Een ode aan Aziatische overkammers

De Australische kunstenaar Paul Schonberger heeft een nieuw boek uitgebracht, dat Up and Over heet. Het boek gaat over overkamkapsels (je weet wel, zoals je vaak ziet bij oude mannen: het verbergen van het kale hoofd door het kleine beetje haar dat er nog is over de kale plek te kammen), en dan vooral over overkamkapsels bij Aziatische mannen van middelbare leeftijd. Voor alle duidelijkheid: hij lacht die mannen niet uit. Hij probeert ook geen treurig beeld van vergane glorie neer te zetten. Hij benadert zijn onderwerpen als een vergeten deel van de samenleving, een deel dat een ode verdient. Als je met Paul praat, zoals ik deed aan de telefoon, wordt het je snel duidelijk dat hij ze op een voetstuk plaatst. Hij laat zelfs doorschemeren dat hij vindt dat hij het niet waard is om toe te treden tot het broederschap van kalende mannen. Dit is waar we over hebben gepraat.

VICE: Is dit project iets dat je vooraf had gepland, of ben je je gaandeweg meer gaan focussen op het onderwerp?
Paul Schonberger: Eerst was het gewoon een hobby. Ik was met m'n camera op reis in Azië en werd erg geïnspireerd door alle oude, excentrieke figuren die ik tegenkwam. Je kan het stalken noemen, maar dan op een vriendelijke manier. Het was in ieder geval nooit mijn plan om er een boek over te maken. Ik word op de een of andere manier enorm geïnspireerd door mensen die wat ouder zijn. Wat ze doen, waar ze zijn geweest, wat voor kleren ze dragen. Die dingen boeien me.

Oude mannen kunnen op een onwaarschijnlijk hoog niveau geen enkele fuck geven om iets. Gisteren zag ik man met een schoon, keurig overhemd, een das, een net kapsel, en de meest comfortabele joggingbroek die ik ooit had gezien.
Inderdaad, ze geven nergens een fuck om. En dat kan heel grappig zijn. Maar ik plaats die mannen op een voetstuk; ik vind dat we ze zouden moeten aanbidden, en ze moeten zien als leiders op het gebied van stijl.

Soms lijkt het ook makkelijker voor oude mannen om vriendschappen op te bouwen. Het lijkt soms wel alsof er een soort broederschap voor kale mannen bestaat.
Veel van hen voelen zich heel goed in hun vel. Ze zijn blij om te leven, en maken zich geen zorgen over andere shit. Ze houden zich gewoon bezig met hun schaakspel, of met wat dan ook.

De foto's komen vooral uit Japan, Korea, China en Singapore. Wat waren de grootste verschillen tussen die landen en de inwoners?
Ik denk dat het vooral afhangt van in wat voor kringen je je bevindt. Zit je tussen de arbeiders, zakenmannen, enzovoorts.

Dus er is bijna sprake van een klassenscheiding bij de overkammers?
Ja, ik zou het wel een klassenscheiding noemen. Sommige mannen zijn trots, maar bij anderen merk je juist weer wat meer paranoia en ontkenning. Het is fascinerend. Je zou niet geloven hoe lang die mannen voor de spiegel staan voor hun kapsels.

Er zijn ook allemaal verschillende namen voor in verschillende delen van Azië: 'de streepjescode', 'de acht voor twee', 'de spuitverftekening'. Het is een lang lijstje.

Volgens mij is er nooit echt een betere oplossing geweest. Behalve misschien haarimplantaten, en die zijn vreselijk.
Je ziet veel kalende atleten, door doping of wat dan ook. Ik vind dat de overkam dé manier is om dat probleem op te lossen. Ik weet alleen niet of ik het zelf wel waard ben om er één te hebben. Andre Agassi droeg jarenlang een pruik. Hij was zo paranoïde over zijn look, en de miljoenen dollars die hij verdiende. Uiteindelijk zei hij gewoon: "Kijk, ik ben kaal." Hij verdiende er geen cent minder om. Ik zou liever zien dat zijn salaris terecht kwam bij die oude mannen die gewoon maar wat rondlummelen. Ik vind dat zij het veel harder verdienen.

Zijn er plekken in Azië waar je heel graag terug naartoe wil?
Er is een deel in Korea waar ik heel veel foto's heb gemaakt. De oude mensen zitten daar om twee uur 's nachts gewoon nog buiten. Ze luisteren naar live muziek, stoppen zich vol met eten en dragen welke kleren ze maar willen, terwijl ze soms nog een overkam rocken.

Het is mooi om eens mensen te zien die niet allen doen alsof het ze allemaal geen fuck kan schelen, maar die het ook écht allemaal geen fuck kan schelen.
Klopt. Ze doen gewoon precies ze willen, en vinden het leuk om te leven. Ze vieren het leven elke dag, tot ze doodvallen.