Yvette onderzoekt in haar docuserie hoe het is om prostituee te zijn in Nederland

Al sinds ze puber is wil Yvette (35) prostituee worden. Toch stelde ze dat keer op keer uit, want het negatieve beeld dat er bestaat over prostitutie – mensenhandel, onveiligheid en morsige peeskamers – maken het nou niet echt een aantrekkelijk beroep. Tijdens haar studie filmwetenschappen aan de UvA specialiseerde ze zich in de beeldvorming rond seksualiteit en pornografie, en zo rolde ze de wereld van de sekswerk binnen: sinds 2010 werkt ze als pornomaker, pornoperformer en sekswerkeractivist. 

Maar haar wens om prostituee te worden, waarbij ze dus met klanten afspreekt om seks te hebben, bleef bestaan. Vorig jaar besloot ze eindelijk de sprong te wagen, en het hele proces ook meteen te filmen voor haar korte docuserie Ik word prostituee. Gisteren was de eerste aflevering te zien op Net5. 

In vier afleveringen onderzoekt Yvette hoe je eigenlijk prostituee wordt in dit land, hoe veilig dat is, welke obstakels je tegenkomt, of de vooroordelen deugen, en ontdekt ze alle mogelijke werkvormen, van luxe-escort tot raamprostitutie op de Wallen. In de laatste aflevering maakt ze een keuze over welk sekswerk het beste bij haar past. “Het is een keuze die mezelf ook erg heeft verrast,” lacht ze. 

We spraken Yvette over de serie, hoe het is om prostituee te worden en het moment dat ze haar ouders vertelde over haar nieuwe baan.

VICE: Yvette! Vertel, waarom wilde je de prostitutie in? Dat is toch juist iets dat vrouwen zogenaamd ‘niet zouden moeten willen'?
Yvette: Nou, als puber leek sekswerk me al een goede manier om geld te verdienen. Ik heb het steeds uitgesteld, omdat ik dacht inderdaad dat je het eigenlijk niet zou moeten willen. Ik had het idee dat je als prostituee kwetsbaar en onveilig bent. Maar toen ik eenmaal de prostituees zelf sprak, vertelden zij een vollediger verhaal. Ik had al snel door dat veel van die vooroordelen en clichés, bijvoorbeeld prostitutie áltijd onveilig zou zijn, niets met de kern van het werk te maken hadden, namelijk seks hebben tegen betaling. Uiteindelijk ben ik me toch in het sekswerkcircuit gaan begeven, en begonnen als pornomaker. Maar de wens om prostitutie te doen, bleef.

Waarom is die wens zo sterk sterk om prostituee te zijn, naast het andere sekswerk dat je doet?
Het leek me gewoon een leuke baan. Als ik een suf bijbaantje had waar ik het niet naar mijn zin had, of regels moest volgen waar ik het niet mee eens was, dan dacht ik vaak: fuck it, ik ga gewoon een raam huren. Bovendien vind ik seks een prettige bezigheid. Ik vind het niet vervelend om met mensen seks te hebben die ik niet zo goed ken. Dat is sowieso al een handige kwaliteit als sekswerker. Toch zie ik het vooral als werk, en niet als seksuele fantasie. 

Waarom vond je het belangrijk om het beroep niet alleen te beoefenen, maar er ook een docuserie over te maken?
Sekswerk wordt vaak verkeerd gerepresenteerd in de media. Sekswerkers worden neergezet als slachtoffer, of zijn het dode lichaam aan het begin van een CSI-aflevering. Zelfs het hoofdpersonage van Pretty Woman is een vrouw die gered wordt door een rijke man, en sekswerk achter zich ‘kan laten’ om zijn prinsesje te worden. Het is zo eendimensionaal. Wanneer je buren, partner of ouders weten dat je sekswerker bent, kijken ze anders naar je door dit beeld uit de media. Het is belangrijk dat mensen zien dat sekswerkers ook gewoon maar mensen zijn. 

Bekijk hier de trailer:

Je ouders zijn allebei politieagenten en je vader was zelfs agent op de Wallen in Amsterdam. Met welk beeld over prostitutie groeide je op?
Ik kreeg van mijn ouders vooral mee dat sekswerk iets is dat bestaat. Ik was best wel vaak in dat gebied, en er werd nooit raar over gedaan. Uiteindelijk is mijn vader het team gaan leiden dat zich bezighield met opsporing mensenhandel, en specifiek vrouwenhandel. Dan krijg je wel mee dat hij bezig is met boeven vangen die vrouwen mishandelen. Hij heeft vreselijke ellende gezien. Mijn ouders waren altijd erg open over seksualiteit, maar door zijn werk is mijn vader altijd erg stellig geworden in de overtuiging dat sekswerk – en specifiek prostitutie – niet oké is.

