Was Jezus een hoax?

Foto via

Joe Atwill heeft deze week behoorlijk wat Christenen en historici boos gemaakt. Begrijpelijk, want hij claimt dingen die de grondvesten van het geloof van de eerstgenoemde en de universeel geaccepteerde waarheden van de laatstgenoemde tenietdoen. Joe zegt dat hij bewijs heeft dat de welbekende figuur van Jezus van Nazareth in de eerste eeuw gefabriceerd is door Romeiner, puur om de Joden dwars te zitten Joe, die in 2006 Caesar’s Messiah: The Roman Conspiracy to Invent Jesus schreef en zelf publiceerde, is van plan om dit weekend nieuw bewijs te openbaren dat zelfs de meest hardnekkige critici zou moeten overtuigen dat Jezus een wapen was in de psychologische oorlogvoering van de Romeinen tegen de Joden.

Persoonlijk heb ik niet echt een specifieke overtuiging waar het op Jezus aankomt. Ik vind wel dat bijna al het kwaad dat mensen elkaar aandoen voortkomt uit georganiseerd geloof, en ik ga alleen met kerst en moederdag naar de kerk – uit respect voor mijn lieve moeder. Maar ik mag dan een trotse ketter zijn, toch lijken Joe’s claims me net zo belachelijk als alle complottheorieën die er over 11 september zijn. Niet dat ik denk dat de Romeinen of de Amerikaanse overheid niet in staat zouden zijn om dit soort grootschalige kwaadaardigheid uit te halen, maar ik denk vooral ze dat niet onopgemerkt zouden kunnen doen.

Het leek me een goed idee om uit te zoeken of Joe compleet gestoord, een genie, of iets daar tussenin was. Dit is wat hij te zeggen had.

VICE: Kun je me wat vertellen over jezelf? Waar haal je de autoriteit vandaan om dit soort dingen te claimen?
Joe Atwill: Ik ben een onafhankelijke wetenschapper. Ik heb geen academische opleiding in de traditionele bijbelwetenschappen gehad.

Okay. Hoe is je studie naar de oorsprong van Jezus begonnen?

Ik ging vroeger naar een Jezuïetenschool, waar ik het evangelie bestudeerd heb. Uiteindelijk heb ik de kerk verlaten, maar ik ben Jezus als personage altijd interessant blijven vinden.

Wat intrigeert je aan Jezus?

Zijn opvattingen waren pacifistischer en kosmopolitischer dan die van de messianistische beweging uit die tijd. Die was heel erg xenofobisch. De Joden wilden de Romeinen verdrijven, zodat ze een religieuze staat konden vormen.

Hoe weet je dat?

Om een goede kijk op de zaak te krijgen moet je het werk van Flavius Josephus lezen. Hij woonde in Judea en beschreef de historische gebeurtenissen uit de tijd dat Jezus schijnbaar leefde. Hij documenteerde de oorlog tussen de Romeinen en de Joden. Als je zijn werk leest, zie je al snel parallellen tussen wat er in de oorlog gebeurde, en wat er gebeurde toen Jezus zijn woord verkondigde. Die gebeurtenissen komen in dezelfde volgorde voor.

Ik heb geen idee waar je het over hebt. Kun je me wat voorbeelden geven?

Jezus zei bijvoorbeeld tegen vissers bij het meer van Galilea: “Volg mij, en ik zal vissers van mensen van jullie maken.” In de oorlog zei een Romeinse generaal tegen zijn troepen dat ze hem moesten volgen en stuurde ze vervolgens het meer in, waar ze Joodse vissersboten lieten zinken. De Joden probeerden weg te zwemmen, maar toen ‘visten’ de Romeinen ze op met speren, volgens het verslag van Flavius.

Wat betekent dat volgens jou?

Flavius stond aan de basis van de missie van Jezus. De Romeinen hoopten dat de Joden het politieke perspectief van Jezus over zouden nemen.

