lhbt huwelijk trans vrouw rechten roemenie
Fotografie: Larisa Baltă 
Identiteit

De vreemde taferelen die je tegenkomt als je als lesbische trans vrouw trouwt in Roemenië

“Ik kan u niet trouwen, tenzij u naar huis gaat en u netjes aankleedt als man”

Op zaterdag 9 juli kom ik naar het stadhuis in Boekarest om een heel bijzondere gebeurtenis bij te wonen – de bruiloft van Georgiana, een oude vriendin van me, en haar partner Evie. Wat deze verbintenis zo bijzonder maakt, is dat de twee vrouwen, die om privacy,- en veiligheidsredenen niet hun volledige naam willen delen, gaan trouwen in Roemenië. Dit land verbiedt niet alleen het homohuwelijk, lhbti’ers worden over het algemeen slecht behandeld, dankzij de vele discriminerende wetten.

Advertentie

Dus hoe kregen ze dit voor elkaar? Evie is een transgender vrouw en heeft haar geslacht nog niet veranderd in haar documenten. Hierdoor kan het bruidspaar de strenge juridische definitie van het huwelijk in Roemenië omzeilen. Althans, op papier.

casatorie lgbt romania pride7

Giorgiana (rechts) en Evie (links), wachten op het huwelijk.

Georgiana en Evie ontmoetten elkaar op Tinder in oktober 2021 en gingen een maand later samenwonen. Georgiana vroeg haar ten huwelijk in december. Evie deed hetzelfde in april – het dubbele huwelijksaanzoek is een van de manieren waarop lhbti’ers de huwelijksindustrie vernieuwen.

“We hadden wat haast met het huwelijk omdat Evie haar geslacht gaat veranderen op haar identiteitsdocumenten. Daarna kan het niet meer,” zegt Georgiana als ik een week voor de grote dag met de aanstaande bruiden spreek. Beiden zijn eerder getrouwd geweest. Georgiana scheidde in 2016, en Evie, die een kind heeft met haar vorige partner, scheidde in 2021, nadat ze uit de kast kwam als trans vrouw.

Ze was toen 36 jaar, en haar coming out bracht een einde aan een lange periode van onverklaarbare depressies. “In de trans-gemeenschap noemen ze dat mentale gymnastiek,” zegt ze. “In plaats van te accepteren dat je trans bent – want dat zou talloze problemen creëren – ga je allerlei andere redenen voor je depressie zoeken.”

Advertentie
casatorie lgbt romania pride9

Volgens Evie heeft het voordelen om een gendertransitie mee te maken als volwassene in plaats van als kind of tiener. “Je trekt je niet zoveel aan van de mening van anderen, je wordt niet meer gepest op school en je bent niet meer afhankelijk van je ouders,” zegt ze. “Je hebt je eigen geld, je eigen huis en je bent niet bang dat je ouders je eruit gaan gooien.”

Voor Evie zou dat een reële angst zijn geweest, omdat haar moeder haar niet accepteert. “Ze zei dat het voelde alsof ze een kind verloor, en een vreemde kreeg in haar plaats,” zegt Evie. Helaas heeft Evie's beste vriend zich ook van haar gedistantieerd. Maar uiteindelijk blijkt de vreugde van de transitie groter te zijn dan de pijn van het verlies. “Ik heb weer nieuwe vrienden gemaakt,” voegt ze toe.

Sommige mensen in haar leven hebben haar al die tijd wel gesteund, waaronder haar ex-vrouw en kind, die haar nu ‘mama’ noemt als ze haar samen met Georgiana bezoekt.

casatorie lgbt romania pride.jpg

Georgiana en Evie bij de Pride in Bucharest

Georgiana en Evie hebben ervoor gekozen om te trouwen op 9 juli, enkele uren voordat de Pride in Boekarest losbarst. Tussen alle heterostellen die vandaag in het stadhuis gaan trouwen in het bijzijn van hun voltallige families, zie ik het vrolijke stel arriveren. Georgiana's moeder is erbij en een paar vrienden –  Georgiana in een elegant pak met hakken eronder, Evie in een fleurige zomerjurk en gympen.

Advertentie

Helaas verschijnt Georgiana's vader niet op de bruiloft. “Hij vertelde me dat hij uit een andere tijd komt en dat hij het niet begrijpt,” zegt ze. Evie's ouders zijn ook niet aanwezig. “Toen ik mijn moeder vertelde dat ik met Georgiana ging trouwen, begon ze te huilen,” zegt ze. “Ik zei haar dat als ze niet blij voor ons kon zijn, ze niet naar onze bruiloft moest komen.” Maar Evie hoopt dat haar moeder van gedachten verandert, want over een jaar wil het stel een feest geven met vrienden en familie.

casatorie lgbt romania pride6.jpg

Na een paar omhelzingen en bemoedigende grapjes wordt onze groep naar de poort van het stadhuis geroepen waar het bruidspaar hun documenten overhandigt. “Ze gaan me waarschijnlijk mijn deadname gebruiken, ik verwacht eerlijk gezegd niets anders van ze,” zegt Evie. “Ik denk dat de ambtenaren hun best zullen doen om te laten zien dat ze het niet eens zijn met de situatie. Maar uiteindelijk moeten ze gewoon hun werk doen.”

