Lhbt+-vluchtelingen vertellen hoe het is om je eigen land te moeten ontvluchten

Een maand geleden kreeg ik midden in de nacht een telefoontje. Het was een vriend die een tijd terug Georgië had moeten verlaten omwille van zijn geaardheid, en nu in België woont. Hij belde me om te zeggen dat er 4 mensen voor zijn deur stonden die waren gevlucht uit een vluchtelingencentrum na het ervaren van homofoob geweld. Via gemeenschappelijke contacten uit Georgië waren ze bij hem terecht gekomen. Ze vroegen of ik kon helpen, wat niet gemakkelijk was.

Na deze gebeurtenis besloot ik mij te verdiepen in de verhalen van mensen die hun land moesten ontvluchten wegens hun gender of geaardheid. Drie lhbt+'ers vertellen hier over hoe het was om hun land te moeten verlaten, en hoe ze hier in België verwelkomd werden. "Daar was ik praktisch maar aan het wachten tot iemand me zou komen vermoorden.”

“Als je in Tanzania een vrouw bent en een vriendin hebt, moet je altijd in het geheim afspreken of haar bij je thuis voorstellen als je ‘nichtje’. Dat was niet gemakkelijk. Ik heb veel homofoob misbruik en geweld ondergaan. De laatste druppel was toen ik opzettelijk door een auto werd overreden. Ik ben erg koppig en wilde in Tanzania blijven om te vechten, maar mijn vriendin, die al was gevlucht, vroeg zich af of dat zou eindigen met mij in leven of in een doodskist. Uiteindelijk ontvluchtte ik Tanzania in 2016.

Een van de eerste dingen die ik in België moest doen, was een interview. Er werden veel vragen gesteld, over mijn reis bijvoorbeeld, maar de echte vraag was of ik asiel zocht op basis van mijn seksuele geaardheid. Toen ik zei dat dat inderdaad zo was, werd ik meteen gevraagd of ik een lesbienne was en hoe ik tegelijkertijd christen en lesbienne kon zijn. Ik was in shock.

Ik was nu in een land dat mij en mijn rechten kon beschermen, dus besloot ik om als een open lesbienne te leven in het vluchtelingencentrum. Er was een tijd dat ik veel spijt kreeg van die beslissing: ik heb er veel isolatie door ervaren en mensen noemden mij vreselijke dingen. Een woord dat ik vaak te horen kreeg, betekende dat ze wilden dat ik gestenigd werd. Toch vroeg ik niet om naar een ander centrum te worden overgeplaatst. Nee, ik besloot te blijven. Ik had mijn hele leven al gerend en dit was voor mij een kans om mijn stem te gebruiken, niet enkel voor mij maar ook voor alle andere mensen die in het centrum woonden en in de kast zaten.

Het personeel had ook geen idee hoe ze moesten omgaan met lhbt+-kwesties, en soms zelfs niet hoe ze moesten omgaan met asielzoekers en hun procedure in het algemeen. Afgaand op recente verhalen die ik hoorde van andere lhbt+’ers, lijkt het erop dat er nog niet veel is veranderd, vooral niet met de procedure zelf.

De bi-gemeenschap ervaart enorm veel discriminatie. En in de interviews bij de asielinstanties kunnen mensen dan weer te horen krijgen dat ze ‘niet homo genoeg’ zijn. We hadden een zaak met een zeer macho, homoseksuele man, maar volgens de mensen die het interview afnamen was hij 'te macho om homo te zijn'. Daarnaast moet je ook over seksuele onderwerpen praten met een tolk die niet altijd even ruimdenkend is. De manier waarop gecontroleerd wordt of je de waarheid spreekt, moet echt veranderen.”

“Ik werkte ongeveer zes jaar als journalist voor een publieke omroep in Georgië. Toen ik met die job stopte en aan een andere begon, kwam ik als transvrouw uit de kast. Vanaf dat moment was alles verpest. Mijn sociale leven ging van honderd naar nul in een mum van tijd. Mijn familie en vrienden verloren al hun respect voor mij, puur omwille van mijn genderidentiteit.

Na mijn coming-out werd ik sekswerker, omdat ik op dat moment geen andere baan meer kon krijgen, maar nog steeds geld nodig had voor basisbehoeften zoals huur en kleding. Na dat ongeveer vier maanden te hebben gedaan, vond ik een baan bij een lhbt+-NGO.

Op een bepaald moment werden twee trans personen vermoord door een groep mannen in de buurt waar ik woonde. Daarna had ik altijd een mes mee als ik naar m’n werk ging, zo bang was ik om de volgende te worden waarop ze het gemunt hadden. Uiteindelijk kon ik niet eens meer naar buiten gaan: mijn mentale gezondheid leed daar erg onder. Dus moest ik wel vertrekken.

