Wat er gebeurt als je vagina eruit valt

In 2009 zorgde Allison Henry ervoor dat vrouwen wereldwijd achter hun computers zaten te rillen van afschuw, met een verhaal dat ze publiceerde op de (niet meer actieve) website MomLogic.com. Haar vagina, schreef ze, was eruit gevallen. Henry was ongeveer tien weken zwanger van haar tweede kind, toen ze opeens het gevoel had "dat iemand een hooivork in [haar] kont ramde." Ze was geconstipeerd en had vijftien weken lang hevige bloedingen, alsof ze onophoudelijk ongesteld was. Nadat ze beviel van haar zoon, die gezond maar wel iets te vroeg geboren was, merkte ze op een dag toen ze naar de wc ging dat er "niet echt meer een gat zat daar – het voelde nogal vlak." Het leek alsof iets haar vaginale kanaal blokkeerde. Een paar weken later keek ze naar beneden en zag ze iets dat nog veel angstaanjagender was: "Het zag eruit alsof mijn ingewanden eruit kwamen." Henry ging in paniek naar de dokter en zei: "Mijn vagina valt eruit!" Want dat was hoe het voelde.

Na een spoedoperatie aan haar blindedarm (die gangreen veroorzaakte), een gedraaide blaas, nog meer operaties, hechtingen die ontstoken raakten, een complete hysterectomie, en uiteindelijk een gloednieuwe en chirurgisch in elkaar geflanste vagina en schaamlippen, liep Henry het ziekenhuis uit met "de vagina van een dertienjarige maagd."

Hoewel "mijn vagina valt eruit!" spannend – en afschuwelijk – klinkt, is de medische term voor wat Henry overkwam 'complete baarmoederverzakking'. "Bekkenorgaanverzakking is de verschuiving van bekkenorganen richting of voorbij de vaginale wand," legt gynaecoloog en verloskundige dr. Jessica Schneider uit. "Bij een verzakking verzwakken de weefsels die de organen ondersteunen, waardoor ze naar beneden kunnen zakken."

Hoe dit kan gebeuren? Het komt erop neer dat alle vitale organen in de bekkenregio op hun plek worden gehouden door spieren en weefsels in je onderbuik. Tijdens zwangerschap en geboorte kunnen deze spieren verzwakken door het toegenomen gewicht van de baarmoeder en – als ze niet meer voldoende aansterken – kunnen de baarmoeder, blaas, het rectum en zelfs de dunne darm gaan verschuiven. Terwijl de spieren verslappen, verplaatst het orgaan zich richting het vaginale of anale kanaal, en kan het naar beneden glijden of zelfs uiteindelijk het lichaam uitglippen. Het is net alsof je bevalt van je eigen baarmoeder.

Niet elk geval is zo extreem als dat van Henry, maar het komt vaker voor dan je misschien denkt. Volgens een onderzoek dat verscheen in het vakblad Menopause ervaart bijna vijftig procent van alle vrouwen een vorm van genitale verzakking na een bevalling. Dat is eigenlijk ook niet zo gek: als je een baby van vier kilo in je baarmoeder rond zeult, en die dan door een opening ter grootte van een kleine abrikoos perst, dan veroorzaakt dat natuurlijk nogal wat schade. Maar daar wordt buiten de medische gemeenschap maar weinig over gepraat.

"Ik denk dat een van de grootste misvattingen is dat je een [verzakking] kan voorkomen door met een keizersnede te bevallen," zegt dr. Schneider. Maar de bevalling is niet altijd per se het probleem: zwanger zijn alleen al zet de bekken zwaar onder druk en kan een verzakking veroorzaken.

Volgens dr. Schneider zijn er verschillende gradaties van verzakking, afhankelijk van hoever het orgaan naar beneden is gezakt. "Sommige vrouwen klagen dat het voelt alsof ze een bobbel in hun vagina hebben," zegt Dr. Schneider. "Welk orgaan aan het zakken is bepaalt of er ook sprake is van urinaire, seksuele of ontlastinggerelateerde klachten." Sommige vrouwen hebben alleen last van symptomen in bepaalde posities, terwijl anderen een plotselinge pijn voelen, of merken dat de klachten erger worden gedurende de dag. Alleen in de extreemste gevallen, zoals bij Henry, kan je de baarmoeder daadwerkelijk uit de vaginale opening zien steken.

Meestal hoef je niet bang te zijn voor permanente schade: artsen kunnen een verzakking vaak herstellen met hechtingen, gaaswanden, pessariums (een verwijderbare ring die in de vagina wordt ingebracht om de organen te ondersteunen) en oefeningen. Het risico op een verzakking van de baarmoeder, blaas of het rectum hangt wel af van je gewicht, leeftijd en medische geschiedenis.

Hoewel een verzakking niet levensbedreigend is, kan het wel veel pijn, ongemak en psychologische schade veroorzaken. Hoe zou jij je voelen als je genitaliën er opeens heel anders uitzagen en nauwelijks meer functioneerden?

"Ik hoor vaak van vrouwen dat een verzakking mentaal heel zwaar kan zijn. Veel vrouwen geven zichzelf de schuld of schamen zich ervoor," zegt psycholoog Jessica Zucker. "Het kan je seksuele verlangens volledig op z'n kop zetten. Als je net een kind hebt gekregen voel je je misschien sowieso niet heel aantrekkelijk, en een verzakking helpt daarbij natuurlijk niet."

"Veel vrouwen blijven zich lange tijd onzeker voelen en ervaren problemen op seksueel gebied," zegt Zucker. "Het lichaam dat ze ooit hadden zijn ze kwijt, en dat kan doodeng zijn. Vrouwen zijn bang dat ze nooit meer zichzelf zullen worden. Ze vrezen permanente schade en een leven vol onzekerheid en angst als het gaat om seksualiteit."

Maar dat is de realiteit van het vrouwelijke lichaam: het verandert in de loop van je leven. "De lichamen van vrouwen kunnen fantastische dingen doen – zoals het creëren en geven van leven – maar er zijn veel dingen die met onze lichamen kunnen gebeuren terwijl we dat doen," zegt dr. Zucker. "Hoe meer we over dit soort dingen praten, hoe minder schaamte er om dit soort onderwerpen heen zal hangen."

Lees ook:

Mijn vagina maakte seks onmogelijk

Mijn vagina werd high van wietglijmiddel

Hoe staat het met de Vajankle?