Een vrouw met een roodgevlekt maandverband voor haar gezicht
Alle foto's door Fatima Zohra Serri 

FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

De Marokkaanse fotograaf die strijdt tegen vrouwenhaat in de Arabische wereld

Met haar foto’s laat Fatima Zohra Serri zien wat ze vindt van de positie van vrouwen in haar gemeenschap.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Arabia

Fatima Zohra Serri wilde fotografie studeren na de middelbare school, wat betekende dat ze haar geboortestad Nador in het noorden van Marokko zou moeten verlaten. Haar conservatieve vader liet haar alleen niet gaan – hij vond dat meisjes niet ver van huis zouden moeten wonen. Dus in plaats daarvan ging de 23-jarige aan het Applied Technology Institute in Nador zelf studeren, en werd uiteindelijk boekhouder in haar thuisstad.

Advertentie

Maar Fatima verloor haar interesse voor fotografie nooit. Naast haar baan heeft ze een aanzienlijke netwerk opgebouwd op social media, vooral door de foto’s waarmee ze op een creatieve manier haar licht laat schijnen op de discriminatie waarmee zij – en veel andere vrouwen uit haar gemeenschap – te maken krijgt.

Ik sprak Serri en vroeg haar of ze wat meer kon vertellen over een paar van haar populairste en meest controversiële werken.

fatima

Fatima Zohra Serri

VICE: Hoe kwam je op het idee om je met je foto’s te richten op vrouwenzaken?
Fatima Zohra Serri: Deze problemen zijn voor mij persoonlijk, omdat ik in een zeer conservatieve samenleving leef. Mijn doel is om mensen hier anders naar vrouwen te laten kijken en een einde te maken aan de manier waarop sommige van ons worden behandeld. Mijn vader is bijvoorbeeld heel streng en houdt me vaak tegen om dingen te doen, alleen omdat ik een vrouw ben. Ik weet nog dat ik tranen met tuiten heb gehuild toen ik voor het eerst een hijab moest dragen van hem, en er was niets dat ik kon doen. Met mijn foto’s probeer ik mensen bewust te maken van dit soort details uit mijn en ons leven. En omdat ik niet veel naar buiten mag, waar ik met fotografie zou kunnen oefenen, heb ik een studio gemaakt in ons huis.

Vind je het dragen van een hijab nog steeds lastig?
Ik ben eraan gewend geraakt. Toch zijn er wel eens momenten dat ik ‘m af wil doen en het niet kan. Maar het staat me niet in de weg bij het maken van mijn kunst of mijn mening geven. Integendeel, ik zie het soms juist als een kracht – ik ben een vrouw die mét een hijab controversiële onderwerpen kan aankaarten.

Advertentie

Wat vindt je familie van je werk?
Mijn hele familie volgt me op social media, en het lijkt erop dat ze van mijn werk genieten – zelfs mijn vader. Vooral mijn moeder vindt het geweldig; we zijn heel close. De meeste kritiek die ik ontvang komt niet van hen, maar er zijn wel een paar foto’s geweest waar ze boos om zijn geworden. Bijvoorbeeld die met het maandverband, die gaat over geweld tegen vrouwen.

Waar staat het maandverband voor?
Ik had een vrouw kunnen fotograferen met bloed en blauwe plekken op haar gezicht, maar ik wilde maandverband gebruiken om aan te geven dat pijn overal vandaan kan komen. En ik wilde het openlijk kunnen hebben over ongesteldheid, een onderwerp dat in onze samenleving nog steeds een beetje taboe is.

An Arab women drinking from juice.

En je andere foto’s, bijvoorbeeld die van een meisje met ‘100% halal sap’, waar gaat die over?
Het is een sarcastische blik op het vaak gehoorde argument uit onze samenleving dat vrouwen hun ‘sexy lichaamsdelen’ moeten bedekken. Het idee is om te laten zien welke problemen dat kan opleveren. In dit geval gaat het om een vrouw die niet in staat is om gewoon een sapje te drinken, omdat haar mond bedekt is. Ik tekende een mond op de bril, zodat ze niets van zichzelf hoefde te laten zien, en ik maakte het sap ‘100% halal’, zodat niemand daar commentaar op kon hebben.

1540997924182-fatima-3

En de foto met de tekst ‘Ik ben het zat om Awrah te worden genoemd’, kan je daar wat over vertellen?
Ik raakte geïnspireerd door het Amerikaans project I'm tired of…, waarvoor mensen opschreven wat hun grootste persoonlijke problemen waren. Ik vond dat idee heel sterk, en mijn versie was ‘Ik ben het zat om Awrah te worden genoemd’ [een term die vaak in Arabische landen wordt gebruikt om vrouwen te shamen en ervoor te zorgen dat ze zich conservatiever kleden en gedragen].

Mijn mannelijke collega’s vragen bijvoorbeeld meteen of ik zachter kan praten als ik iets zeg; en als mijn haar uit mijn sjaal glipt, wijst iedereen me er meteen op dat ik het er snel weer in moet stoppen. Zelfs mijn vrouwelijke collega’s vinden dat we geen parfum moeten dragen, omdat het mannen kan opwinden. En er zijn ook mensen die me vertellen dat ik kleren waarin mijn rondingen te zien zijn niet moet dragen. Al dat soort opmerkingen zetten me in de ‘Awrah-hoek’. De bloemen staan voor het feit dat schoonheid niet iets zou moeten zijn dat vrouwen moeten verstoppen.

Man holding a newspaper

Tot slot ben ik nog benieuwd naar de foto met de man die een krant vasthoudt.
Veel ouders hier halen hun dochters van de basisschool om ze uit te huwelijken, terwijl ze hun zonen naar het buitenland sturen om te studeren. Toen ik jonger was, werden veel van mijn vriendinnen van school gehaald om het huishouden te gaan doen – dat was ter voorbereiding op een huwelijk. Ik probeerde deze realiteit in één foto te vangen. De mannen in mijn gemeenschap worden altijd belangrijker geacht dan vrouwen, daarom zit de vrouw op de grond en zit de man hoger, op een stoel. De man leest de krant, en wanneer hij klaar is gooit hij de restjes papier op de grond, waarmee zijn vrouw dan weer vuur maakt om het water voor de thee mee op te warmen. Zo wilde ik laten zien dat het verkrijgen van kennis alleen voor mannen is weggelegd.

Je kan meer van Fatima's werk zien op Instagram