Beveiligers vertellen over seksueel geweld op festivals
Illustratie door Marilyn Sonneveld

FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Beveiligers vertellen over seksueel geweld op festivals

"We hebben inmiddels alles meegemaakt. Zowel op dancefestivals als op jazzfestivals – het gebeurt overal."

We horen weinig over seksueel geweld op Nederlandse festivals, maar dit betekent niet dat het niet voorkomt. Broadly sprak met beveiligers, beleidsmakers, slachtoffers en festivaldirecteurenover hun ervaringen en kijk op de zaak.

Met drugs op zak wil je een beveiliger misschien liever niet tegenkomen op een festivalterrein, maar de bonken van kerels en stronken van vrouwen in uniform zijn er niet alleen om korte metten te maken met uit de hand gelopen dronkenlappen of pillenkoppen. Ze zijn er ook om toezicht te houden op mensen die hun handen niet thuis kunnen houden.

Advertentie

De meeste festivalorganisaties hebben geen speciaal plan of beleid voor incidenten met seksueel geweld, dus de meeste beveiligers bepalen op het moment zelf wat ze met de daders doen, als die al gevonden worden. Vaak betekent het dat de mannen (het zijn meestal mannen) van het terrein worden gegooid, en ook gebeurt het vaak dat de slachtoffers (die meestal vrouwen zijn) geen aangifte willen doen.

We vroegen zes beveiligers die op tientallen en soms al honderden festivals in Nederland hebben gewerkt naar hun ervaringen met seksuele intimidatie, aanrandingen en verkrachtingen, en hoe ze daarop reageerden.

Ik herinner me een groep jongens die zich aan een weerloos meisje vergreep, omdat ze bijna niet meer op haar benen kon staan. Dit gebeurde gewoon tussen het publiek.

Rick

Ik heb voornamelijk een leidinggevende rol over de beveiliging op festivals, maar ik ben op de hoogte van alle verhalen. Seksueel geweld valt daar helaas ook onder, ook doordat festivals enorm zijn gegroeid sinds een aantal jaar. Er is veel drank en drugs in het spel, waardoor mensen zich anders gaan gedragen. Bovendien is een groot festival anoniemer, dus dan vreten mensen sneller dingen uit die ze normaal niet zouden doen.

Wij maken regelmatig mee dat vrouwen naar onze beveiligers toekomen omdat ze ongewenst worden aangeraakt, en meer. We hebben inmiddels alles meegemaakt, zowel bij dancefestivals als op jazzfestivals, het gebeurt overal. Ik herinner me een keer een groep jongens die zich aan een weerloos meisje vergreep, omdat ze bijna niet meer op haar benen kon staan. Dit gebeurde gewoon tussen het publiek, zonder schaamte. De beveiligers liepen erop af – in eerste instantie dachten ze dat het meisje werd geholpen, maar het tegenovergestelde bleek het geval te zijn.

Advertentie

Uiteindelijk hebben ze de jongens weggestuurd en het meisje geholpen, dat in tranen haar verhaal deed. Maar meisjes willen verrassend vaak geen aangifte doen, omdat ze zich schamen. Het is moeilijk om er speciaal beleid voor te maken, omdat het van het slachtoffer afhangt of ze de politie erbij wil hebben.

Henry

Ik en mijn collega's moesten in de zomer werken op een van de vele zomerfestivals, vlakbij een dorpje. We zagen een groep jongens die continu meisjes aan hun pols probeerden mee te trekken – enorm hinderlijk vind ik dat altijd. We zagen dat de meisjes dit totaal niet zagen zitten, dus we gooiden die jongens van het terrein af zonder waarschuwing. Maar blijkbaar was er toch een gluiperd op het terrein gebleven – later kwam een meisje overstuur naar een van onze beveiligers toe en vertelde dat ze was aangerand.

Ik werkte die dag op de centrale post en hij belde me op. Ik heb onmiddellijk de hele uitgang afgesloten – er was namelijk maar één uitgang. Alleen meisjes mochten het festivalterrein verlaten. Met een heel team is het meisje toen naar de uitgang gebracht en ze wees vrij snel de dader aan, want hij wilde ervandoor gaan. We pakten hem en hebben hem overgedragen aan de politie. Maar dit is echt minutenwerk, je moet heel snel handelen op zo'n moment.

