Tien dingen die je altijd al wilde vragen aan een privédetective

Patrick Kurtz is een privédetective uit Duitsland. Hij is 27 jaar oud, runt een bureau met 28 detectives in dienst, en lurkt onder het praten aan een pijp – een gewoonte die hij beweert te hebben ontwikkeld lang voordat hij een detective was: "Ik ben al sinds mijn veertiende een gepassioneerd pijproker."

De eerste keer dat Patrick het idee kreeg om privédetective te worden, was tijdens zijn tussenjaar aan de universiteit. Hij had net zijn bachelor afgerond en besloot wat tijd vrij te nemen voordat hij aan een master begon, toen hij een oproep in de krant zag voor een stageplek bij een privédetective. Er werd een salaris beloofd van 1700 euro per maand.

De advertentie bleek later nep, maar Patricks enthousiasme was toen al flink aangewakkerd. "Als een goede detective kan ik 3000 euro per maand verdienen, en aangezien ik zelf een bureau run, heb ik al helemaal niks te klagen over mijn inkomen," zegt hij bedeesd.

Privéonderzoeken hebben meestal betrekking op vier hoofdgebieden: alimentatie, voogdijzaken, affaires en het opsporen van mensen. Soms wordt Kurts bureau benaderd door bedrijven om uit te zoeken of werknemers wel of niet op komen dagen op werk, hoewel dat officieel sinds 2015 wettelijk niet meer is toegestaan in Duitsland.

Volgens Patrick wordt in 75% van de gevallen het vermoeden van zijn cliënt bevestigd. Hij zegt zelden sympathie te voelen voor de mensen die hij onderzoekt. Meestal is Patrick degene die achter allerlei informatie probeert te komen, nu zijn wij een keer aan de beurt. Ik stelde hem tien prangende vragen.

VICE: Is wat jij doet in feite niet gewoon stalken?
Patrick Kurtz: Er zijn inderdaad wel wat gelijkenissen, aangezien zowel een detective als een stalker mensen in hun persoonlijke levenssfeer bespieden. Maar een stalker wil contact maken, terwijl een detective alleen wil observeren, en zich aan duidelijke grenzen houdt. Als ik getuige ben van iets heel intiems, dan komt dat omdat die handeling buiten iemands huis plaatsvindt. Als iemand zijn vrouw bedriegt in de auto op een parkeerplaats, dan is het mijn taak het te observeren. Een stalker is aan het spioneren omdat-ie geobsedeerd is door iemand, detectives spioneren omdat we ingehuurd zijn om dat te doen.

Een keer werd mijn bureau ingehuurd door iemands stalker. De klant had aanvankelijk een verhaal over vreemdgaan opgehangen, maar toen we de zaak wat beter hadden bestudeerd, hadden we al snel door dat onze klant een stalker was.

Wat is het meest juicy ding wat je ooit gezien hebt?
Nou, ik werk niet op de set van een pornofilm – we houden altijd gepaste afstand en er zijn duidelijke grenzen. Een van de raarste klussen was er een die onderdeel uitmakte van een grotere zaak in Hamburg. Een werknemer vermoedde dat een van zijn salesmensen zijn werkuren niet gebruikte om langs te gaan bij potentiële klanten. We observeerde hem vijf dagen lang, maar al op de eerste dag realiseerden we ons dat hij uren doorbracht met doelloos rondrijden, dan een paar uur werkte en vervolgens vroeg naar huis ging. Hij parkeerde zijn auto een stukje bij zijn garage vandaan, zodat mensen niet doorhadden dat hij thuis was.

Maar op de laatste dag van ons onderzoek vertrok hij 's ochtends van huis om vervolgens een jonge man op te halen en samen naar een afgezonderd gebied te rijden. Het was vrij duidelijk dat ze daar een paar uur lang seks hadden in de auto: de ramen besloegen, de auto schudde heen en weer en je kon alles horen. De seks ging natuurlijk niemand iets aan - hij werd uiteindelijk ontslagen omdat hij niet werkte terwijl hij wel werd betaald.