En de politiek en de samenleving zijn er ook niet zo happig op.
Klopt. We groeien allemaal op met het idee dat seks taboe is. Als vrouw mag je er niet te veel van genieten, je mag er niet te veel aanleiding toe geven en als je vervolgens ook nog eens geld verdient met seks, maakt het alles nog ingewikkelder. Omdat sekswerk voor sommige mensen een financiële noodoplossing is, worden sekswerkers überhaupt als een lagere klasse gezien. Voor prostitutie heb je enkel je lichaam nodig, en dan kan je geld verdienen. Daarbij is het iets wat vaker wordt aangeboden aan mannen. Het is een baan waarin een heleboel stigma’s samenkomen en die vragen oproept. Wie mag over seks beschikken? Het is zogenaamd privé, maar iedereen heeft er een mening over.

In de eerste aflevering vertel je je moeder dat je prostituee wordt. In de tweede aflevering licht je je vader in. Hoe was dat?
Mijn ouders wisten al dat ik porno maakte, maar niet dat ik de overstap ging maken naar prostitutie. Ik had ze verteld dat ik een documentaire ging maken over mijn werk. Ik wilde ze niet met een draaiende camera voor het blok zetten, maar dat moest wel, want anders hadden we deze cruciale scène niet. Ik heb daar wel nachtenlang van wakker gelegen. Mijn moeder reageerde verrassend positief. Ik had verwacht dat ze er heel nonchalant over zou zijn, maar ze steunde me en ik merkte ik dat ze ook het stigma heel goed begreep, en waar dat vandaan komt. Met mijn vader was het een erg heftig gesprek, omdat hij zich ontzettend zorgen maakt. Hij is in tranen uitgebarsten.

Ook vertel je het aan je partner. 
Ja, dat vond ik ontzettend spannend. In een vorige relatie heb ik geweld meegemaakt, omdat mijn partner niet akkoord ging met mijn werk. Dat is een dagelijkse realiteit voor sekswerkers. Er zijn sekswerkers die het niet aan hun partners durven vertellen, en er zijn bijvoorbeeld ex-partners die in een echtscheiding informatie misbruiken om voogdij te krijgen. Mijn huidige partner reageert gelukkig heel redelijk.

Uit welke momenten in je zoektocht haalde je het meeste plezier, of werd je positief verrast?
In de tweede aflevering krijg ik raam-les van Mariska Majoor. Dat vond ik heel erg leuk om te doen, omdat je heel snel merkt dat je een bepaalde controle hebt die ik op voorhand niet had verwacht. Als je achter het raam zit, heb je een heel duidelijk beeld van wat er op straat gebeurt. Als je enkel gewend bent om langs het raam te lopen, kijk je even schuchter naar binnen. Achter het raam staan, geeft een heel ander gevoel.

Ook heb ik zoveel verschillende sekswerkers gesproken. Er zit in de gemeenschap zoveel kennis, zoveel know how: van kennis over het beleid op de Wallen tot praktische tips over hoe je veilig een klant kan ontmoeten.  

Op een gegeven moment wil je je inschrijven bij een luxe-escortbureau, maar daarvoor moet je je oksels scheren. Merk je dat je als prostituee minder controle hebt over je werk dan bijvoorbeeld als webcamsekser of pornoregisseur en acteur?
Nou, ik vind het heel interessant. Je haar kan je nog afscheren, maar ben je oud, een trans persoon of dik, dan kan je niet terecht bij zo’n bureau. Wie bepaalt er dus eigenlijk wie er waar mag werken? Uiteindelijk kies ik in de eerste aflevering dus voor illegale, onvergunde, prostitutie, omdat ik me niet wil aanpassen voor zo’n escortbureau. Maar als je onvergund sekswerk doet, loop je het risico op boetes of om je huis uitgezet te worden. Daarbij kunnen klanten daar misbruik van maken: wat je doet is illegaal, dus je gaat toch niet naar de politie. 

Ik heb gelukkig een goed gesprek gehad met prostituee Lisa, die me uitlegde hoe je de regie neemt op je eerste afspraak, ook al ben je in het huis van een ander. Daar ben ik erg dankbaar voor. Maar ik vond het wel spannend, hoor, omdat ik weet dat mensen geweld meemaken achter zo’n deur.

Je bent nu zelf een beeld aan het vormen over sekswerk – maak je je zorgen over hoe sekswerkers erop zullen reageren?
Zeker. Als sekswerk-activist en voormalig woordvoerder van PROUD ben ik altijd hyperkritisch geweest op hoe de media praten over sekswerk. Ik vind het heel spannend, en hoop uiteraard dat het goed gelukt is. Mijn regisseur, Bart Peters van de Transketeers, is een transman die gewend is om documentaires te maken over de marge, vanuit de marge. Door hem voelde ik me erg veilig. Maar ook werkten we, uiteraard, met een commerciële producent. Ik kan me inbeelden dat ik niet altijd even leuk was om mee te werken, omdat ik beschermend was over de inhoud. Ik vind het voor sekswerkers en de gemeenschap heel belangrijk dat het allemaal klopt.

Vanaf woensdag 6 januari, wekelijks, om 22.10 uur bij Net5 Powered by LINDA. en op KIJK.nl.