Helaas bevinden veel lhbt+’ers in Georgië zich in een soortgelijke situatie. Als je daar een trans vrouw bent, krijg je niets en word je gezien als niets. Ik wilde daar iets aan doen en de situatie echt veranderen, maar ik moest ook denken aan mijn eigen veiligheid.

Uiteindelijk kwam ik alleen naar België. Ik was geschokt in het begin, omdat één van de eerste dingen die ik zag, een enorme hoeveelheid mensen was die massaal aan het wachten waren om asiel aan te vragen. Ik krijg het nog steeds koud als ik aan die tijd denk. Er waren zoveel mensen die er niet goed uitzagen en gewoon maar een normaal leven wilden leiden. Ondertussen woon ik al een jaar in België. In het begin was ik wel nerveus, omdat ik niet echt wist of mensen me goed of slecht aankeken op straat. Maar tegenwoordig heb ik het gevoel dat ik hier vrij kan zijn. Ik voel me veilig. Dat was niet het geval in Georgië. Daar was ik praktisch maar aan het wachten tot iemand me zou komen vermoorden.

Ik heb ook grote plannen nu. Ik ben een pop- en operazanger en wil mijn eigen YouTube-kanaal starten, of meedoen aan een show zoals Belgium’s Got Talent. Daarnaast wil ik samen met mijn vrienden hier een klein, Georgisch restaurant beginnen. Teruggaan naar Georgië staat echter niet op mijn to-do lijstje. Georgië heeft me te veel pijn gedaan. Alleen al de naam van dat land horen geeft me kippenvel.”

“Vijf juli van dit jaar was de pijnlijkste dag van mijn leven. Ik kreeg een telefoontje van mijn moeder. Blijkbaar was ze erachter gekomen dat ik een vriendje had. Ze zei dat ze mijn geslachtsdelen wilde afsnijden, en dreigde me te vermoorden. Toen ik de dag daarop met haar probeerde te praten, sloeg ze me gewoon in mijn gezicht. Dat was het moment waarop ik besloot weg te lopen van huis. Ik had wat geld gespaard en dus kocht ik een enkeltje naar België, samen met mijn vriendje Vaska.

Mijn enige hoop was dat ik mezelf kon zijn, op een veilige manier, en samen kon zijn met de persoon van wie ik hou. Maar toen we in het vluchtelingencentrum aankwamen, kregen we te maken met veel verbaal geweld, en probeerden mensen ons ook fysiek aan te vallen. We belden de politie, maar eens die er waren, zeiden ze dat we gewoon 'onze liefde niet moesten laten zien', want ‘dat heeft hen uitgelokt’. Ik was geschokt. Ik besefte dat praten met de politie geen zin had, dus verlieten we het centrum samen met een lesbisch koppel.

Ik herinner me niet eens meer duidelijk wat er daarna gebeurde, omdat het zo stressvol was. Als je in het verre buitenland bent, kun je niet zomaar op de bank van een vriend crashen. Maar we konden ook niet in het vluchtelingencentrum blijven, omdat het er gevaarlijk was. We woonden in een tent in het centrum, zonder slot op de deur. Mensen konden zomaar binnen komen en ons iets aandoen. Toen we naar Fedasil in Brussel gingen om te praten over onze situatie, deden ze letterlijk niets en zeiden ze alleen dat we terug naar het centrum moesten gaan om te zien wat er zou gebeuren.

Ik kwam naar België om niet gedood te worden, maar ik voelde me hier helemaal niet veilig. Gelukkig was er het lhbt+ Opvanghuis Brussel, dat toen een slaapplek voor een paar nachten voor ons heeft geregeld. Die Georgische mensen die ons bedreigden, werden uiteindelijk uit het vluchtelingencentrum verwijderd, en daarna gingen we terug. Maar het is nog steeds gevaarlijk. We gaan overal samen naar toe, omdat we bang zijn om aangevallen te worden.

Aan de andere kant ben ik ook op een positieve manier geschrokken. We kwamen in contact met mensen die we nog nooit hadden ontmoet, maar die ons toch probeerden helpen. Als zoiets in Georgië zou gebeuren, zou niemand een woord zeggen. We hadden daar ook niet de mogelijkheid om dagelijks samen te leven. Hier kan dat wel, en dat helpt ons zoveel vooruit. We zijn enorm dankbaar voor de kansen die we hier krijgen. Je hebt maar één leven, dus waarom zouden we dat leven in de kast doorbrengen omwille van wat andere mensen van ons denken?”

Wil je elke zaterdag een overzicht van onze beste verhalen over identiteit en meer toegestuurd krijgen? Schrijf je dan nu in voor onze newsletter.

Volg VICE België ook op Instagram.