Dit verhaal is helaas een van de weinige keren dat we de dader gelijk te pakken kregen. Als ik eerlijk ben, zijn we soms te langzaam. Zo hadden we vorig jaar een heel triest incident. Een meisje kwam er bij de uitgang achter dat ze haar vriendin kwijt was. Ze kwam naar ons toe, maar het was al te laat – we konden haar niet vinden. Achteraf bleek dat die vriendin gedrogeerd van het festival was meegenomen door twee jongens, en toen twee dagen lang vast heeft gezeten in hun huis, 500 meter naast het festivalterrein. Het onderzoek loopt nog, dus meer kan ik er niet over zeggen, maar dit zijn echte verschrikkelijke gevallen. En het erge is dat ik het gevoel heb dat seksueel geweld steeds meer gebeurt.

Advertentie

Er kwam een meisje overstuur naar een van onze beveiligers toe, en ze vertelde dat ze was aangerand.

Levent

Ik werk nu zo'n achttien jaar als beveiliger, en er is één incident dat ik niet meer vergeet. We waren buiten aan het werk, en op dat festival liep een meisje rond dat extreem naar de klote was. Ze begon allerlei mensen lastig te vallen, ook jongens die hun vriendin bij zich hadden. Elke keer gaven we haar een waarschuwing, maar ze begon telkens weer opnieuw. Toen ze ons ook ging betasten, hebben we haar op een stoel gezet en de politie gebeld. Maar daar sprong ze weer vanaf – ze was echt heel vervelend. Ik weet niet hoe het is gebeurd, maar op een geven moment zijn we haar uit het oog verloren. Na een tijdje vonden we haar zoenend met een zwerver buiten het terrein. Hij had daar natuurlijk wel zin in, dus hij stak zijn handen onder haar rokje.

De politie was inmiddels gearriveerd en een agent duwde de zwerver weg en bracht de vrouw uiteindelijk naar huis. Ze was echt compleet van de kaart en wist niet meer waar ze was.

Dit is misschien een flauw voorbeeld, want het is talloze keren gebeurd dat vrouwen worden lastiggevallen en naar ons toekomen. Maar drugs kunnen er ook voor zorgen dat je je in een onveilige situatie begeeft. We passen heel erg op met meisjes die zo ver heen zijn, omdat ze kwetsbaar worden voor misbruik.

Paco

Vanuit het beveiligingsbedrijf 't Kollektief staan we op veel festivals rondom Amsterdam. Het is moeilijk in te schatten wanneer iets seksuele intimidatie is. Zo hebben we een tijd geleden een incident gehad met een koppel op een meerdaags festival. Ze hadden samen drugs gebruikt en seks gehad. De volgende dag had het meisje spijt en kwam ze naar ons toe. Dit is een lastige situatie: ze heeft zelf drugs gebruikt en zelf seks gehad. In hoeverre is er sprake van verkrachting als ze achteraf spijt heeft? We nemen het altijd serieus, maar je weet soms niet wat er echt is gebeurd.

Maar we hebben ook gevallen waarbij er duidelijk sprake is van aanranding. Afgelopen zomer vond een jongen op een festival het nodig om bij een wildvreemd meisje in de tent te gaan liggen en haar te zoenen. Haar vriendin kwam de volgende dag naar ons toe met het verhaal en wij zijn gelijk met dat meisje gaan praten. Uiteindelijk wilde ze geen aangifte doen en van het festival genieten dus hebben we hem van het festival verwijderd. We hebben zijn gegevens genoteerd, voor het geval dat zij alsnog aangifte wilde doen.

Advertentie

Slachtoffers durven vaak niet naar ons te komen als hen zoiets overkomt, maar ik denk dat het meer gebeurt dan wij meemaken. Ze schamen zich of willen niet dat de aandacht op hen komt te liggen. Dat is jammer, want we zijn er voor de veiligheid van de bezoekers.

Maar in het algemeen staan wij op festivals waar seksuele intimidatie minder voorkomt, namelijk op dance- en technofestivals. In de horeca speelt het veel meer een rol. Ook op schoolfeesten waar wij de beveiliging doen, hebben we er veel mee te maken. Dan duikt er bijvoorbeeld een groep van zes jongens op een meisje af, isoleren ze haar en gaan ze tegen haar aan schuren. Maar dit maken we, gelukkig, op festivals niet mee.