Evie en Georgiana hebben zich erg goed voorbereid. Om mogelijke problemen te voorkomen deden ze in de dagen voor de bruiloft onderzoek naar het wettelijk kader met betrekking tot discriminatie op grond van geslacht, seksuele geaardheid en uiterlijk. Ze verschijnen op hun grote dag alsof ze in een rechtszaak zijn verwikkeld, gewapend met een uitgeprint overzicht van alle regels en voorschriften.

Volgens de Roemeense wet is het niet toegestaan om iemand een openbare dienst te weigeren op grond van ras, nationaliteit, etniciteit, religie, sociale positie, leeftijd, geslacht of seksuele geaardheid. De wet bepaalt ook dat het onwettig is iemand het huwelijk te weigeren op grond van zijn of haar uiterlijk.

Advertentie

Ondanks deze wettelijke bepalingen, wordt het echtpaar de toegang tot de binnenplaats van het stadhuis geweigerd door de persoon die hun documenten inneemt. Hij belooft dat iemand met hen zal komen praten. Vijf minuten later komt een dame van middelbare leeftijd die een sjerp van de Roemeense vlag draagt, de trap aflopen. Zij vraagt wie de bruidegom is.

“Ik,” antwoordt Evie zonder blikken of blozen. “Meneer, dan hebben we een probleem. Ik kan u niet trouwen, tenzij u naar huis gaat en u netjes aankleedt als man,” zegt de ambtenaar. “Neem me niet kwalijk, maar waarom moet ik niet naar huis gaan om me netjes als vrouw te kleden?” vraagt Georgiana. “Stil, ik heb het niet tegen jou, ik heb het tegen meneer hier!” antwoordt de dame, waarmee ze laat zien dat transfobie vaak hand in hand gaat met vrouwenhaat.

casatorie lgbt romania pride8

Georgiana en Evie spreken met de ambtenaar bij de binnenplaats van het stadshuis.

En daarmee begint het hele circus. De vrouwen laten de ambtenaar het bewijs zien van hun recht om te trouwen. De ambtenaar dringt er van haar kant weer op aan dat Evie naar huis moet gaan om een broek aan te trekken. “Waar in de wet staan die kledingvoorschriften?” vraagt Georgiana. “We wonen in Roemenië en er zijn hier geen mannen in jurken!” antwoordt de ambtenaar.

Uitgeput zegt de dame uiteindelijk dat we moeten wachten zodat zij haar meerdere kan bellen. Het telefoongesprek, dat in werkelijkheid maar een paar minuten duurt, lijkt een eeuwigheid te duren en ondertussen maken bewakers bij de poort van de gemeente ons duidelijk dat wij geen stap voorbij die poort mogen zetten.

Advertentie

Uiteindelijk komt de vrouw terug, om nogmaals de dienst te weigeren. Ondertussen kijkt iedereen om zich heen. Sommigen lachen, anderen filmen met hun telefoons.

Ik begin te twijfelen of we het gaan redden en ik richt me met tranen in mijn ogen tot de ambtenaar. “Mevrouw, wilt u deze dag echt verpesten voor twee mensen die van elkaar houden, alleen vanwege de kleren die ze aanhebben?” vraag ik.

Ik weet niet wat uiteindelijk werkt, het inlevingsvermogen van de vrouw of de wet. Ze gaat nog eens bellen, komt dan terug en laat ons binnen, maar ze zegt dat we geen foto’s mogen maken. “Waarom? Het is voor ons net zo'n speciaal moment als voor iedereen die trouwt!” zegt Georgiana. De ambtenaar is klaarblijkelijk klaar met dit alles, want ze wuift met haar hand om haar toestemming kenbaar te maken.

casatorie lgbt romania pride3.jpg

Het gelukkige paar viert feest in het restaurant na de plechtigheid.

Eenmaal binnen begint de ambtenaar voor te lezen uit het draaiboek voor het burgerlijk huwelijk, waarbij ze bot benadrukt dat “het huwelijk een verbintenis is tussen een man en een vrouw”. Ze eindigt de toespraak echter met: “Gefeliciteerd en ik verontschuldig mij hierbij voor het ongemak. Wat kan ik zeggen, zoiets heb ik in mijn hele leven nog nooit meegemaakt.” Waarop iemand in de groep roept: “Tijden veranderen, dame! Je gaat dit in de toekomst vaker meemaken!”

casatorie lgbt romania pride5

Het feest wordt voortgezet in een lhbti-vriendelijk restaurant, waar we proosten met een glas bubbels. Daarna gaan we naar de Bucharest Pride.

Dit grote moment ligt nu achter ons en zowel het pasgetrouwde stel als de leden van de lhbti-gemeenschap in Roemenië wachten met spanning af wat er gaat gebeuren als Evie wettelijk van geslacht verandert. Dit huwelijk zet een belangrijk precedent in Roemenië. Ik hoop dat dit een hart onder de riem is voor jonge queer mensen die in angst leven en niet zichzelf kunnen zijn in een vijandige maatschappij. Hoewel bruiloften me meestal niet veel doen, ben ik deze keer in tranen.

“Waarom huil je?” vraagt Georgiana me. Ik veeg mijn neus af en glimlach door mijn tranen heen. “Omdat dit de wereld is waarin ik zou willen leven,” antwoord ik.