vgtw cv illustratie
Illustratie: Dymphie Huijssen
VICE Guide to Work

Zo schrijf je een goed cv als je nog nooit een grotemensenbaan hebt gehad

Op de arbeidsmarkt is het altijd tasten in het duister, maar met deze trucs is jouw cv in ieder geval een baken van licht in de verzwelgende zee van alle andere.

Sta jij te trappelen om je arm tot aan je elleboog in het achterste van een koe te duwen, wil je dolgraag boven mensen met halitose hangen om de kiezen uit hun smoel te trekken of kun je niet wachten om elke dag van de week onder een systeemplafond achter een computer door te brengen?

Goed nieuws: je hoeft alleen nog maar te solliciteren en aangenomen te worden, en de pret kan beginnen! Alhoewel: als je moet opboksen tegen mensen met ervaring, en je zelf alleen wat werkcollegeprojectjes en een bijbaan als pannenkoekenbakker op je naam hebt staan, kan dat hele proces al snel overweldigend lijken. Misschien denk je zelfs dat je met al dat nat achter je oren helemaal nooit aangenomen zult worden. Besef dan dat iedereen ooit ergens is begonnen, namelijk met het maken van een curriculum vitae. Dat doe je in eerste instantie natuurlijk zonder te liegen, maar daarnaast wil je graag enorm opvallen in die tsunami van cv’s die de arbeidsmarkt overspoelt.

Advertentie

Kortom: je wil dat werkgevers zich bij het zien van jouw cv voelen als Vincent Vega uit Pulp Fiction, op het moment dat hij die mysterieuze koffer opent.

Hoe krijg je dat voor elkaar? Ik vroeg het Sylvie van den Meerendonk, gecertificeerd loopbaancoach bij ALIGHTcareers en de schrijver van het boek Nooit meer solliciteren. Op basis van haar antwoorden geven we je hier een aantal tips om jouw cv Pulitzerwaardig te maken, zodat de andere sollicitanten net zo goed direct weer terug in hun grot kunnen kruipen, en jij die baan krijgt.

Bel eerst even je toekomstige werkgever op

Zelfs als je een bloedtopper bent die iets heeft gedaan wat perfect op een vacature aansluit, is het handig om je toekomstige werkgever van tevoren even te bellen. De ene socialmediamanager is namelijk de andere niet, en in de praktijk wordt er vaak om vaardigheden gevraagd die niet in de vacature terug te vinden zijn. “Vooral bij grote bedrijven, die elke maand nieuwe werknemers voor een bepaalde functie nodig hebben,” zegt Van den Meerendonk. “Die trekken telkens dezelfde vacaturetekst uit de kast. Vraag aan een werkgever: waar zijn jullie nou precies naar op zoek? Wat is het belangrijkste wat me te doen staat? Wanneer is mijn taak geslaagd? Daardoor krijg je veel meer informatie dan in de vacature staat en weet je beter wat je op je cv moet zetten.” Bijkomend voordeel: werkgevers hebben je naam en warme stemgeluid al eens gehoord, en denken vervolgens bij het zien van jouw cv: o ja, deze pro-actieve persoon had al eens gebeld en klonk toen helemaal super.

Advertentie

Stuur niet iedereen hetzelfde CV

Ik snap het heus: je wil zo snel mogelijk knaken verdienen en het energievretende sollicitatieproces achter je laten. Je moet alleen niet de fout maken om naar alle functies waar je op solliciteert hetzelfde cv op te sturen. “Als je je cv online moet uploaden, gaat er tegenwoordig veel automatisch,” zegt Van den Meerendonk. “Zo gebeurt het steeds vaker dat alle binnenkomende cv’s door middel van tracking in een rangorde worden gezet, op basis van de mate waarin ze aansluiten op de vacature. Dan is het dus handig als je in je cv woorden gebruikt die ook in de vacature staan.”

Spits je werkervaring toe op de functie

Dit werkt volgens Van den Meerendonk ook voor functieomschrijvingen. “Als de inhoud van de functie waarop je solliciteert hetzelfde is als iets wat je eerder hebt gedaan, maar net een andere titel heeft, dan kun je beter de functiebenaming uit de vacaturetekst gebruiken. Als je bijvoorbeeld manager wil worden en je secretaresse was, dan kun je jezelf ‘office manager’ noemen. Wees daar creatief in, zonder dingen op je cv te zetten die echt niet kloppen.”

