Jonge Belgische dj's vertellen over hun chronisch gebrek aan slaap

1 op 9 Belgen neemt antidepressiva, en elke dag beroven zich in ons land bijna 6 mensen van het leven – het vijfde hoogste aantal in Europa. Vooral jonge mensen zijn gevoelig voor psychische problemen. Daarom brengt VICE deze week artikels over onze mentale (on)gezondheid.

Dj zijn is alles behalve een 9 to 5 job. Meestal werken ze in het holst van de nacht of reizen ze duizenden kilometers om andere gelijkgestemde zielen gelukkig te maken met hun sets. Geen slaapritme, te veel adrenaline na een set en draaien op godvergeten uren hoort gewoon bij hun bestaan. In de muziekindustrie wordt er wel gesproken over een mogelijk regularisatie van het aantal gigs of aantal dagen per jaar waarop een dj mag werken, maar tegelijk houdt die industrie het rock-'n-roll gehalte van de dj-levensstijl zelf in stand.

Wat vinden Belgische dj’s zelf van hun slaaptekort, en hoe gaan ze ermee om? VICE sprak met San Soda, Zoey Hasselbank, TRiXY en Jonas Lion.

“Ik draai drie keer per week, meestal tijdens de prime time tussen één en drie uur ‘s nachts. Draaien is mijn fulltime job. Ik heb daarnaast niks anders,” zegt Zoey Hasselbank. “Soms vind ik het echt moeilijk om nee te zeggen tegen een gig. Ik moet ook brood op de plank brengen. Als ik dan eens thuis ben, ben ik gewoon heel moe en lig ik de hele dag in bed, niks te doen. Overdag een dutje doen is voor mij gemakkelijker dan ‘s nachts slapen. Ik heb echt geen slaapritme.”

Zoey Hasselbank

Nicolas Geysens (San Soda), is ook fulltime dj. Hij beleefde tot twee jaar geleden zijn allerdrukste jaren: toen draaide hij bijna drie keer per week, wat neerkomt op zo’n 120 à 130 internationale gigs per jaar. “De laatste jaren ligt dat getal eerder tussen de 80 en 100 gigs per jaar, en heb ik toch nog twee tot drie vrije weekends.”

Jonas Lion combineert zijn dj-bestaan dan weer met een job als hoofdredacteur bij Red Bull Elektropedia. “Ik heb nu het geluk dat ik een job heb waarbij ik mijn werkuren zelf kan kiezen, en meer vrijheid heb. Vroeger was dat niet het geval. Toen had ik een kantoorbaan en pendelde ik dagelijks van Antwerpen naar Brussel. Ik draaide ook toen vooral in het weekend. Als je dan elke maandag alweer op tijd op je werk moet zijn, heb je niet veel aan je weekends.”

Lindsay Goethals (TRiXY) is dj in bijberoep, en werkt daarnaast ook fulltime. “In het begin zag ik het als een uit de hand gelopen hobby, tot ik resident werd bij Decadance in Gent. Ik werkte dan halftijds en draaide elke week. Ik begon het toen ook echt als een bijberoep te zien. Toen Deca zijn deuren sloot, ben ik weer fulltime gaan werken. Nu draai ik nog twee à drie keer per maand.”

San Soda

Elke dj bereidt zich anders voor op een gig, en dat brengt de nodige stress met zich mee. Bij San Soda gaat het om een soort gecontroleerde stress - vooral de dag ervoor. “Vroeger was dat anders dan nu. Soms luisterde ik op donderdag dan nog tot een stuk in de nacht naar platen ter voorbereiding van mijn volgende sets. Soms kwam er echt geen einde aan. Die laatst gekochte platen die de pakjesbezorger nog net op tijd had geleverd, wou ik dan toch nog perse verwerken in mijn set.”

Volgens hem speelt ervaring en een specifieke aanpak een grote rol in de zoektocht naar een rustgevend voorbereidingsproces. San Soda kent geen muzikale grenzen en zijn sets zijn meestal drie tot vier uur lang. Dat zorgt voor enorm veel mogelijkheden, maar het maakt het ook veel arbeidsintensiever om de juiste platen mee te nemen, zodat de overgang van traag naar snel, oud naar nieuw, jazz tot electro telkens goed verloopt. ”Het gaat erom of je rust in je hoofd hebt, of chaos,” verklaart hij, “maar na jaren spelen ken ik ‘mijn’ sound en muziek zo goed en is mijn arsenaal aan verzamelde muziek voldoende breed, waardoor ik de puzzel gewoon gemakkelijker kan leggen.”

TRiXY

Meteen gaan slapen na een set lukt niet altijd. Bij alle dj’s speelt de adrenaline, die ze voelen na een set, een grote rol.

TRiXY voelt zich na een set zo gehyped dat ze liefst nog wil blijven doorgaan. “Meestal slaap ik dan een paar uur. Ook zondagnacht val ik moeilijk in slaap, en de dag erop begint de werkweek weer voor mij.”

