Ik werd slachtoffer van politiegeweld op de Extinction Rebellion-actie in Brussel

Deze zaterdag was ik op de ‘Royal Rebellion’ actie van Extinction Rebellion op het Koningsplein in Brussel. Ik was medeverantwoordelijk voor het in goede banen leiden van het verkeer: we moesten een aantal straten afsluiten om de veiligheid van de verzamelde groep te verzekeren. Al voor de start had de organisatie gecommuniceerd dat we niet zouden proberen om de tuin van het Koninklijk Paleis of het Paleizenplein te betreden, waar we initieel onze geplande volksvergadering wilden houden. We verzamelden daarom op het Koningsplein.

Alles verliep rustig en de vergadering was een succes. Overal op het plein zaten mensen, jong en oud, in groepjes om over verschillende thema’s te debatteren. De sfeer was rustig.

Tegen de late namiddag zagen we plots onaangekondigd agenten van de oproerpolitie verschijnen. Ze droegen helmen, wapenstokken en beschermingskledij en verzamelden zich in zijstraten rond het plein.

Wij konden niet geloven wat er aan de hand was. Nog niet bewust van de ernst van de situatie, groepeerden we ons eerst aan de Naamsestraat, waar de politie in één lijn tegenover ons kwam te staan. Voor mij zat een meisje die me vroeg wat er zou gebeuren. Ze vertelde dat ze zeventien was en voor het eerst deelnam aan een actie als deze. Ik vertelde haar dat ze zich geen zorgen moest maken en gewoon rustig moest blijven. Ik ging ervan uit dat het vreedzaam zou verlopen.

Maar enkele tellen later spoten politieagenten rechts van ons met bussen pepperspray. Ik vroeg m’n medestanders om hun gezicht te bedekken. De politie gebruikte de pepperspray van op korte afstand, waardoor ik nog maar moeilijk kon ademen, en niets meer kon zien. Daarna sloegen de agenten met hun wapenstok op hun schilden en riepen ze dat we moesten vertrekken. Door de pepperspray zagen wij niets meer, en nu werden we gedwongen blind weg te lopen. Op dat moment hoorden we het waterkanon achter ons aankomen. Tijdens het lopen werd ik op mijn rug geraakt door de waterstraal en vloog ik tegen de grond. Ik werd door twee mensen recht getrokken en voelde voor het eerst paniek.

Niet veel later zou ik de gevolgen van m'n val ontdekken: geschaafde handen en een pijnlijke knie. Door de waterstraal was ik ook kletsnat. Ik vond mijn vrienden terug en we probeerden weg te stappen terwijl de politie op ons af liep. Ze sloegen op alles wat ze tegenkwamen en duwden iedereen weg met hun schilden.

Op dat moment wilden wij eigenlijk alleen nog maar weg van daar. Dit voelde niet meer als een normale reactie op een vreedzame actie. De politie joeg ons vooruit en sloot ons in. Hun vijandige houding maakte ons bang.

Niet veel later startte de politie met arrestaties: ofwel gingen we mee, ofwel “zouden ze ons pijn doen”, klonk het bij mannen die een bus pepperspray op ons richtten en hun wapenstok geheven hielden. Dus gingen we mee. Ze boeiden ons en zetten ons in rijen neer.

Uiteindelijk lieten ze ons daar vier uur lang in dezelfde houding zitten. Doorweekt, geboeid met de handen achter de rug en nog steeds in de war door wat er zich net had afgespeeld. Mensen vroegen om naar het toilet te gaan, wat steevast geweigerd werd. Het plein werd weer opengesteld en voorbijgangers liepen langs ons heen. De tram begon weer langs te komen.

Later op de avond voegde de politie twee onbekende mensen toe aan onze groep. Een van hen bloedde en vroeg om een ambulance. De agenten lachtten erom, en negeerden zijn vraag. Wij riepen in groep naar omstaanders om ze te vragen een ambulance te bellen. Ik identificeerde me als een medische professional en vroeg of mijn handen los konden gemaakt worden. Ook mijn vraag werd genegeerd. Ik probeerde geboeid recht te staan, maar werd hardhandig terug op de grond geduwd. Pas twintig minuten later kwam er een ambulance. De gewonde man was intussen buiten bewustzijn en lag nog steeds geboeid op de grond.