Eerder spraken we Henry ook al over zijn ervaringen als beveiliger – foto door Raymond van Mil

Herman

Mensen denken misschien dat een festival dat op Ruigoord* wordt georganiseerd altijd een vredig hippiefestijn is, maar dat valt tegen. Net als op andere festivals maak ik ook daar mee dat vrouwen worden lastiggevallen. Dat zie je al aan hun lichaamshouding, omdat ze zich proberen los te trekken of ze kijken angstig. Ik herinner me een keer waarop iemand van de organisatie naar ons toekwam, want die zag dat een jongen op dubieuze wijze een meisje zijn tent in trok. Dus wij ritsten die tent open en daar lag een meisje gedrogeerd, met die jongen erbovenop. De jongen hebben we van het terrein geschopt en het meisje naar de EHBO gebracht. Slachtoffers hebben vaak GHB in hun drankje gehad, het is de grootste klotedrug die er bestaat.

Ik vind het vervelend dat vrouwen geen aangifte doen, want dan komt de politie niet. Ze zijn bang voor wraak, hebben geen zin in het gedoe eromheen of willen niet dat hun familie weet dat ze op een festival zijn geweest. Zo verandert er niets. Ik denk dat de helft van de vrouwen wel eens last heeft van intimidatie op festival, en voor mijn gevoel is dat de laatste jaren zelfs toegenomen. Een verklaring daarvoor zou kunnen zijn dat mensen meer doen waar ze zelf zin in hebben en minder rekening houden met een ander.

Advertentie

Theo*

Ik sta nu zes jaar op allerlei festivals – van hardcore tot hiphop – dus dan maak je wel wat mee. Ik kan me één incident nog goed herinneren, het was in mijn eerste jaren als festivalbeveiliger. Het festival was in het zuiden van het land, en toen het net afgelopen was, liep ik met mijn collega's door een park richting onze auto. We hoorden wat in de bosjes en gingen erop af. Daar lag een jonge vrouw met een opengescheurde broek en bloes. De dader was uiteraard verdwenen en zij lag daar als een hoopje in elkaar. Ze bleek GHB in haar drankje te hebben gehad en was heel suf. Ik legde m'n jas over haar heen en bleef naast haar zitten. Ik zorgde dat ik haar niet aanraakte, want op dat moment haatte ze mannen – logisch ook. Het enige wat ik deed was haar proberen te kalmeren totdat de politie en ambulance eraan kwamen.

Er is geen speciaal protocol voor dit soort incidenten, waardoor ik zelf moet inschatten wat wel en niet kan. Als ik zie dat een jongen een meisje meerdere malen lastigvalt, dan is het voor mij klaar en dan – dat mag officieel niet – geef ik 'm een klap op z'n harses en gooi hem van het terrein af.

Ik heb één keer bij Masters of Hardcore** meegemaakt, een jaar of zes geleden, dat we van tevoren te horen kregen dat er het jaar ervoor veel klachten waren geweest van vrouwen die waren lastiggevallen; dat hoorden we vanuit het beveiligingsbedrijf waar ik voor werkte, niet van de organisatie van het festival zelf. Ons werd verteld dat we met gevallen van aanranding naar de politiepost moesten gaan, die daar aanwezig was. Ik kreeg toen tussen de tien en twintig vrouwen bij me die last hadden van mannen. Maar ik vond het wel moeilijk om er wat mee te doen, omdat de dader meestal onvindbaar was in de menigte.

Advertentie

We vroegen de festivals die bij naam worden genoemd om een reactie.

* Tycho Hellinga is woordvoerder van Ruigoord: "Helaas komt seksuele intimidatie vrij vaak voor in het uitgaan. Wij hebben iedere zaterdagnacht een clubnacht, en op die avonden hebben we vaker incidenten dan tijdens de festivals – dan is er meer sociale controle. Eens in de zoveel tijd is er een klacht van een meisje dat wordt lastiggevallen door een gast. We zitten hier altijd bovenop, want zulk gedrag tolereren we niet, en als we het constateren dan zetten we de persoon in kwestie er meteen uit, en hoeft diegene voorlopig ook niet terug te komen."

**Doortje Blaisse is Chief Operating Officer van Masters of Hardcore: "Ik ben sinds 6 jaar werkzaam bij Art of Dance, en ik herken in geen enkel opzicht wat deze anonieme beveiliger zegt meegemaakt te hebben. Er komen honderdduizenden bezoekers naar onze festivals, en dit is niet het beeld dat wij hebben van onze doelgroep. Als er één evenement is waar mensen vol respect samen komen om te genieten van hun meest favoriete muziek, dan zijn dat hardcore-evenementen."

*De echte naam van Theo is bekend bij de redactie.

Ben je slachtoffer geworden van seksueel geweld, op een festival of elders? Het telefoonnummer van Centrum Seksueel Geweld is 0800-0188, en dit nummer is 24 uur per dag bereikbaar en gratis.