Ben je ooit verliefd geworden op iemand die je aan het onderzoeken was?
Nee, dat zou ik nooit laten gebeuren. Het is ooit wel een collega overkomen. Die heeft een tijdje lopen daten met een cliënt, nadat we hadden bewezen dat de partner van die cliënt vreemdging. Lang heeft dat niet geduurd trouwens.

Een andere collega heeft nog steeds een relatie met iemand die ooit cliënt was. Een vrouw die voor de gemeente werkte beweerde dat ze een paar keer was bedreigd door een collega, en ze had ook het idee dat de lokale gemeente haar telefoon stiekem tapte. Ze huurde een collega van me in om het te onderzoeken, maar er bleek niks van te kloppen. Wel hadden de betreffende detective en zij blijkbaar een oogje op elkaar, want ze zijn sindsdien een koppel.

Wat is de meest voorkomende reden van cliënten om jou te benaderen?
We krijgen een hoop vrouwelijke cliënten die denken dat hun man vreemdgaat met een andere man. Van de honderd onderzoeken die we doen inzake verdenkingen van overspel, zijn er misschien twee mannen die hun geaardheid verborgen houden voor hun vrouwen. Ik heb echter nog nooit een geheime lesbische verhouding ontdekt.

Ik denk dat mannen er meer moeite mee hebben om voor hun seksuele voorkeur uit te komen, omdat ze meer sociale druk voelen. Ik ben nog nooit het cliché tegengekomen van een man die een dubbelleven leidt, en er twee families op na hield. We onderzochten wel ooit een man die zijn vrouw bleek te bedriegen met meerdere vrouwen tegelijkertijd, en voor ieder van hen appartementen huurde.

Wat doe je nou de hele dag? Zit je, zoals in films, de hele dag in de auto te wachten tot er iets gaat gebeuren?
Iedere zaak is natuurlijk anders, maar ja, het kan best wel saai zijn als je iemand volgt om te zien of ze vreemdgaan. Dat is wel een beetje zoals in films – je zit in je auto, te wachten voor iemands huis. Het is verrassend vermoeiend om uren achter elkaar naar een oprit te moeten staren.

Als ik moe word zet ik harde rock op om wakker te blijven, zoals Metallica of Soundgarden. Ik luister ook naar audioboeken om de tijd te doden, bijvoorbeeld van Allan Poe, en, ja geen grap, ook wel van Sherlock Holmes. Ongeveer 70% van het observeren is wachten, slechts 30% is er actie. Als je iemand aan het achtervolgen bent, dan is het heel belangrijk om gefocust en geconcentreerd te zijn.

Hoe volg je iemand zonder dat diegene het doorheeft?
Mijn collega's en ik hebben een aantal trucjes om onszelf niet te verraden. Als we opgemerkt worden door een stel buren, hebben we altijd een verhaal klaar, of een "legende" zoals wij het noemen. Ik zeg bijvoorbeeld vaak dat mijn vrouw me uit huis heeft gegooid. Om die reden heb ik een thermoskan en een deken in mijn auto liggen en zit mijn haar expres altijd een beetje door de war – allemaal om dat verhaal geloofwaardiger te maken.

Tot nu toe zijn we maar één keer ontdekt, omdat we geen rekening hadden gehouden met de locatie. We waren iemand aan het onderzoeken die in een landelijke omgeving woonde, waar iedereen elkaar kende. We waren ingehuurd om erachter te komen of een boerenknecht zijn werk deed of niet. Een collega en ik parkeerde onze auto's ongeveer zevenhonderd meter van het erf vandaan, maar een passerende boer merkte ons op en vertelde de persoon die we kwamen onderzoeken dat hij ons had gezien. Hij kwam vervolgens naar onze auto en zei dat we moesten stoppen met hem spioneren en moesten vertrekken. Uiteindelijk bleek de hele situatie oké te zijn en hadden we wat we nodig hadden. Het belangrijkste is dat je altijd klaar bent om van strategie te veranderen als dat nodig is - bijvoorbeeld als denken dat een cliënt ons doorheeft.