Zelfs als je op zoek bent naar je eerste echte grotemensenbaan en je iets hebt gedaan wat ogenschijnlijk écht niks met elkaar te maken heeft, bijvoorbeeld dat je de bediening deed in pannenkoekenrestaurant De Klamme Pan en er nu van droomt om ‘junior marketingmanager’ te worden, kun je volgens Van den Meerendonk met wat goede wil overeenkomsten vinden. “In de bediening moet je ook met mensen omgaan, je moet je inleven in iemand, je hebt klachten die je moet afhandelen – dus er zijn heus wel bepaalde facetten die overeenkomen met wat je wil gaan doen. Het gaat erom dat je denkt: wat zoeken ze nou precies? Als ikzelf een junior marketingmanager zou zoeken, naar welke eigenschappen zou ik dan op zoek zijn? Die licht je vervolgens heel erg uit.”

Advertentie

Inhoud is belangrijk, maar uiterlijk net zo goed

Dit is voor je curriculum vitae eigenlijk hetzelfde als in je echte vitae. Net zoals je elke dag een beetje aandacht besteedt aan je koppie en je kloffie, moet je ook aandacht schenken aan het uiterlijk van je cv – misschien niet elke dag, maar in elk geval wel als je gaat solliciteren. “Een slecht cv is standaard, valt niet op, doet maar wat,” zegt Van den Meerendonk. “Een goed cv ziet er verzorgd uit. Tegenwoordig kun je online gratis prachtige opmaken vinden; dan val je meer op dan mensen die gewoon met Times New Roman een cv hebben getypt. Als je cv eruitziet alsof het uit 1980 komt, val je sowieso af. Het hoeft niet per se heel flashy te zijn, maar moet eruitzien alsof het past bij wie je bent – het gaat erom dat je er aandacht aan hebt besteed.”

Leg geen onnodige nadruk op zwakke punten in je cv

Ik ben zelf vaak periodes ‘in between jobs’ (enorm aan lanterfanten) geweest, zonder erbij stil te staan dat ik daarmee een paar grote kraters in m’n cv heb geschoten. Gelukkig weet Van den Meerendonk ook hier raad mee: “Het makkelijkste wat je kunt doen om gaten te verhullen is om geen maanden te vermelden, alleen de jaartallen. Daar los je gaten van een paar maanden in elk geval mee op. Als je een gat van een paar jaar hebt, dan kun je kiezen: of je negeert het, of je vertelt wat er hand was. Als je bang bent om de vervelende vraag: ‘Waar ligt dat aan?’ te krijgen, zou ik het gewoon leeg laten, zonder dat je er een verklaring voor geeft. Als je het er wel over wil hebben, probeer het gat dan zo positief mogelijk te formuleren.”

Advertentie

En dingen als half-afgemaakte studies dan? “Die zou ik er gewoon op zetten, maar dan zonder ‘diploma behaald’. Je zegt niet: ‘zonder diploma’, wat sommige mensen doen – je laat het diploma-gedeelte gewoon weg. Erover liegen is niet handig, maar je hoeft het ook weer niet extra aan te stippen. Er kwam eens een klant met een cv bij me aan waar op stond: ‘Uit vrije wil niet afgemaakt.’ Dat klinkt alsof je wat uit te leggen hebt, alsof je je zwak voelt. Waarom zou je het erop zetten als ik je er nog niet eens naar vraag?”

En als je helemaal geen werkervaring hebt?

Zelfs als je nog helemaal geen werkervaring hebt, kun je daar volgens Van den Meerendonk een positieve draai aan geven. “Er zijn best wat bedrijven die het juist prettig vinden als iemand nog kneedbaar is. Dat kun je benoemen door te zeggen: ‘Ik sta te trappelen, kan niet wachten.’ Op je cv kun je je ambities uitspreken en moet je heel duidelijk zijn over waar je naartoe wil en wat voor groei je voor jezelf ziet, in plaats alles te laten rusten op je werkervaring. Het gaat om enthousiasme, waarmee je je kunt onderscheiden van iemand die aan z’n derde baan begint en het eigenlijk wel een beetje gezien heeft.”

