Hoe je relatie verandert als je partner transgender blijkt te zijn

Vier maanden geleden, tijdens een vakantie aan de Noordzeekust, kwam Anja terug in haar hotelkamer en stond haar vriend Tim daar in haar ondergoed. Ze schrok, bleef in de deuropening staan en lachte – ze wist niet hoe ze moest reageren. Tegen het einde van de vakantie vroeg Tim aan haar: "Zouden we nog steeds samen zijn als ik een meisje was?"

Wanneer ik Tim en Anja – wat trouwens niet hun echte namen zijn – ontmoet, draagt Tim een korte grijze jas met een lila shirt eronder. Zijn lippen zijn gestift in een subtiel rode kleur, en hij heeft een paar plekjes op zijn gezicht bedekt met een concealer die iets donkerder is dan zijn eigen huidskleur. Hij vroeg me om in dit artikel naar hem te refereren als "Tim" en "hij". Dat is wat hij wil, hoe de mensen in zijn omgeving hem noemen. "Ik zou het gek vinden klinken als iemand me 'zij' zou noemen, hoewel het wel zou kloppen."

Tim is een jaar ouder dan Anja en studeert natuurkunde. Ik ontmoet het stel bij een hamburgertent. Ze zijn net naar de opera geweest, en eten nu een burger en delen een Fanta. Anja draagt een zwarte jurk, en haar blonde haar is opgestoken. Ze wil zo nog even gaan dansen in een club of bar, maar Tim heeft geen zin. Hij zegt dat hij zich ongemakkelijk voelt tussen al die spierballen en alcohol.

Tim realiseerde zich al als klein jongetje dat zijn idee van wie hij was niet overeenkwam met zijn fysieke voorkomen. Hij haatte zijn eigen lichaam, zijn mannelijkheid. Toen die last ondraaglijk werd voor hem, begon hij in zichzelf te snijden – hij zette een mes in zijn onderarm. Een tijdje later deed hij hetzelfde met zijn penis. "Het is als een ziekte, een tumor. Dat ding hoort niet bij mij."

Tim en Anja kregen anderhalf jaar geleden een relatie, toen ze samen aan het repeteren waren voor een pianorecital. Zij werd in eerste instantie verliefd op de elegantie van zijn handen. Zijn vingers zijn lang en hij vijlt zijn nagels. Hij werd verliefd op haar vrouwelijke vormen, haar lippen en borsten, die hij zelf ook graag zou hebben. "Ik droom ervan om een lichaam te hebben als het hare," zegt Tim.

Na hun repetities praatten ze vaak urenlang. "Hij is erg gevoelig en speciaal," zegt Anja. Ze merkte wel dat hij er niet van houdt als mannen zich macho gedragen – hij dreigde een keertje om weg te gaan toen er een luidruchtige groep jongens vers van hun voetbaltraining de kroeg binnenkwamen. Anja en Tim gaan vaak samen naar de drogist om crèmes en parfums uit te proberen. "Vrouwen hebben een zachtere huid," zegt Tim. "Ik probeer dat te compenseren met verzorgingsproducten." Anja koos zijn parfum uit, een mannengeur.

Anja is zijn eerste vriendin en de enige persoon waarmee hij seks heeft gehad. "Seks is prachtig," zegt Tim, "maar ik schaam me voor mijn lichaam." Anja ademt hard uit door haar neus. "Schaamte is nog zacht uitgedrukt," zegt ze. "Het duurde erg lang voordat je je überhaupt durfde uit te kleden waar ik bij was."

Zij houdt van het lichaam dat hij haat, houdt van zijn figuur. "Ik werd op hem verliefd als jongen. Als hij besluit om te transitioneren en een geslachtsveranderende operatie te ondergaan, zal ik me waarschijnlijk niet meer seksueel tot hem aangetrokken voelen." Ze houdt van zijn sterke schouders, zijn smalle heupen, zijn penis. Ze vindt het niet prettig dat hij niet meer sport, en ongezond is gaan eten – hij wil dikker worden, omdat vrouwen meer lichaamsvet hebben. "Ik begrijp niet waarom hij zijn lichaam wil veranderen," zegt ze. "Voor mij voelt het alsof hij iets prachtigs aan het vernietigen is." Tim kijkt zijn vriendin niet aan. Hij trilt een beetje, en een stukje sla dat hij net uit zijn burger heeft geplukt valt uit zijn vingers en op het dienblad.

Anja is niet de enige reden dat Tim soms nog twijfelt of hij wel wil transitioneren. Hij is bang dat hij er achteraf nog steeds mannelijk uit zal zien. "Als iedereen nog steeds kan zien dat ik niet altijd biologisch een vrouw was, zou het niet echt voelen." Het volgende dat hij zegt klinkt alsof hij het uit z'n hoofd heeft geleerd – het is duidelijk niet de eerste keer dat hij dit zegt. "Het beste zou zijn als ik gewoon een knopje om kon zetten en een vrouw kon zijn."

Tims fysieke transformatie van man naar vrouw begint met hormoontherapie, wat betekent dat zijn huid zachter zal worden en hij borsten zal krijgen. De operaties zullen in fases gaan, met telkens minstens zes maanden ertussenin. De hormonen zullen Tims stem niet veranderen, vertelt hij, dus hij zal spraakoefeningen moeten doen om te leren om hoger te praten. Hij heeft Anja hier nog niet over verteld. Hij zegt dat het ergens wel raar voelt om zoveel moeite te moeten doen voor een vrouwenlichaam.

Tims ouders weten nog niet dat hij van plan is om te transitioneren. Hij begon pas met hen te praten over hoe hij zich voelt nadat hij een therapeut had gevonden, en consulten met chirurgen had gehad. Zijn vader vindt het "belachelijk" dat hij in een vrouwenlichaam wil leven. "Hij zei dat ik geen vrouw ben en ook nooit als een vrouw zal denken."

Tim en Anja zijn pas begonnen met nadenken over een vrouwelijke naam voor hem.

"Liefde is niet afhankelijk van gender," zegt Anja. "Maar het zal wel een andere relatie worden. We zullen meer als goede vrienden of hechte familieleden zijn." Anja heeft al een handjevol vrouwennamen in gedachten. Haar favoriet is Annika.