Heb je ooit voor je baan de wet overtreden?
Het probleem is dat we vaak opereren in een grijs gebied. De wetten waar we mee te maken hebben zijn vaak onduidelijk. Wat er precies wel en niet is toegestaan, kan meestal pas duidelijk worden als een specifieke zaak voor de rechter komt.

GPS-trackers zijn bijvoorbeeld illegaal in Duitsland, maar betalen voor informatie niet. Nogmaals, het is een grijs gebied. Is het oké om een ober te betalen om je te vertellen of persoon X in zijn restaurant heeft gegeten met persoon Y? Bij mijn bureau doen we zulke dingen niet, om aan de goede morele en legale kant te blijven, maar we verzinnen wel verhalen om aan informatie te komen. We zeggen bijvoorbeeld weleens dat onze onderzoekers familie of zakenpartners zijn van de mensen die we aan het onderzoeken zijn. Dat is zeker een leugen, maar geen misdaad.

Sommige mensen denken dat privédetectives mislukte politieagenten zijn. Is dat waar?
ik heb genoeg ex-agenten in dienst als onderzoekers. Een kleine groep van die mensen is oneervol ontslagen bij de politie. Er zijn er ook veel met een politiepensioen, die hun inkomen willen aanvullen. Weer anderen zagen dat ze geen kans maakten op een promotie, of kregen onenigheid met een meerdere, zulk soort dingen. Maar ik geloof dat de mensen die bij mij werken capabel genoeg zijn om goed hun werk uit te oefenen.

Tot nu toe heb ik slechts een keer de verkeerde persoon aangenomen. Hij was een hoofdinspecteur van de politie die een onderzoek overnam van mijn bureau. Ik kende de cliënt persoonlijk, en daardoor duurde het niet lang voordat we doorhadden dat er iets niet klopte. Uiteindelijk kwamen we erachter dat de onderzoeker zijn observatielogs had vervalst. De bedoeling was dat hij zou infiltreren in een bedrijf dat onderzoek deed naar pestgedrag. Maar het bleek dat hij slechts een dag vier uur had gewerkt en zich toen ziek had gemeld. In zijn rapport beweerde hij vijf dagen in de week en acht uur per dag voor het bedrijf te hebben gewerkt. Ik heb hem aangegeven als fraudeur en aangeklaagd voor een schadevergoeding.

Als ik zou willen vreemdgaan wat is dan de beste manier om dat te doen zonder ontdekt te worden?
Ik zou zeggen door te vermijden iets op te schrijven, geen berichtjes te sturen, te mailen of online te chatten. Zie elkaar alleen in het echt, en nooit in het openbaar. Als je partner plotseling zijn of haar telefoon een tijdje uitzet, dan kan dat betekenen dat je partner vreemdgaat. En als je niet ontdekt wil worden, zorg er dan voor dat je je gedrag niet al te opzichtig verandert, vergeleken met daarvoor. Ga bijvoorbeeld niet ineens vaker naar de sportschool of de kapper dan normaal. Dat zijn aanwijzingen waardoor je ontdekt zou kunnen worden.

En als ik mezelf zou willen laten verdwijnen, hoe kan ik dat het beste doen?
Als je een EU-burger bent kun je makkelijk in Europa verblijven zonder ergens een spoor achter te laten. Neem nooit het vliegtuig of een trein want dat betekent normaal gesproken dat je reis ergens geregistreerd staat, en bovendien hangen er op vliegvelden en treinstations overal camera's.

Het belangrijkste is om goed voorbereid te zijn als je je oude leventje achterlaat. Veel mensen die succesvol verdwijnen worden later toch betrapt omdat ze moeite hebben bepaalde gemakken uit hun vorig leven los te laten. Ze blijven bijvoorbeeld een oude creditcard gebruiken, of ze zoeken een huis terwijl ze hun oude naam gebruiken. Een paar mensen zijn echt bereid om er helemaal voor te gaan, een nieuwe identiteit te nemen en valse documenten te laten aanmaken.

Dat is waarom slechts 15% van onze zaken die we aannemen over een vermissing mislukt – en als dat gebeurt komt dat meestal omdat het budget dat we tot onze beschikking hebben het niet mogelijk maakt om door te zoeken.