En mocht het nou zo zijn dat je toekomstige werkgever minimaal drie jaar werkervaring vraagt en erop staat dat je die ook echt hebt, dan is het volgens Van den Meerendonk misschien geen match. “Maar zo iemand kijkt niet met een objectieve blik,” zegt ze. “Alle mensen die nu drie jaar ervaring hebben, zijn ooit ergens begonnen. Ik ben sowieso geen fan van reageren op vacatures. Ik zou gewoon gaan netwerken en zorgen dat je ergens aan tafel komt. Misschien kun je eerst een klusje doen, of zelfs een tijdelijk contract regelen – in elk geval iets doen om een voet aan de grond te krijgen. Om iets op je cv te krijgen wat in de richting is van je droombaan.”

Advertentie

Plak je kop erbij

Het web is nogal verdeeld over de vraag of je wel of niet een foto van jezelf op je cv moet zeggen, maar bij dezen: pak die schijnwerper. Van den Meerendonk is helder: “Als je écht niet fotogeniek bent en denkt dat het eerder een min dan een plus is, dan zou ik het niet doen. Maar in alle andere gevallen wel. Het gaat er niet om of je knap bent, maar dat je laat zien dat je helemaal geschikt bent voor een functie. Het is belangrijk om een foto te nemen waar je lachend en professioneel op staat, en je gekleed bent zoals je naar het sollicitatiegesprek zou gaan. Het liefst ook als toonbeeld van de functie: het toonbeeld van een accountmanager of van een arts – zodat ze jou meteen zien in die rol en denken: ah, dit is er een van onze soort. Als jij andere kleding aan hebt, die niet overeenstemt met de rol die je gaat vervullen, is het voor mensen veel moeilijker om zich jou in die rol voor te stellen.”

Het is 2k19, je kunt ook een video maken en die bij je cv voegen

“De mensen die ik het aanraad om een video te maken en die het ook daadwerkelijk doen, zeggen eigenlijk bijna allemaal dat ze daar succes mee hebben,” zegt Van den Meerendonk. “Het geeft veel meer een beeld van iemand dan alleen maar een cv. Het is heel effectief: je toont lef, laat zien dat je bereid bent om meer te doen. Maar alsnog moet je ook je cv bij een video doen. Een video vervangt meer de sollicitatiebrief dan je cv. Mensen vinden het toch fijn om een aantal dingen op een rij te hebben: je gegevens en wat je hebt gedaan, om toch een beetje een idee te krijgen van wat je levensloop is geweest.” Houd het wel enigszins professioneel: je wilt niet iets maken dat riekt naar je insta-stories op een zaterdagnacht na een aantal tequila. Laat 'm voor de zekerheid van tevoren aan je grootmoeder zien. Als zij nog krommere tenen krijgt dan ze al heeft, weet je dat je misschien niet de juiste weg bent ingeslagen.

Kies je droombedrijf, en wees vervolgens zo enthousiast en secuur mogelijk

Als je zo snel mogelijk een baan wil, is de kans groot dat je naar de eerste de beste vacaturebank surft en je lukraak overal op gaat reageren. Tachtig procent van de mensen doet dat, volgens Van den Meerendonk. Pro-tip: doe het niet. “Mensen zijn gewend dat sollicitanten met hagel schieten en overal maar wat proberen, dus als je laat zien dat je écht bij dat ene bedrijf wil werken en het goed kunt onderbouwen, zowel in je brief of filmpje als in je cv, dan heb je de meeste kans op een uitnodiging,” zegt Van den Meerendonk. “Ik zeg: doe liever vijf sollicitaties bij vijf droombedrijven dan dat je maar wat in het wilde weg solliciteert. En check voordat je je cv verstuurt of er spelfouten in staan. Ook daarmee laat je weer zien: ik heb hier aandacht aan besteed, dit is belangrijk voor me, ik wil deze baan heel graag.”