Waarom wilden de Romeinen Joden indoctrineren met een nieuw politieke visie?

De Romeinen en de Joden vochten voortdurend met elkaar, vooral over wie er God genoemd mocht worden. De caesars wilden als goden aanbeden worden, maar de Joden weigerden daarin mee te gaan. Daarom creëerden de Romeinen een karakter, Jezus Christus, waarmee de Joden een Messias kregen, maar wel zoals de Romeinen hem wilden hebben.

Dat klinkt vergezocht. Wordt er ergens expliciet over dit Romeinse complot geschreven?

Ja. Het staat in een beroemde passage uit Josephus. Er staat een allegorie in over Jezus Christus. Om het te begrijpen moet je het uitgebreid analyseren. Ik bedoel, ik kan hier niet zomaar uitleggen wat de allegorie inhoudt. Het zou wel kunnen, maar dat zou heel lang duren.

Probeer toch maar.

Volgens het Nieuwe Testament is Jezus het menselijke paaslam. In de passage die ik net noemde wordt gezegd dat het menselijke paaslam een mythe is. Als het lam vermoord zou worden, zou dat beschouwd worden als een afschuwelijke daad met als gevolg dat de Joden gehaat worden. Het is een heel heldere beschrijving van de oorsprong en de bedoeling van het christendom – die religie is dus een soort poets die de Romeinen de Joden bakten, omdat de Joden weigerden te gehoorzamen.

Okay, maar hoe hebben de Romeinen de Joden dan naar deze nieuwe nepreligie gelokt?

De bedenkers van het verhaal zouden de Joodse intellectuelen en de Romeinse caesars geweest kunnen zijn. De Romeinen hadden de belangrijkste Joodse intellectuelen van de wereld in dienst. Alle verhalen van de discipelen zijn nep, en de namen zijn verzonnen.

Het lijkt erop dat de Romeinen zelf de dupe van het plan zijn geworden –­ er bestaan nog heel veel Joden. Als het waar zou zijn, waarom vereren de Christenen dan een Jood, en niet Titus Flavius?

Dat doen ze wel. Paus is een andere benaming voor caesar. Het Vaticaan bevindt zich op de plek waar het paleis van de caesars stonden. Aan het einde van de oorlog wilde Titus Flavius dat de Joden hem God gingen noemden. In die tijd stond Titus bekend als de “zoon van God.” Die titel staat ook op de heilige boog in Rome. De Romeinen wilden de Joden doen geloven dat de Mensenzoon die Jezus noemt – die het Laatste Oordeel zou vellen – eigenlijk een caesar was, maar het idee sloeg nooit aan.

Zeg je dat Jezus, een man die volgens de meeste wetenschappers echt op aarde heeft rondgelopen, helemaal niet heeft bestaan?

Jezus is een fictief personage. Als iemand een gewone eend naast zijn huis had wonen die Donald heette en daarna het personage Donald Duck uitvond, is hij dan een historicus? Niet als hij zegt dat de eend kon praten en een matrozenpakje draagt. Er waren heel veel mensen die Jezus Christus hebben kunnen zijn, maar de persoon waar we over lezen is een fictief personage.

Waarom heeft niemand het evangelie eerder zo benaderd?

Dat moet je niet aan mij vragen. De parallellen die ik heb laten zien worden door veel wetenschappers erkend, alleen is het ze niet opgevallen dat ze in dezelfde volgorde voorkomen. Dat is de sleutel. De volgorde is het belangrijkst. Het vaste patroon in deze verhalen wordt steeds groter en groter en groter – en als je dat eenmaal ziet, kun je geen andere conclusie trekken dan dat de gehele leer van Jezus uit de oorlog tussen de Joden en de Romeinen voortkomt. Je hoeft geen bijbelwetenschapper te zijn om daar achter te komen, je hebt alleen je gezonde verstand nodig.

Okay, dank je wel.

@WilbertLCooper