“Ik heb meestal twee avonden van twee à vijf uur slaap. Pas zondag kan ik echt goed slapen, omdat het weekend dan voorbij is,” vertelt San Soda. “Dan slaap ik gemakkelijk acht uurtjes.” Jonas heeft minder problemen met slapen na een set. “Ik ben een makkelijke slaper. Maar ik heb wel enorm veel moeite met wakker worden, mentaal dan. Ik geraak gewoon niet uit de startblokken. Wanneer ik een vlucht moet halen is dat niet zo, maar als ik moet werken is het echt verschrikkelijk.”

Zoey daarentegen raakt snel overprikkeld na een set. “Als ik klaar ben met draaien, verdwijn ik altijd. Ik vind het moeilijk om dan bijvoorbeeld nog tegen mensen te praten. Na een set kan ik die klik in mijn hoofd gewoon niet maken. En uiteindelijk val ik pas tegen zes, zeven uur ‘s morgens in slaap.”

Hoewel burn-out een complex gegeven is, gaven alle dj’s die we spraken aan dat ze op een bepaald moment wel te maken kregen met zo’n gevoel. Ook al noemen ze het liever geen ‘burn-out’.

“Toen ik aan een nieuwe dagjob begon, ben ik gecrasht,” zegt TRiXY. “Ik noem het geen burn-out, maar ik zat wel echt diep. Ik had in niks meer goesting. Wanneer ik in die periode ging draaien, voelde ik mij echt slecht. Ik kon niet meer aarden, noch met mijn muziek, noch met mijn werk. Ik was niet content met mijn sets omdat ik te veel stress had. Ik ben normaal erg positief ingesteld en heb veel energie. Maar soms moet je jezelf tegenkomen.”

Zoey zegt dat ze de symptomen van een burn-out wel herkent. Op haar vrije dagen slaapt ze alleen maar en heeft ze nergens zin in. Met dat gevoel krijgt ze momenteel ook te maken wanneer ze moet gaan draaien: “Ik geraak moeilijk uit mijn bed en moet mezelf er echt uit sleuren om te gaan draaien. Dan lig ik echt tot de laatste minuut in bed, en kom ik er pas uit als het echt tijd is om te vertrekken.”

San Soda ging de eerste vijf jaar van zijn carrière erg hard, maar ook hij neemt heeft het woord burn-out liever niet in de mond. “Het is wel een logisch gevolg na jaren van non-stop mentale en fysieke inspanningen.” Hij kampte ongeveer twee jaar lang met slaapproblemen. “Ik geef echt alles tijdens een set. Naast fysiek - voornamelijk door het reizen - ga je emotioneel heel diep, meermaals, urenlang, ieder weekend. Dat gaat wegen.”

Jonas was vroeger soms zodanig moe na zijn werk dat hij er tegenop keek om opnieuw te gaan draaien. “Dat gevoel kan hard zijn. Ik heb dat twee jaar volgehouden, maar ik moest een keuze maken, want mijn dj’en leed eronder en alles werd er gewoon door opgeslokt. Mijn weekends vlogen gewoon voorbij en er was geen tijd over om te rusten, omdat ik er maandag weer tegenaan moest op mijn andere job.”

Jonas Lion

Voor San Soda was relativeren de oplossing. “De carrièredruk die je ervaart is hoog: je staat ineens op een ladder die alleen maar steil omhoog gaat. Of dat is toch de indruk die je krijgt van online media, vrienden, collega’s, enzovoort. Dat is een breder maatschappelijk verwachtingspatroon waar je ook ver buiten de muziekindustrie de gevolgen van ziet. Goed luisteren naar jezelf om alles te kunnen relativeren was voor mij de belangrijkste stap om die mentale rust terug te vinden.”

Ook Jonas nam dj’en vroeger iets te serieus. “Ik gaf er mijn vrije tijd en rust voor op, waardoor het mentaal te overheersend begon te worden. Ik heb dat nu een beetje losgelaten. “De mentale beslissing dat dit niet meer het belangrijkste ding in mijn leven is, zorgt ervoor dat ik er nu met nog veel meer goesting sta.”

Zoey geeft aan dat sport ook belangrijk is. “Ik sport wel, maar nu is het al lang geleden. Misschien moet ik daar opnieuw mee beginnen,” vertelt ze. “Je hebt er baat bij als je fitter bent, zeker voor een all nighter, omdat je dan de hele tijd recht staat,” zegt Jonas. “Ik ben tot het besef gekomen dat een gezondere levensstijl altijd op de eerste plaats moet komen.”

TRiXY is geen fulltime dj, maar mocht het zo zijn, dan zou ze meer gaan sporten en in het algemeen gezonder gaan leven. Work/life balance zet ze zoveel mogelijk voorop sinds ze weer fulltime is gaan werken. “Anders wordt het te lastig om te combineren. Vroeger zei ik sneller ja op kleinere gigs, maar nu ben ik veel selectiever.”

Ze zijn het er unaniem over eens dat een gezonde levensstijl voorop zetten, work/life balans en kunnen omgaan met druk van belang zijn. Het is een verantwoordelijkheid die zowel bij de dj’s zelf als bij de muziekindustrie liggen.

Wil je elke zaterdag een overzicht van onze beste verhalen toegestuurd krijgen? Schrijf je dan nu in voor onze newsletter. Volg VICE België ook op Instagram.