook voor openlijk homoseksuele soldaten die hun leven riskeren voor hun land. Fotograaf Anton Shebetko vindt dat het tijd wordt dat lhbt’ers, en de risico’s die ze nemen, meer gewaardeerd moeten worden in Oekraïne.

“Meer dan 333,000 Oekraïners hebben gevochten in onze anti-terroristenmissies in het oosten,” vertelde Anton, refererend aan het geschil tussen Oekraïne en pro-Russische separatisten. “Maar extreemrechtse groepen willen je laten geloven dat daar geen homoseksuelen tussen zitten.”

Daarom bedacht Anton de serie “We Were Here”, die zowel voormalige als soldaten die nu in dienst zijn de ruimte biedt om hun ervaringen van het leger te delen. Ik sprak Anton over zijn project, wat er gebeurt nadat een soldaat uitkomt voor zijn homoseksuele voorkeur en of dingen ooit beter zullen worden voor de lhbt-gemeenschap in Oekraïne.

VICE: Hey, Anton. Wie maakte deel uit van je project en hoe heb je ze overtuigd om mee te werken?
Anton Shebetko: Iedereen die heeft meegewerkt aan het project heeft gevochten voor de missie in Oost-Oekraïne. Sommigen als soldaten, anderen als hulpverleners en vrijwilligers. Ik benaderde hen en legde uit waarom ik deze serie graag wilde maken. Een aantal weigerden, maar het merendeel van de mensen die ik sprak wilde graag meewerken. Het feit dat ze anoniem mogen blijven heeft ze waarschijnlijk overgehaald.

Hoe zou je de huidige lhbt-rechten beschrijven in Oekraïne?
Ik geloof graag dat er kleine verbeteringen zijn geweest. Ieder jaar doen duizenden mensen mee met de Pride-parade, met dank aan de aanwezigheid van een grote politiemacht die deelnemers beschermt tegen nazi’s en gekken die denken dat homoseksualiteit een doodzonde is. Desondanks is de situatie in de provincies – waar Pride-evenementen regelmatig worden aangevallen – nog belabberd. Bovendien is er de algemene dagelijkse intolerantie waar mensen mee moeten leven. Hoewel het voor ons misschien lijkt alsof dingen beter worden, is dat nog niet altijd het geval. De opkomst van nationalistische sentimenten in ons land in combinatie met een zwak economisch klimaat maakt het leven voor lhbt’ers in Oekraïne nog altijd zwaar.

Je bronnen zijn anoniem. Wat zou er gebeuren als iemand ze zou herkennen?
Nou, twee van de deelnemers zijn openlijk homoseksueel. Één van de mannen kwam uit de kast nadat ik zijn portret schoot. Zijn naam is Viktor Pylypenko, en is de eerste ex-soldaat in Oekraïne die openlijk voor zijn geaardheid uitkomt. Sindsdien heeft hij veel interviews gegeven, en is hij naast zijn reguliere baan werkzaam als lhbt-activist.

Het is moeilijk te voorspellen wat er met de anderen zou kunnen gebeuren als ze uitkomen voor hun seksuele voorkeur. Viktor kreeg veel steun van zijn voormalige collega’s uit het leger. Natuurlijk heeft uit de kast komen ook gezorgd voor veel persoonlijke bedreigingen, zowel online als telefonisch. Maar voor zover ik weet is hij veilig en gaat het goed met hem.

Deelden ze persoonlijke verhalen met je? Hoe voelen ze zich erover dat ze hun identiteit geheim moeten houden in het leger?
Ja. Ik heb met iedereen gepraat over homofobie en discriminatie in het leger. Ze deelden allemaal andere ervaringen en meningen, zoals wat het belang van Pride is, of wanneer mensen uit de kast zouden moeten komen. Maar over een ding waren ze het eens: het leger is op institutioneel niveau homofobisch. Bijna allemaal zeiden ze dat ze zich niet comfortabel voelden om hun seksualiteit te onthullen aan hun collega’s, vanwege mogelijke nare gevolgen. Het is bovendien belangrijk om te bedenken dat het probleem van discriminatie niet alleen bij homofobie blijft – er zijn bijvoorbeeld veel vrouwen die hun ervaringen met seksisme binnen het leger met me deelden.

Hieronder bekijk je meer foto’s van Antons “We Were Here”.

Dit artikel verscheen eerder op VICE Polen.