Uiteindelijk werden we in bussen naar het politiecommissariaat gebracht. Daar werden we opnieuw in rijen gezet en moesten we nog eens twee uur lang blijven zitten. Een meisje gaf aan dat ze vreesde flauw te vallen. Ze werd uit de rij gehaald, maar pas wanneer ze begon te braken werden haar armen losgemaakt. We kregen al die tijd geen water en mochten geen gebruik maken van sanitaire voorzieningen. Verschillende mensen uit onze groep hadden daarom geen andere keus dan in hun broek te plassen. Sommige mensen vroegen om hun medicatie, maar ook hun vragen werden genegeerd.

Na lang wachten werden we in groepjes van zes naar binnen geleid en werd ons gevraagd onze identiteitskaart voor te leggen. De mannen werden eerst behandeld. Uiteindelijk bleven enkel de vrouwen nog over, en vervolgens kregen we verschillende seksistische opmerkingen te horen. Er waren op dat moment geen vrouwelijke agenten meer aanwezig.

Daarna werden we in busjes vervoerd naar verschillende locaties in de stad, om te voorkomen dat we ons opnieuw zouden verenigen en opnieuw actie zouden voeren. Daar hadden we nog allesbehalve zin in. De chauffeur reed met zwaailichten en sirenes aan een hoge snelheid door de stad, zonder oog voor voetgangers of verkeerslichten. Wij hadden geen gordel aan en vlogen alle kanten van het busje uit. Aan het treinstation Brussel-Zuid werden we er uit gelaten.

Dit was niet mijn eerste klimaatactie. Afgelopen maandag nam ik deel aan een bezetting van Extinction Rebellion in Amsterdam. Daar werden we gewaarschuwd toen de ordediensten tot arrestaties over gingen, en konden we ervoor kiezen om vrijwillig met ze mee te gaan. En het was ook mogelijk vreedzaam het plein te verlaten, en er werd goed gecommuniceerd tussen de politie en ons. De arrestaties gebeurden rustig en ordelijk, zonder het inzetten van pepperspray of een waterkanon. Waarom kon dat in Brussel niet ook zo verlopen?

Wat we afgelopen zaterdag meemaakten was een verschrikkelijk brutale en agressieve repressie van een vreedzame actie door de politiediensten. Het gebruikte geweld was totaal buiten proportie en vooral onnodig. Er waren kinderen en ouderen aanwezig op onze actie, iedereen was er rustig en had plezier. Er was geen enkele bedreiging voor de openbare orde, we gebruikten geen geweld.

Wat er is gebeurd is voor mij dan ook volstrekt onbegrijpelijk. We zijn er ons van bewust dat acties van burgerlijke ongehoorzaamheid niet toegelaten zijn. En toch maken wij de bewuste keuze om dat wel te doen – maar steeds vreedzaam en geweldloos. Dat doen we om aan te tonen hoe alarmerend de situatie is.

Ik voer actie omdat de politiek onvoldoende maatregelen neemt voor de klimaat- en ecologische noodtoestand waarin we ons bevinden. We staan voor een ongekende wereldwijde noodsituatie, en het is vijf voor twaalf. Met acties als deze proberen we een signaal te geven aan de politiek en vragen we om een bindend klimaatplan.

Tot vandaag doet heel mijn lichaam pijn. Maar dat is voor mij niet het ergste. Het ergste was de teleurstelling, de verslagenheid en de vernedering die de politiediensten veroorzaakten door hun machtsmisbruik en mensonwaardige behandeling van de actievoerders. Dit artikel is een bewerkte versie van een Facebookpost die Els Galle eerder deze week schreef.

Bekijk ook meer foto's van het vredige protest, voor de tussenkomst van de politie:

Bekijk ook:

Wil je elke zaterdag een overzicht van onze beste verhalen toegestuurd krijgen? Schrijf je dan nu in voor onze newsletter. Volg VICE België ook op Instagram.